Serotonina
Serotonina nerbio-sistema zentralaren neuronek (burmuinenak, batez ere) sortzen duten neurotransmisorea da, heste lodiko hainbat zelulak ere kopuru handitan sortzen dutena. Egitura kimikoari dagokionez aminen taldean sailkatzen da, bere molekulak amino talde bat (-NH2) duelako. Neurotransmisore guztien antzera, neuronen arteko edo neurona bat eta beste zelula baten arteko mezu elektrikoak transmititzen ditu (zelulen arteko konexio edo sinapsiak erraztuz).
Serotonina | |
---|---|
Formula kimikoa | C10H12N2O |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | nitrogeno, karbono, oxigeno eta hidrogeno |
Aurkitzailea | Arda Green (en) eta Maurice M. Rapport (en) |
Mota | tryptamine alkaloid (en) |
Ezaugarriak | |
Azidotasuna (pKa) | 10,4 |
Momentu dipolarra | 2,98 D |
Fusio-puntua | 167,5 °C |
Irakite-puntua | 416 °C |
Fusio-entalpia | 2,98 D |
Masa molekularra | 176,095 Da |
Erabilera | |
Elkarrekintza | 5-hydroxytryptamine receptor 1A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 1B (en) , 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 1B (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 1D (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 1E (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 1F (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2B (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2C (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 3A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 4 (en) , 5 hydroxytryptamine (serotonin) receptor 4 (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 5A (en) , 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 5A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 6 (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 7 (en) , 5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 7 (en) , Dopamine receptor D1 (en) , Dopamine receptor D5 (en) eta Solute carrier family 36 member 1 (en) |
Rola | serotoninaren errezeptoreen agonista, Neurotransmisore eta primary metabolite (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | QZAYGJVTTNCVMB-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 50-67-9 |
ChemSpider | 5013 |
PubChem | 5202 |
Reaxys | 143524 |
Gmelin | 28790 |
ChEBI | 1861995 |
ChEMBL | CHEMBL39 |
EC zenbakia | 200-058-9 |
ECHA | 100.000.054 |
MeSH | D012701 |
RxNorm | 1311214 |
Human Metabolome Database | HMDB0000259 |
KNApSAcK | C00001429 |
UNII | 333DO1RDJY |
KEGG | C00780 |
PDB Ligand | SRO |
Serotoninak eragin handia du nerbio-sisteman, gizakiaren gogo-aldarteak baldintzatuz. Lasaigarria da eta baita antidepresiboa ere. Loa eragin eta jangura eta sexu-gogoa apaltzen ditu.
Serotoninaren kopurua ilunabarrean handitzen da, loa eraginez, eta egunsentian hasten da jaisten.
Triptofano aminoazidoa da serotoninaren molekula aitzindaria. Era berean, guruin pinealean serotonina melatonina bihurtzen da.
Serotoninaren maila baxuak zenbait patologiarekin lotu dira: depresioa, antsietatea, portaera erasokorra, loezina edo insomnioa, eskizofrenia, fibromialgia eta baita migrainekin ere, odol-hodiak zabaltzen baitira serotonina jaisten denean.
Serotonina eta depresioa
Depresioak jota daudenek serotonina gutxi dute nerbio-sistema zentralean. Depresioen aurkako botika asko (fluoxetina -Prozac ospetsuaren oinarria-, paroxetina, dapoxetina...) serotoninaren bir-hartzearen inhibitzaileak dira, hots, ez diote uzten neuronen arteko sinapsietan askatzen den serotoninari hartzaile espezifikoei lotzen; modu horretan serotonina-kopurua igotzen da neuronen arteko tartean, eta horrek depresioaren sintomak ekiditen ditu.
Bestalde, droga batzuek (LSDk, estasiak...) serotoninaren askapena indartzen dute neuronetan, garunera iristerakoan euforia eta plazera eragiten duena.