Publizitate

Mediterraneo inguruan sortutako lehenengo zibilizazioak hirietan antolatzen hasi ziren. Hiriekin batera merkataritza garatu zen, eta horrekin batera, konpetentzia eta iragarri beharra, arreta deituko bada. Era berean, merkatariak beren produktuak markatzen hasi ziren. Horrek gaurko markaren aurrekariei sorrera eman zien.

Historiako lehenengo iragarki ezaguna Tebaseko (Egipto) hirian agertu zen, K. a. 1000; urtean idatzitako papiroa da. Antzinako Grezia eta Erromako zibilizazioek iragar-formen sistema bat garatu zuten, iragarki ofizial, propaganda politiko zein iragarki komertzialak publikoki zabaldu ahal izateko. Garai hartan, ohiko iragar-forma, ordea, ahozkoa zen. Horretarako, Grezian Kerux delakoa erabili zuten; Erroman, berriz, Praecos delakoa, gure pregoilariaren aurrekaria.

Erromatar Inperioaren garaian publizitatea garatzen joan zen “album” eta “libellus” aren agerpenei esker. Lehena azalera zuria duen edozer gauza zen, hots, paper, pergamino edota papiroa eta erabilera asko izan ohi zuten. Hala nola, ondasunak sailkatzeko, ekitaldiak iragartzeko, esklaboen salmentarako eta erabaki politikoak herriari jakinarazteko. “Libellus”ari dagokionez, gaur egungo kartelaren aitzindaria zela esan daiteke. “Album”a baino txikiagoa zen eta bertan iragarri nahi zena idatzi ondoren, paretan itsasten zen. Gehienetan horren xedea jendea borrokara bultzatzea izaten zen, baina horiek ez ziren publizitatea egiteko bide bakarrak, propaganda politikoa egiteko, txanponetan garaiko enperadorearen aurpegia jartzen zen. Horrela, herritarren artean ezaguna egin eta hurrengo hauteskundetan, enperadoreak aukeratua izateko probabilitate gehiago izan zezakeen.

Erdi Aroan publizitateak atzerapauso handia izan zuen, Europa osoan gertatu zen komertzioaren gainbehera, ezegonkortasun politikoa, gremioen presioa eta analfabetismoa tarteko. Elizak, ordea, propaganda lan handia egin zuen mende haietan, eta kode bisual sendo baten garapenean egin zuen lan. Publizitateak asko ikasi zuen Elizak egindako sinbolo eta irudien erabilera eraginkorraz. Gainera, kartelaren indarra ahultzen joan zen eta “Enseña” izeneko sistemak ordezkatu zuen. Hori komertzioak bereizteko erabiltzen zen, gaur egun logotipo izenarekin ezagut daitekeena.

Inprentaren sorrerak (1450. urte inguruan) Erdi Aroaren amaiera ekarri zuen du eta publizitaterako euskarri berriak ekarri zituen urteen joan-etorrian. Hala ere, publizitatearen garapena motela izan zen, besteak beste, ez zegoelako azpiegiturarik, analfabetismoa altua zelako eta botereak inprentaren gaineko kontrola zeukalako.

Baina publizitatearen benetako gorakada prentsak publizitatea ezinbestekotzat hartu zuenean gauzatu zen, XVIII. mendean. Egunkarientzako finantziazio bide bat bihurtu zen. Beraz, publizitateak zuen indarra eta zituen irabaziak ikusita, XIX. Mendean lehen agentzia publizitarioak sortu ziren. Hauen eginkizuna, saldu nahi den produktuaren diseñua, honen gaineko azterketa eta azkenik, hau iragartzeko kanpainak egitean datza.

XX. mendean, zinea, irratia eta telebistaren sorrerarekin, publizitateak bere xedea lortzeko bide desberdinak aurkitu zituen. Hau oso aberasgarria izan zen, publizitatearen ezaugarriak erabat aldatu baitziren. Etapa hau industrializazioaren garaia izan zen, eta honek konpetentzia handia egotea ekarri zuen, publizitatearentzat egoera ezin hobea. Horregatik, medio guztiak erabiliz, iragarkien helburu nagusia jendearen arreta erakartzea izan zen.

