Sinbiogenesi
Sinbiogenesia edo endosinbiosi teoria eboluzio-teoria bat da, zelula eukariotoak zelula prokariotoetatik nola sortu ziren azaltzen duena. Adierazten du organismo zelulabakar bereizien arteko sinbiosiaren bidez sortu zirela eukariotoetako funtsezko hainbat organulu. Sinbiogenesi teoriak dioenez, mitokondrioak eta plastidoak (adibidez, kloroplastoak), eta beharbada beste organulu batzuk, aske bizi ziren bakterioak ziren antzina, eta beste zelula baten barruan sartuta geratu ziren endosinbionte gisa duela 1,5 mila milioi urte inguru. Ebidentzia molekular eta biokimikoek iradokitzen dute mitokondrioa proteobakterioetatik garatu zela —bereziki, Rickettsiales motakoetatik, SAR11 kladotik,[1][2] edo hurbileko ahaideetatik—; eta kloroplastoa, berriz, zianobakterioetatik —bereziki, N2 finkatzen duten zianobakterio harizpikaretatik[3][4]—.
Historia
1909an sinbiogenesi terminoa Konstantin Merezhkovskyk sortu zuen, zelula eukariotikoaren sorrera zelula prokariotikoetatik abiatuta emaniko pausu sinbiotiko batetik ematen zela proposatu zuenean. Hala ere, pausu honi buruz, sinbiogenesi kasu ezagunena eta hobeki dokumentatuena, Lynn Margulisek deskribatu zuen zehaztasun handiagoz serializatutako endosinbiosi prozesuarekin.
Margulisek baieztatzen du espeziazioa prozesu sinbiogenetikoen ondorioa dela nagusiki. Prozesu hauek genomaren erabateko aldaketa batera eramaten dute eta aldaketa honek eramaten du talde ezberdinen banakoen arteko ugalkortasun ezara edo antzutasunera, haien artean ugalkorrak diren populazioetan.
Erreferentziak
- (Ingelesez) «Mitochondria Share an Ancestor With SAR11, a Globally Significant Marine Microbe», ScienceDaily, 2011-07-25.
- (Ingelesez) J. Cameron Thrash eta beste: «Phylogenomic evidence for a common ancestor of mitochondria and the SAR11 clade», Scientific Reports, 2011. DOI: 10.1038/srep00013.
- (Ingelesez) Deusch, O. eta beste: «Genes of cyanobacterial origin in plant nuclear genomes point to a heterocyst-forming plastid ancestor», Mol. Biol. Evol. 25, 748–761 (2008). DOI: 10.1093/molbev/msn022.
- (Ingelesez) Ochoa de Alda JAG, Esteban, R, Diago, ML, Houmard, J.: «The plastid ancestor originated among one of the major cyanobacterial lineages», Nature Communications, 5. Artikulu zenbakia: 4937 DOI: 10.1038/ncomms5937.