Saladoko gudua

1292ko irailaren 21ean kristauek Tarifa marinien eskuetatik konkistatu zuten, Antso IV.a Gaztelakoak eta Muhammad II.a Granadakoak egindako ituna hautsiz.[3] Alonso Pérez de Guzmán gobernadore izendatu eta mariniek 1294an egindako setioa kale egin zuen.

Mariniek Magreb bateratzeko bere ahaleginetan 1337an Tilimsen hartu zuten[4] eta hurrengo urteko udaberrian Alfontso XI.a Gaztelakoak Gibraltarko itsasartean bere itsas-armada mobilizatu zuen.[5]. Gainera, Petri IV.a Aragoikoarekin Madrilgo ituna sinatu,[6] eta biek elkarrekin nasriak, mariniak eta hafsidarrak borrokatu zituzten.

Jofre Gilabert de Cruïlles almirantea 1339ko ekainaren 1ean lau galeratan atera zen Bartzelonatik. Valentzian beste sei galera eta galiota bat gehitu, eta itsasorantz jo zuen.[5] Ceutako itsas-guduan hamahiru marokoar galera eta genovatar bat menderatu zituen.[7]

1340ko apirilaren 4an, Algecirasko badian, Getaresko gudua gertatu zen, non mariniek gaztelar itsas-armada menderatu zuten eta Alonso Jofre Tenorio hil zen.[8] Itsasoa galduta, nasriek eta mariniek berriro Tarifa setiatu zuten. Alfontso XI.a Gaztelakoa eta Alfontso IV.a Portugalgoa urriaren 15ean Sevillan batu ziren setioa bukatzeko asmotan.[9] Musulmanen komandanteak Yusuf I.a Granadakoa errege nasria eta Abu al-Hasan Ali sultan marinia ziren. Kristau armada ailegatu zenerako, musulmanak setioa utzi eta erreka aldera kokatu ziren, kristauak inguratzeko asmoagaz.

Abangoardia zuzentzen zuen Don Juan Manuel gaztelar infantea, beste alditan egin zuen moduan, Salado erreka zeharkatu behar zuen baina, behin borroka hasita, uko egin zuen; Lasso de la Vega anaiek, berriz, egoera aldatu zuten eta 800 zaldun hartuta, 3.000 magrebtar zaldun defendatzen zuten zubi txiki bat eraso zuten; Musulmanek kristauak atzera bota arren, bigarren eraso batean kristauek lerroa hautsi zuten.

Tartean, Portugalgo erregeak granadar zelaia eraso eta Tarifako garnizioak irteera egin eta gudaroste hautatuez osaturiko musulmanen erdialdea eraso zuen. Egoera aprobetxatuz, Alfontso XI.a Gaztelakoak armadaren zati handiena hartu eta marokoar armada eraso zuen. Gorputzez gorputz borrokatu zuten eta hainbat erori izan ziren.

Kristauen garaipena erabatekoa izan zen eta Alfontso XI.ak aventajado capitán edo kapitan gailen titulua bereganatu zuen: elementu geografikoak aprobetxatu zituen bere gudarosteak kokatzeko.

Marokoko erregeak Algeciras aldera ihes egin zuen, handik bere erresumara itzultzeko. Era berean, Granadakoa Marbellarantz alde egin zuen eta handik hiriburura. Kristauek gerrako harrapakin handi bat bereganatu eta Benedikto XII.a aita santuari etsaien zutoihal bidali zizkioten. Musulmanen etsipena handia izan zen eta mariniak Iberiar Penintsula konkistatzeko ahalegina egin zuten azken leinua izan ziren.