Gainera, garai haretan “marka” jaio zela esan daiteke. Ordu arte, azukrea, xaboia, arroza eta horrelako produktuek ez zuten identitaterik, hots, erosleek ez zekiten nork egiten zituen, baina mende hartatik aurrera, produktu asko enpresaren marka eramaten hasi ziren. Teknika hori erabiltzen lehenak xaboi eta detergentearen enpresak izan ziren, hala nola, Ivory, Pears´eta Colgate. Elektrizitatearen agerpenak ere, publizitateari mesede egin zion, izan ere, fotomuntaia eta horrelako teknika berritzaileak erabiltzen hasi ziren.

Beraz, teknologia berriek publizitatea berritu zutela eta indarra eman ziotela esan daiteke. 1920. urtean, irratia sortu zen eta haren bidez, ahotsaren bitartez eginiko iragarkiak agertu ziren. Baina asmakizun garrantzitsuena telebista izan zen: horrek publizitateari iragarkiak egiteko teknika berriak erabiltzera bultzatu zuen, bideoak eta audioak erabiltzen hasi ziren. Estatu Batuetan, esaterako, 1980. urtean 120.000 milioi dolar gastatu ziren.

XX. mendean, Eibarren egindako iskiluen publizitatea, Eibarko Armagintzaren museoan.

Irakurleak idatzizko medioaren gaineko botere osoa du: hark erabakitzen du zer egin irakurtzen hasten den unetik amaitzen duenera arte. Irakurketa erritmoa, zer irakurri eta zer ez, aurrera salto egin, inon gelditu... irakurleak egunkari edo aldizkariaren gaineko boterea du. Eragin aktiboa du medioaren gain, eta horregatik zailagoa da publizitateak arreta dei diezaion. Hala ere, ohiko bideak erabiliz arreta deitzea lortzen den unean, irakurleari datu zehatz eta konplexuagoak emateko aukera dago “Body Copy” izeneko testuen bidez. Izan ere, irakurleak iragarki horri kasu egitea erabaki duenez, benetako interesa duela esan nahi du. Gainera, beste euskarrietan ez bezala, abiadura ez da garrantzitsua, astiroago edo azkarrago irakur daiteke, erreflexionatu, etab. Prentsa idatzian publikoa segmentatuagoa dago, euskarri horretan eman nahi den publizitate mota aukeratzeko aukera ematen duena. Horrela, alferreko inpaktuak saihesten dira.

Publizitate modernoan, telebistako publizitatea jaun eta jabe da. XXI. mendera arte publizitatearen pieza zentrala zen, indar gehien zuena. Garestiena ere bazen. Gaur egun ere, garestia izaten jarraitzen du. Eguneko orduaren arabera, spot bat telebista kate batean emititzeak diru gehiago edo gutxiago balio du.

Publizitateak duen arazo larriena saturazioa da. Publizitatea barra barra dago, milaka marka, milaka spot, eta azken finean, milaka minutu publizitate. Horregatik, erronka nagusiena originaltasuna da. Spotak 20-30 segundo bitartekoak izaten dira, eta denbora horretan mezua igortzen eta atentzioa deitzen lortu behar dute. Laburrak, arinak eta sintetikoak izan behar dute. Ikuslearen arreta lehenengo unetik harrapatu behar dute, aurretik ikusi duen iragarkiaren aztarna ezabatzeko. Gainera, ikuslea pasiboa da publizitate mota honen aurrean, ezin baitira estimulu horien guztien aurrean defenditu. Horregatik, mezua oso motz eta zehatz transmititu behar da, ulerterraza izan behar du.

Hala ere, telebistan spotaz gain, publirreportajeak, “tele-salmenta” edo programen baitan aurkezleek edo bestelako pertsonek egiten dituzten iragarki txikiak ere badaude.

Telefunken elektrotresnen publizitate estatikoa, azulejoz egina, Mendaroko tren geltokian zegoena XX. mendean (XXI. mendean kendu zen).

Kalean ikusten den publizitatea zaharrena da. Publizitatearen ezaugarri guztiak batzen ditu: arreta erakartzen du, markaren identitatea garbi uzten du, mezu zehatz eta gogoraerrazak erabiltzen ditu, eta baliabide originalak bilatzen ditu. Kaleko pieza publizitarioei —kartelei, hesi handiei...— eskaintzen diegun batez besteko denbora 3 segundokoa baino ez da. Orokorrean, ezin dute beharrezkoak ez diren datuak ematen denbora galdu. Badira, hala ere, xehetasunak emateko aukera duten zenbait poster. Metroan edo autobus geltokietan dabilen jendea ia behartuta dago bertako kartelak begiratzea, eta tokian zenbait minutu ematen dituztenez, normala da ohi baino gehiago aztertzea kartelak.

Euskarri ugari erabiltzen dira kaleko grafikan: hesi handiak, posterrak, kaleko altzariak, euskarri mugikorrak (autobusak etab.), tabernetako terrazetako mahaiak, eserlekuak... Etorkizunerantz begiratuz, kaleko publizitateak ditu aukera gehien. Enpresek beraien produktuak ezagutzera emateko bide berriak bilatzen dituzte. Telebistan, irratian, prentsan... ezaugarri finko eta aldaezin batzuk daude. Kalean aldiz, askoz ere askatasun handiago dago.

Azken urteetan gertatzen ari diren “below the line” (talde jakin batentzakoa) publizitate saiakera guztiak kalean daude. Konbentzionaltasunetik ateratzen den ia publizitate guztia kalean kokatzen da, eta egun enpresek horixe behar dute, konbentzionala ez den publizitatea.

Irratiko publizitate unitatei “irrati tarteak” deritze. Ez dira “ozen irakurritako iragarki” moduan ulertu behar. Irratiaren bidezko publizitateak entzulea soinuen bitartez soilik pertsuadi dezake, eta beraz, beste medioek irudien bitartez transmitituko luketena soinuen bitartez transmititu behar du. Beraz, irrati tarteek soinuen bitartez datu objektiboak emateaz gain, iradoki behar dute. Entzulearen arreta deitzea lortu behar du, irudiek eman dezaketen abantaila hori eduki gabe, eta sentsazioak eragin behar ditu. Programazioaren monotonia apurtu behar du eta markaren identitatea argi utzi hasiera hasieratik. Hori guztia lortzea zaila da, irratiaz hitz egiteko modua ondo jakin behar baita.

Oso garrantzitsua da hitz labur, sinple eta pronuntziazio errazekoak erabiltzea. Esaldi motzak eta deskriptiboak dira onenak, entzulearen ulermena azkarra izan dadin. Bost irrati tarte mota nagusi daude:

Zuzeneko salmenta: bertan produktuaren ezaugarriak deskribatzen dira, dituen abantailak azpimarratuz. Elkarrizketakoa: mezua elkarrizketa baten bidez transmititzen da, non saltzaileak eta erosleak hitz egiten duten. Lekukotasuna dago. Iragarki dramatizatua: arazo-konponbide egitura jarraitzen da. Arazo bat planteatzen da eta saldu nahi den produktua arazoaren konponbide da. Iragarki integratua: emititzen ari den programarentzat esplizituki egindako iragarkia da. Iragarki musikala: mezua abestuz transmititzen da, musika elementu adierazkorrez osaturik.

Edozein pertsona, enpresa edo elkartek zabaldu dezake iragarki bat internet bidez. Ehunka bide daude interneten aditzera emateko, eta edozeinek egin dezake. Hori da abantaila nagusia. Baina baita ere arazo nagusia. Sarea ere saturatu egiten da, telebistan gertatzen den bezalaxe. Nabigatzailea iragarkiz inguraturik aurkitzen da une oro. Horregatik metodo batzuk asmatu izan dira publizitatea ekiditeko. Jendeak ez ditu batere gustoko pop-up delakoak, adidibez, eta hauek blokeatzeko programak oso erabiliak dira. Beraz, publizitate formatu batzuk jada ez dira eraginkorrak.

