Satan

Corrado Giaquintoren Satan Jaunaren aurrean (Vatikanoko Museoa).

Satan izena latinezko Satäna hitzetik dator, eta hau, berriz, hebreerazko הַשָּׂטָן-tik, «Arerioa, etsaia, salatzailea» esan nahi duena. Nahiz eta gero Lurraren gainean Jainkoaren espioi alderrai gisa aipatzen den, lehen jatorria שטנ «Etsaia» besterik ez litzateke izango.[5][6]

Zenbakiak liburuan Shatan deitzen da «Arerioa», «Aurkaria» esanahiarekin. Shatan hitza Israelgo bizitza juridikoan ere sartzen da, non «akusatzaile» zentzua hartzen duen auzitegiaren aurrean (Salmos 109: 6[7], Zacarias 3: 1[8]), horrela da nola shitna terminoa ere, jatorri beretik eratorria, «Akusazioa» da. Greziar Septuagintan διάβολος bezala itzuli zen «jaurtitzen duena akusazioak» esanahiarekin.

«Satan» hitz hebrearra askotan beste termino batzuekin itzulita agertzen da Bibliaren bertsio zahar eta moderno askotan:

• Zenbakiak 22:22- Bertset honetan Jainkoaren aingerua arerio bat da (satan hebrearra) Balaamentzat, bidean jarriz Balaam Israelgo herria madarikatzera irten ez dadin.[9]
• Zenbakiak 22:32- «Nik zu aurre egiteko atera naiz» esaldia honela dio hitzez hitz: «Ni zure arerio (satan) gisa atera naiz .» Berriz ere, arerioa Jainkoaren aingeruan. Bi kasu horietan, aipatzen den satana edo arerioa Jainkoaren aingeru bera da, eta argi ikus daiteke satan hitza ez zela nahitaez izaki gaizto edo gaizto bati buruzkoa. Jainkoaren aingerua satan bat izan zen Balaamentzat, Balaken enbaxadoreekin joatearen "aurka" agertu zelako.[10]
• 1 Samuel 29:4 - Filistearrak beldur dira David etsaia bihurtzea (hebrear satana) beraiekin gerrara ateratzen bada.[11]
• 2 Samuel 19:22 - Davidek dio bere arreba Zeruiahren seme-alabak (Joab eta Abisai) arerioak direla (hebrear satana) Simei hil nahi dutelako, Davidek barkatzea erabaki duen bitartean.[12]
• 1 Erregeak 5:4 - Salomonek dio ez dagoela areriorik (hebrear satana), hau da, inguruko nazioekin bakean dagoela.[13]
• 1 Erregeak 11:14 - Hadad edomita Salomonen arerio bat da (hebrear satana).[14]
• 1 Erregeak 11:23 eta 11:25 (2 aldiz) - Eliadaren seme Rezon Salomonen beste arerio bat da (hebrear satana).[15][16]
• Salmoen liburua 38:20 - Davidek dio gaizki ordaintzen diotela beraz kontrakoak zaizkiola (satan hebrearra).[17]
• Salmoen liburua 71:13 - Davidek bere arerioak hiltzea nahi du (satan hebrearra).[18]
• Salmoen liburua 109:4 - David bere arerioengatik kexu da (satan hebrearra).[19]
• Salmoen liburua 109:20 y 29 (2 aldiz) - David berriro kezkatzen da arerioak direnengatik (hebrear satana).[20][21]
• Zakarias 3:1 - Akusatu aditza bat dator satan hitz hebrearrarekin.[8]

Satan ere zeruan fiskal gisa ziharduen aingeru-izakitzat hartu zen, eta haren eginkizuna zen gizonak Jainkoaren aurrean egindako bekatuengatik salatzea, bekatua ateratzeko tentaziopean jartzen baitzituen. Satan hebrear pentsamoldean ere gizakien galbidea, suntsipena, maltzurkeria eta gaizkia bilatzearen sinonimo bihurtu zen. Irudi hau Itun Zaharrean behin baino gehiagotan agertzen da (adibidez, 1 Kronikak liburuan 21:1),[22] eta, bigarren kasu batean, argiago aipatzen da (Job 1: 6-9),[23] (Job 1:12)[24] eta beste bertsetetan.

Satanenganako sinesmenak eta pertsonez jabetzeko gai dela sinestea bizirik dirauten sinesmenak dira, batez ere kristauen artean, Ameriketako Estatu Batuetan eta Latinoamerikan. YouGovek 2013an egindako inkesta baten arabera, Estatu Batuetako pertsonen %53k sinesten dute deabru literal batean, eta Britainia Handian bakarrik %18k[32].

• Aingeru eroria
• Antikristo
• Deabru
• Infernu
• Luzifer
• Satanismo