Rōmaji

Japonierazko rōmaji (japonieraz: ローマ字, euskaraz: «erromatar karakterak») latindar alfabetoa da. Mendebaldean, termino hori erabili ohi da japoniera karaktere erromatarrez idazteko,[1] jatorrizko ortografiarekin kontrastean, hau da, kanji (ideogramak) eta hiragana eta katakana silabarioen nahasketarekin.

 Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude.
Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera
ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez.

Erabilera

Japoniera rōmajiz idatz daiteke, hainbat arrazoi eta ohituragatik, kasu hauetan, adibidez:

  • Japonia bisitatzen duten atzerritarrentzako seinaleak eta idazkunak.
  • Beste hizkuntza edo herrialde batean erabiltzeko pertsonen, enpresen edo lekuen izenen transkripzio moduan.
  • Japonierako ikasleentzako hiztegiak eta testuliburuak.
  • Enfasi tipografikoa (katakanaren antzeko erabilera batean).
  • Japoniako enpresa gehienen izenak.
  • Fabrika-izenak eta fabrikazio japoniarreko ekipoen modeloak izendatzeko (automobilak, telebistak, etab.).
  • Estatuko eta nazioarteko posta, atzerritik ailegatzen dena zein atzerrira irteten dena.

Transkripzio-sistemak

Hainbat erromanizazio-sistema daude, ohikoenak Hepburn eta Kunrei-shiki (訓令式) sistemak direlarik. Azken hau, monbushō (文部省) bezala ere ezaguna, aurreko Japoniako Hezkuntza Ministerioaren onarpen ofizialaren ondorioz, Japonian gehien erabiltzen den sistema da. Nippon-shiki izeneko hirugarren sistemarekin batera, sistema hauek Hepburn sistema baino erregularragoak dira idazkeran, baina ahoskeran ez dira hain erregularrak.

Aldiz, Hepburn erromanizazioak erabilera askoz zabalduagoa du mendebaldeko hizkuntzetako hiztunen artean. Sistema honek kana ezberdinen ahoskera hurbiltzen du idazkeran, baina ez du erregulartasunik ortografian. Adibidez, idazkera aldatu egiten da t (ta, chi, tsu, te, to) hizkiarekin hasten diren kanetan.

Ezberdinak karakterez karaktere
Hiragana Katakana Rōmaji
Hepburn Kunrei-shiki Nippon-shiki
しシshisisi
しゃ、しゅ、しょシャ、シュ、ショsha, shu, sho sya, syu, syosya, syu, syo
ちチchititi
つツtsututu
ちゃ、ちゅ、ちょチャ、チュ、チョcha, chu, cho tya, tyu, tyotya, tyu, tyo
ふフfuhuhu
じジjizizi
ぢヂjizidi
づヅzuzudu
じゃ、じゅ、じょジャ、ジュ、ジョja, ju, jozya, zyu, zyozya, zyu, zyo

Ezberdinak hitzez hizt
Euskara Japoniera Kana Erromanizazioa
Hepburn aldatua Kunrei-shiki Nihon-shiki
Erromatar hizkiak ローマ字 ローマじ rōmaji rômazi rômazi
Fuji mendia 富士山 ふじさん Fujisan Huzisan Huzisan
te お茶 おちゃ ocha otya otya
gobernadore 知事 ちじ chiji tizi tizi
txikiagotu 縮む ちぢむ chijimu tizimu tidimu

Erreferentziak
  1. (Ingelesez) www.dictionary.com. Definition of romaji. .

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.