Santa Luzia

Gros Piton.

Santa Luzia sumendi-uhartea da, Karibeko beste uharteak baino askoz ere menditsuagoa. Tontorrik garaiena Gimie mendia da (950 metro). Alabaina, uharteko mendi ezagunenak Piton izeneko mendi bikiak dira: Gros Piton eta Petit Piton. Soufrière eta Choiseul herrien artean daude, uhartearen mendebaldean.

Klima tropikala da, ipar-ekialdeko haizeak leundua. Ekuatoretik hurbil dagoenez, tenperatura aldaketa txikiak ditu neguaren eta udaren artean. Urtaro lehorrak urtarriletik apirilera irauten du, eta urtaro euritsuak maiatzetik abendura. Eguneko batez besteko tenperatura 29 °C ingurukoa da, eta gauekoa 18 °C ingurukoa. Urteko batez besteko prezipìtazioa 1300 milimetro da kostaldean eta 3810 milimetro mendiko oihanean.

Santa Luziako Guduan, 1778ko abenduaren 15ean, frantziar 12 ontzi britainiar 7 ontziren aurka borrokatu ziren.

K. o. lehen mendeetan arawak indiarrak bizi ziren uhartean. Geroago, karibe indiarrek uhartetik kanpora egotzi zituzten. Europarrak 1500 inguruan iritsi ziren. XVII. mendean ingelesak ahalegindu ziren uhartea kolonizatzen, baina karibeek aurre egin zieten, eta igorri zituzten. 1650ean Martinikako frantsesek lortu zuten uhartean finkatzea, eta karibeekin itun bat izenpetu zuten 1660an. 1763tik aurrera Saint Vincent eta Grenadako frantses nekazariak Santa Luziara joan ziren, eta kotoia eta azukre kanabera lantzen hasi ziren. Hurrengo mendean, uhartearen jabetza frantsesen eta ingelesen arteko liskarbide izan zen, harik eta, 1814an, Parisko Itunak ingelesen aldeko epaia eman zuen arte. Frantziaren eraginak hizkuntzan eta erlijioan iraun du.

1834an, esklabotasuna debekatu zenean, 13.000 esklabo beltz baino gehiago bizi ziren Santa Luzian. 1838-1885 bitartean, Santa Luzia, Haizealdeko gainerako uharteekin batera, Barbadosko gobernadorearen mende egon zen. XIX. mendean azukre kanaberaren industriaren gainbehera etorri zen; geroago, ordea, banana eta kakaoa sartzearekin batera, berriro indartu zen, baina, hala ere, 1964an, lantzeari utzi zitzaion erabat. 1924an, konstituzio baten bidez, ordezkaritza-gobernu bat onartu zen. 1958tik 1962ra, Mendebaldeko Indietako Federazioaren barruan egon zen. 1967an burujabetasuna erdietsi zuen, Britainia Handiarekin elkartutako estatu gisa.

1979ko otsailaren 22an, estatu burujabe bihurtu zen, Commonwealth erakundearen barruan. Harrezkero, Nazio Batuetako eta Amerikako Estatuen Erakundeko kide da. 1983an, Estatu Batuekin batera, Grenadako inbasioan parte hartu zuen. Independentzia lortu zenean John Compton, garai hartan Langileen Alderdi Batuaren (UWP) buruzagia, izan zen independentziarako negoziazioetan solaskide nagusia, eta hura bihurtu zen lehen ministro. Alabaina, lehenbiziko hauteskundeetan, Santa Luziako Alderdi Laborista (SLLP) irten zen garaile, eta orientabide sozialistako politika bultzatu zuen. Baina UWP alderdiak, John Comptonen buruzagitzapean aurrena eta Vaughan Lewisenean gero, aginpidea lortu eta bertan egon zen 1982. urtetik 1997. urtea arte.

Kenny Anthony, Alderdi Laboristakoa, izan zen hurrengo estatuburua. 2007an, Anthonyk bere kargua utzi behar izan zuen gaixorik zegoelako, eta Stephenson Kingek ordeztu zuen.

Dinamismoa eta ahultasuna dira aldi berean Santa Luziako ekonomiaren ezaugarriak. Nekazaritzak pisu handia duen arren, turismoak eta industria txikiak garrantzi handiagoa dute. XX. mendean, banana ekoizpena izan zen Santa Luziako diru iturri nagusia baina, konkurrentzia handia zela-eta, krisi larria pairatu zuen mende amaieran. Egun banana, mango, koko eta ahuakatea produzitzen dira atzerrira saltzeko, baina nekazaritzak BPGaren %2,9 besterik ez du sortzen, langileen %21,7 enplegatzen dituen arren.[3] Bestalde, bere garrantzia gorabehera, nekazaritzak klimaren mendekotasun handia du (lehorteak, urakanak). Merkataritzarako arrantza oso emankorra izan daiteke etorkizunean.

Turismoa da gaur egun Santa Luziako ekonomiaren motor nagusia, BPGaren %65 sortzen baitu. Hondartzak, klima eta paisaia tropikala dira erakargarririk garrantzitsuenak, Eremu frankoen sorreraren bidez, industria txikia (elikagaiak, enbalajea…) bultzatu da. Kanpo zorra ordea, oso handia izanik (BPGaren %82,9 2016an), eragozpen larria da uharteko ekonomian; orobat da handia langabezia tasa (%20 2003an).[3]

• 
  Petit Piton eta Gros Piton mendiak
• 
  Pigeon Point (Fort Rodney) lurmuturraren ikuspegia
• 
  Hilltop kokalekuaren aireko ikuspegia
• 
  Canaries udalerriko ohiko ikuspegia: muinoetako etxeak
• 
  St Lucia hondartza
• 
  Marigot Bay badiako ikuspegia
• 
  Le Sport kokalekuaren ikuspegia
• 
  Mutikoa hondar piloan botata

• (Ingelesez) CIA - World Factbook Geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak.

Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea	Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu Batuak • Antigua eta Barbuda • Bahamak • Barbados • Belize • Costa Rica • Kuba • Dominika • Dominikar Errepublika • El Salvador • Grenada • Guatemala • Haiti • Honduras • Jamaika • Kanada • Mexiko • Nikaragua • Panama • Saint Kitts eta Nevis • Santa Luzia • Saint Vincent eta Grenadinak • Trinidad eta Tobago Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • Guadalupe ∙ Martinika ∙ Saint Barthelemy ∙ Saint Martin ∙ Saint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Aingira · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman uharteak · Montserrat · Turkak eta Caicoak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina Uharte Estatubatuarrak (Ameriketako Estatu Batuak)	Hego Amerika	Estatu burujabeak: Argentina • Bolivia • Brasil • Txile • Kolonbia • Ekuador • Guyana • Paraguai • Peru • Surinam • Uruguai • Venezuela Dependentziak: Guyana Frantsesa (Frantzia) • Falklandak (Erresuma Batua)