Semiotika
Semiotika zeinuen zientzia orokorra da.
Semiologia hitza Ferdinand Saussurek proposatu zuen 1916an eta Charles Morrisek (1839–1914) bere "Signs, Language, and Behavior" liburuan ((1946an, New Yorken argitaratuta) asmatu zuen "semiotika" hitza.
Hizkuntzalaritzan semantika erabiltzen da, antzerako kontzeptua izendatzeko.
Semiologia edo semiotikaren zientziak, hortaz, ikur edo zeinuen bizitza gizartean ikertzen ditu.
Historia
Semiotikak tradizio handia izan du filosofian. Lehen aldiz John Locke filosofoak erabili zuen hitza, XVII. mendean. Gero Charles Sanders Peircek, Estatu Batuetako logiko eta filosofoak, eta Charles Morris semantikariak landu eta hedatu zuten hitza. Morrisek, zeinuaren teoria orokor baten baitan, hiru alorretan bereizi zuen semiotika: pragmatika (zeinuen erabilera aztertzen duena), semantika (zeinuaren eta esanahiaren arteko harremanak lantzen dituena), eta sintaxia (esanahia alde batera utzita, zeinuak berak eta zeinuen arteko harremanak aztertzen dituena). Sailkapen hori logikoek, eta batez ere hizkuntzalariek, erabili dute.
Semiotikaren joera nagusiak
Bestalde, semiotikak aztertzen dituen zeinu sistemak direla eta, bi joera nagusi izan dira: komunikazioaren semiotika (Buyssens, Martinet), berez komunikatzeko helburua duten sistemak soilik aztertzen dituena, eta esanahiaren semiotika (Barthes eta sobietarrak), gertaera esanahigarri guztiak aztertzen dituena (jantziak, janariak eta).
Gaur egungo semiotikak zeinu sistema guztiak ikertzen ditu, bai esanahia eta baita komunikazioa ere kontuan hartuta.
Semiotikalari garrantzitsu batzuk
- Roland Barthes (Le Degré zero de l'écriture. 1953).
- Jean Baudrillard.
- Jacques Derrida.
- Umberto Eco (Opera aperta. 1962)
- Algirdas Julien Greimas.
- Joannes Heinrichs.
- Claude Lévi-Strauss.
- Jeanne Martinet (Clefs pour la sémiologie. 1976)
- Georges Mounin.
- Jakob Johann von Uexküll.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
