San Lorentzo eliza (Iruñea)
San Lorentzo eliza Iruñeko Alde Zaharreko dagoen eliza katoliko bat da. XIV. mendeko bere multzotik kasik hondakinik ez dago eta gaur egungo bere arkitektura-elementurik baliotsuena San Ferminen kapera da.
San Lorentzo eliza | |
---|---|
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Nafar bidea Iruñeko Alde Zaharra | |
San Lorentzo elizaren aurrealdea. Irudi gehiago | |
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Probintzia | Nafarroa Garaia |
Udalerria | Iruñea |
Koordenatuak | 42°49′01″N 1°38′56″W |
Historia eta erabilera | |
Izenaren jatorria | Laurendi Erromakoa |
Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa |
Elizbarrutia | Iruñea eta Tuterako artxidiozesia |
Arkitektura | |
Estiloa | Spanish Baroque architecture (en) |
Gizateriaren ondarea | |
Erreferentzia | 669-197 eta 669-230 |
Eskualdea[upper-roman 1] | Europa eta Ipar Amerika |
Izen-ematea | bilkura) |
197 eta 230 | |
Kontaktua | |
Helbidea | Calle Mayor, 74 |
Webgune ofiziala | |
|
Kokapena
Eliz-gotorlekua izan zena Iruñeko Alde Zaharraren mendebaldeko muturrean dago, Aduanako zokoa eta Takonera plazan, Kale Nagusiaren muturrak Errekoletoen plaza eta Takonera kalearekin bat egiten duen tokian, aurrealdean Aduanako zokoa duela, hiriaren defentsa-sistemako zati zelarik. Eraikinetik hurbil Takonera parkea eta Tres Reyes hotela daude.
Historia
XIV. mendeko eraikinaren ezkutuko arrasto batzuk soilik gorde dira. Nabea 1805an Juan Antonio Pagolak egin zuen, nabe neoklasiko soil bat delarik. Aurreko garaiko aurrealdea barrokoa zen, baina Iruñeko Ziudadelatik Leopoldo O'Donnell jeneralaren gudarosteak jaurtitako lehergailuek kaltetu zuten, hortaz errautsia izan zen eta 1901an Florencio Ansoleagak aurrealde berria egin zuen, hain zuzen ere gaur egun ikusgai dagoena. Jatorrizko bertikalitatea kanpaien gaineko gorputz piramidala desagertzean murriztu zen.
Ia urte osoz egon ohi den San Ferminen kapera (San Frantzisko Xabierkoarekin batera Nafarroako Santu Zaindaria dena) Iruñeko Udalaren ekimenez eraiki zen, 1696an eta betiere Santiago Raón, frai Juan de Alegría eta Martín Zaldua arkitektoen proiektuaren arabera, eraikuntza-lanak 1717. urterarte luzatu zirelarik. Oinplanoa greziar gurutze itxurakoa da, Aduanako zokora begira. Gurutzaduran adreilu gorriz eginiriko linterna bat azaleratzen da, hiriaren armarriaren koloredun zeramikazko eremuak dituelarik, eta behealdeko solairuko harrizko arku aretoarekin kontrastea eginez. Haisera batean barrokoa izan zen, baina 1797ko Santos Ángel Otxandategi arkitektoak giro neoklasikoa eman zion. 1989ko zaharberritzean aurreko estilora itzultzea saiatu zen.
Iruditegia
- Aurrealdea.
- San Ferminen kapera.
- San Ferminen irudia.
Ikus gainera
- Iruñeko Kultura Ondasun zerrenda