Interneteko publizitatearen inguruko perzepzio txarra du jendeak. 2006an NetObserver izeneko europar azterketak erakutsi zuenez, 15-24 urte bitarteko gazteek dute iritzirik txarrena. Guzti hori dela eta, ez-ohiko bideak bilatu behar dituzte publizitatzaileek, originaltasuna bilatu behar dute beste guztiaren gainetik.

Internet bidez hedatzen diren spotak telebistakoak baino motzagoak izan behar dira, beraz. Erabiltzaileak arreta gutxiago eskaintzen dio, eta beraz gehienez 10-15 segundoko spotak izan behar dute. Gainera, iragartzen den webgunearen ezaugarrietara moldatu behar da, eta webgune horrek duen publikoari egokitu.

Formaturik berritzailenen artean Prescriptor eta Web 2.0 daude. Prescriptor delakoak interneten aritzen diren pertsonak dira. Hauek sare sozialak, foroak, bilatzaileak eta abar erabiltzen dituzte marka komertzial eta produktu jakinei buruz duten iritzia, esperientzia elkarbanatzeko. Ohikoena da perscriptorrak oso fidelak izatea marka jakin bati, eta marka horri buruzko laudorioak besterik ez izatea. Horren ondorioz, produktu berri bat erostera doan pertsona batek Prescriptor fidel horren ebaluaketekin egin du topo interneten, eta horrela “ahoz aho” zabalduko dira marken inguruko iritzi onak edo txarrak.

Prescriptorrak iritzi eta esperientziak elkarbanatzeko gehien erabiltzen duen webgunea Web 2.0 da. Web 2.0ak goitik behera aldatu du eroslea eta saltzailea erlazionatzen diren modua. Erosleak du orain azkeneko hitza, produktua goratzen, kritikatzen edo hobekuntzak proposatzen. Horrela, enpresek kritika guztiak onartu behar dituzte, baita atsegin ez dituztenak ere, eta haietara moldatu. Messengeraren bidezko robota ere teknika berritzailea da. Robot hau messenger erabiltzaileekin erlazionatzen den software aplikazio bat besterik ez da. Kontaktu zerrendara gehitzen da, pertsona bat bailitzan, eta marka bat errepresentatzen du. Erabiltzailearekin erlazionatzen da benetako elkarrizketak edukiz, webgunearekin kontaktuan egonez, eta beste zenbait aplikazio erabiliz. Erabiltzaileak berak gehitzen du robota kontaktu zerrendara, beraz, benetako interesa duela erakusten du.

Azkenik, behavioral targeting dago. Honek erabiltzaileen interneteko bilaketak, ohiturak, webguneak eta abar aztertzen ditu eta horren arabera interesgarria suertatu ahal zaion publizitatea erakusten dio.

Publizitate formatu asko daude, beraz, interneten, eta ziur aski gehiago sortuz joango dira. Erronka nagusia originaltasuna eta erakargarritasuna lortzea da, internetek eskaintzen dituen euskarri guztiez baliatuz.

Rankingean lehenengo postuan dagoen MCCann Erickson agentzia AEBetan sortu zen. 130 herrialdetan egiten du lan, eta MCCann Worldgroupeko zati bat da. 1977An MCCann Erickson munduko publizitate agentziarik handiena zen, eta konturatu ziren etengabe aldatzen ari den merkatu batean guztiz murgiltzeko negozio era berriak bilatu behar zituztela. Horregatik sortu zuten MCCann Worldgroup. MCCann Worldgroup zortzi conpaninia desberdin bezala banatu zuten, gaur egungo merkatuak eskaintzen duen aukera guztiez baliatzeko. MCCann Erickson, UM, Mrm worldwide, momentum, FutureBrand, exp, Weber Shandwick, eta MCCann Healthcare Worldwidek osatzen dute, beraz MCCann Worldgroup. Horietako konpainia bakoitzak publizitatearen alor espezifiko bat lantzen du, hala nola komunikazio digitala, harreman publikoak, marketinga eta abar.

Adweek publizitate astekari estatubatuarrak MCCann Erickson “Urteko agentzia global” izendatu zuen 1998, 1999 eta 2000an. 2010Ean ere zenbait sari jaso zituen.

Besteren artean, MCCann Ericksonen proiektu ezagunenetako bat Master Cardentzat sortutako eslogana izan zen: Zenbat gauza diruak ez ditzake eros; gainerakoetarako, Master Card.

Publicis publizitate eta komunikazio konpainia multinazional frantsesa da, eta egoitza nagusia Parisen du. 1926An sortu zuen Marcel Bleustein-Blanchetek. Munduko hirugarren publizitate agentziarik handiena da, Omnicom eta WPPren atzetik. Maurice Lévy da zuzendaria. Publizitate digitala eta tradizionala lantzen ditu, eta marketing zerbitzuak ere eskaintzen ditu, SAMS services izenarekin ezagutzen dena. MCCannek bezala, konpainia asko ditu baitan, publizitatearen alor desberdinetaz arduratzen direnak, hala nola mobiletako publizitatea, egunkarietao, kalekoa, edo zinemagintzakoa. 104 herrialdetan aritzen da, 200 hiri baino gehiagotan.

Espainian ezagun egin diren zenbait spot sortu izan ditu Publicis taldeak. Mixta garagardo markarentzat egin du lan, “El pato Willix” edo “La puerta giratoria” spotak eginez. Genesis, Renault, Iberdrola, Movistar edo San Miguelentzat ere egin ditu spotak.

Publicisek sari asko jaso izan ditu munduko publizitate jaialdi desberdinetan, eta erreferente modura hartzen da bai espainian eta baita munduko beste herrialdetan egindakolan onarengatik. Espainian Madriden eta Bartzelonan ditu egoitzak.

Pitapublicidad publizitate agentzia espainiarra da, Extremadurakoa, hain zuzen. 36 urte jardun izan da batez ere Extremadurako enpresa eta partikularentzat lan egiten. 1.000 bezero baino gehiago izan ditu extremaduran, eta hedatzen ari da. Macal taldearen parte bihurtu zenetik publizitarearen alorrean zerbitzu guztiak eskaintzen ditu, eta Badajoz, Caceres, Navalmoral de la Mata, Madril eta Valladoliden ditu egoitzak. Malaga, Sevilla eta Lisboara hedatzeko planak ditu, gainera.

Iberdrola, Peugeot, Opel, Honda, Caja de Extremadura, Santa Lucia aseguruak eta Meridako udaletxerako egin du lan, besteren artean

Grey group publizitate eta marketing agentzia globala da. 1917An sortu zen Larry Valenstein eta Arthur Fatt-ren eskutik. Egoitza nagusia New Yorken du, eta ofizinak 96 herrialde desberdinetan ditu, 154 hiritan. WPP konglomeratuaren parte da, eta gaur egungo publizitate agentzia gehienek bezala publizitate eta harreman publikoen alor guztiak lantzen ditu: marketinga, harreman publikoak, publizitatea, marka lanketa, salmenta promozioak...

Greyren nazioarteko bezeroen artean, Procter & Gamble, Nokia, Volkswagen edo Canon daude. Sari asko jaso izan ditu Grey Groupek, orien artean 10 Cannes lehoi, Addy saria, Clio saria, eta Emmy bat.

Espainian egoitzak Madril eta Bartzelonan ditu. Azken urteetan inbertsio handiak egin ditu teknologia eta digitalizazioan. Pantene, Bic, Fairy, Loterías del Estado eta Port Aventura haren bezeroak dira. La Caserarentzat ere egin du lan, kanpainia “13 Rue del Percebe” komikien estetika erabiliz.

Aurman Bilbon, Mazarredon, kokatzen den publizitate agentzia da. Publizitateko zerbitzu guztiak eskaintzen ditu, eta guztiz independentea da, hau da, ez da beste enpresa baten parte eta ez dago inongo mediorekin loturik. Horrela, Aurmanen alde positiboetako bat da bere lanak inpartzialak eta objektiboak direla, eta ez duela inoren eraginik.

