Ruapehu
Ruapehu (ingelesez ˈruːəˌpeɪhuː eta maorieraz ˈɾʉaˌpɛhʉ ahoskatua) Zeelanda Berriako andesitazko geruza-sumendi aktiboa da, Ipar uhartean dagoena. Gainera, uharte horretako mendirik garaiena da, eta tontor nagusiak (Tahurangi izenekoa) 2.797 metroko altuera du,[1] Te Heuheu (2.755 m) eta Paretetaitonga (2.751 m) bigarren mailako bi tontorrekin. Ohakunetik 23 kilometro ipar-ekialdera eta Taupō aintzirako hegoaldeko kostaldetik 40 kilometro hego-mendebaldera dago, Tongariro Parke Nazionalaren barruan.
Ruapehu | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Mendirik altuena | Tahurangi (en) |
Garaiera | 2.797 m |
Prominentzia | 2.797 m |
Mota | Sumendi |
Geografia | |
Koordenatuak | 39°16′54″S 175°34′07″E |
Mendikatea | North Island Volcanic Plateau (en) |
Estatua | Zeelanda Berria |
Region of New Zealand | Manawatu-Wanganui eskualdea |
District of New Zealand | Ruapehu District |
Leku geografikoa | Ipar uhartea |
Mendizaletasuna | |
Lehen igoera | 1879 |
Erupzioen ondorioz, sumendiak laku bat dauka bere kraterrean. Bere hegaletan, Ipar Uharteko glaziar eta eski-pista handienak daude.
Lehen erupzioa duela 250.000 urte gertatu zen gutxienez. Bere historian, erupzio handiak berrogeita hamar urte inguruko aldearekin gertatu dira, 1895, 1945 eta 1995/96 urteetan.[2]
Klima
Datu klimatikoak (Iwikau (eski-estazioa), 1.626 m.) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 16.6 | 16.5 | 14.8 | 11.7 | 8.7 | 6.0 | 5.1 | 5.8 | 8.0 | 9.8 | 12.2 | 14.4 | 10.8 |
Batez besteko tenperatura (ºC) | 11.9 | 12.0 | 10.4 | 7.7 | 5.2 | 2.9 | 1.9 | 2.2 | 4.0 | 5.5 | 7.6 | 10.0 | 6.8 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 8.1 | 8.3 | 6.9 | 4.7 | 2.8 | 0.7 | -0.4 | -0.3 | 1.1 | 2.5 | 4.0 | 6.6 | 3.8 |
Euria (mm) | 154 | 129 | 120 | 141 | 162 | 164 | 173 | 182 | 191 | 211 | 191 | 190 | 2,008 |
Euri egunak (≥ 1.0 mm) | 12 | 10 | 10 | 11 | 12 | 12 | 13 | 14 | 14 | 15 | 13 | 14 | 150 |
Hezetasuna (%) | 77 | 79 | 80 | 86 | 89 | 92 | 89 | 88 | 87 | 85 | 81 | 82 | 85 |
Iturria: Climate-data.org[3] |
Zinema
Ruapehu mendiaren magaletan filmatu zituzten Peter Jacksonek zuzendutako The Lord of the Rings trilogia zinematografikoaren Emyn Muil filmeko eszenak. Mordor eta Orodruingo eszenak ere bertan grabatu zituzten.[4] Erebor, Mendi Bakartia, ere irudikatu zuen The Hobbit saileko filmetan.
Erreferentziak
- (Ingelesez) GNS Science. Volcano Fact Sheet: Ruapehu Volcano. .
- (Ingelesez) New Zealand Department of Conservation. Central North Island Volcanoes. .
- (Ingelesez) Climate-data.org – Climate Data for Cities Worldwide. .
- Sibley, Brian. (2002). The Making of the Movie Trilogy The Lord of the Rings. Houghton Mifflin.
Kanpo estekak
Artikulu hau Zeelanda Berriko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |