Richard Stallman

Richard Matthew Stallman (1953ko martxoaren 16a - ) software librearen mugimenduaren sustatzaile nagusietako bat da.[1] Harvard unibertsitatean ikasi zuen eta MIT laborategian lan egin zuen. Egindako ekarpenengatik eta ibilbidearengatik aipamen eta sari asko jaso ditu: hamar bat doktorego honoris causa, MacArthur Fundazioaren beka famatua, Pioneer saria eta ACMren hainbat sari.

Richard Stallman

Emacs maintainer (en) Itzuli

ezezaguna - ezezaguna

Free Software Foundationeko presidentea

1985 - 2019
GNU Project (en) Itzuli Chief GNUisance (en) Itzuli

1984 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakRichard Matthew Stallman
JaiotzaManhattan, 1953ko martxoaren 16a (71 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaBoston
Talde etnikoaJuduak
Lehen hizkuntzaingelesa
Hezkuntza
HeziketaHarvard Unibertsitatea Artean graduatu
Massachusetts Institute of Technology Doktoretza
Harvard School of Engineering and Applied Sciences (en) Itzuli
Hezkuntza-mailazientzietan doktorea
Hizkuntzakingelesa
gaztelania
frantsesa
Indonesiera
Jarduerak
Jarduerakprogramatzailea, blogaria, ingeniaria, asmatzailea, aktibista eta documentary participant (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)Free Software Foundation
Massachusetts Institute of Technology  2019ko irailaren 16a)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaFree Software Foundation
GNU Project (en) Itzuli
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Ingeniaritzako Akademia Nazionala
Mugimenduasoftware librearen mugimendua
globalizazio alternatiboa
Izengoitia(k)rms eta Saint IGNUcius
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaateismoa
stallman.org
IMDB: nm1128476 Allmovie: p306134
Twitter: rmspostcomments Mastodon: rms@mastodon.xyz Last fm: Richard+Stallman Musicbrainz: ac8f8420-bec4-4e20-bcd2-bbeb9296b31e Songkick: 398834 Discogs: 399127 Edit the value on Wikidata

Ekarpenak

Programatzaile bezala bere arrakasta batzuk GNU Emacs testu editorea, GCC konpilatzailea eta GDB araztailea aipatu daitezke, beti ere GNU proiektuaren barruan.

Richard Stallman GNU proiektuaren sortzailea ere bada. GNU proiektua Unixen oinarrituriko sistema eragile bat da, bere baitan software askea soilik hartzen duena. 1983. urtean abiatu zen. FSF (Free Software Foundation) fundazio entzutetsuaren sortzailea ere bada, eta, urte askotan, zuzendaria.

Copyleft kontzeptuaren asmatzailea ere bada Stallman, softwareari lizentzia bat jarri eta hala ere honek libre jarraitu dezan eta bere erabilpena eta moldaketa komunitatearen esku egon dadin.

Ekintzailea

Software librearen inguruan berak sortutako influentzia batez ere esparru moral, politiko eta legezkoan izan dira, beti ere software pribatiboaren ordezko bezala aurkeztuz. Euskal Herrian hainbat aldiz egon da software librearen aldeko mezua zabaltzen.[2][3]

Stallmanek argudiatzen du telefono mugikorrak "zaintza eta jarraipenerako dispositiboak" direla, eta "Stalinen ametsa" liratekeela.[4] Uko egin dio txartel adimenduak erabiltzeari sarrera kontrolatuta dagoen tokietan, kokapena eta ordutegia kontrolatzen dutelako. Urte askotan ez du Interneten nabigatu jarraipena ekiditeko (wget erabiltzen zuen weba irakurtzeko),[5] ondoren Tor erabilita hasi da nabigatzen.

Duen irudiak eta konferentzietan agertzen dituen maniek hacker kulturaren ikono bihurtu dute, hainbat komikitan agertzeraino.[6][7]

Stallman hainbat protestatan hartu du parte, besteak beste software patenteen, software jabedunaren eta​ DRMen erabileraren aurka.

Linus Torvalds-ek polemika piztu zuen Stallman kritikatu zuenean, pentsaera "zuri ala beltza" erabiltzen duelakoan.[8]

Erreferentziak
  1. «Hik Hasi» www.hikhasi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  2. «Richard Stallman, gaur Putzuzulon» El Diario Vasco 2006-06-18 (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  3. «Richard Stallman gaur eta bihar Donostian» DIFusio@, EHUko Informatika (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  4. «GNU General Public License (GPLv3) (Jaeger)» IT-Recht (Verlag Dr. Otto Schmidt): 2037–2048. 2020-12-31 (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  5. «How I do my Computing» web.archive.org 2016-04-10 (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  6. «Wayback Machine» web.archive.org 2007-10-11 (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  7. «xkcd: Open Source» web.archive.org 2015-08-09 (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).
  8. Linus. (2008-11-02). «Linus' blog: Black and white» Linus' blog (Noiz kontsultatua: 2022-07-05).

Kanpo estekak


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.