Taldeko lana sustatzen du, proiektu bakoitza lan talde baten kargu utziz. Modu horretan pertsona multzo bakoitzak duen jakinduria espezifikoari etekin maximoa ateratzen zaio, publizitatearen atal bakoitzean emaitza hoberenak bermatuz. Euskal Herriko enpresa askorentzat egin du lan: BBK, Bilboko Udala, Bizkaiko eta Gipuzkoako diputazioak, Emakunde, Eusko Jaurlaritza, Guggenheim...

Bihotza sarien azken edizioan Bihotza saria eman zieten Aurman taldekoei, haien lana kriterio etikoarekin eta ardura sozialenpean egiteagatik.

Asi...si! Publizitate agentziak Donostian du egoitza. Publizitatearen alor guztietan egiten du lan: mass median, marketingean, packagingean, product placementean... eta asko zentratzen da marketingean ere. Haien hitzetan, asi...si!ko lan taldeak gaztetasuna experientziarekin nahasten du. Komunikazioa nola aldatu den ikusi du taldeak, eta badaki nola egokitu egoera berrira.

Fagor, Donostia 2016, Eusko Jaurlaritza, Jart edo Tabakalerarentzat egin dute lan. Haien lana telebistako spotak baino, packaging bezalako aktibitatetan zentratu izan da. Packaginga produktuen kanpoko itxuraz arduratzen da, hau da, produktuaren ontziak izango duen itxuraz. Kaikurentzat, adibidez, Kaiku Fruit produktuaren packaginga egin zuen. Kaleko grafismoa ere landu dute Kaikurentzat.

Ad Hocek Donostian du egoitza. Young & Rubicam taldearen parte da, eta Espainiako beste autonomia erkidego batzutan ere presente dago. 43 pertsonek egiten dute lan guztira.

Baque, Irizar, Caja Laboral, Eroski, Urbil, Euskaltel, Euskalmet eta Insalusentzat egin du lan beste askoren artean. Web gunean proiektuei buruzko informazio sakona eskaintzen dute.

Euskarri konbentzionaletan eginiko inbertsioa 5.849,5 milioi eurokoa izan zen 2010ean, aurreko urteko kantitatea %3,9an gaindituz. Bi urtez beherakadak sufritzen egon ostean, 2010ean igoera bat izan zuten euskarriok, zifra negatiboak egunkari eta aldizkarietan baino ez zirelarik erregistratu. Hala ere, bi urteotan ere egon bazegoen beherakadarik izan ez zuen euskarri bat: internet.

Telebistak lehen medio izaten jarraitzen du, bere partaidetza euskarri konbentzionalen taldean %42,3koa delarik (2009an baino hamarren bat gehiago). Medio honek izandako gorakada inbertsioan %0,4koa izan da. 2009an 2.377,8 milioi jaso izan bazituen, oraingoan (2010ean), 2.471,9 milioi jaso izan ditu. Inbertsiok asko aldatzen dira telebista kate batzuetatik besteetara. Izan ere, telebista nazional irekietan gorakada txikia izan da, kate pribatu eta autonomikoekin alderatuz. Bestetik, kate lokalek beherakada bat sufritu izan dute.

Egunkariek 1.124,4 milioi euroko inbertsioa izan zuten 2010. urtean, eta bere pisuagatik, bigarren postua lortu zuen, bolumen osoko % 19,2 hartuz. Hala ere, puntu bat eta zazpi hamarren galdu zituen aurreko urtearekin alderatuz, -% 4,2.

Hirugarren postuan internet aurki dezakegu, oraindik ere. Orokorrean, internetek % 20,7ko hazkundea izan zuen 2010. urtean, aurrekoarekin alderatuz. Horrela, 789,5 milioi euroko inbertsioa izan zuen, 2009ko 654,1 milioien aurka. 2010eko inbertsio totalaren % 13,5, beraz, interneti zuzendua izan zen, aurreko urtean baino puntu bat eta bederatzi hamarren gehiago.

Irratiak ere laugarren postua mantendu zuen 2010ean, 548,5 milioi euroko inbertsioa jaso zuelarik. 2009an, aldiz, eskuratutako diru kantitatea 537,3 milioikoa izan zen. Beraz, % 2,1eko hazkundea lortu zuen irratiak 2010. urtean, hots, % 9,4.

Azkenengo postuetan, berriz, aldizkariak, zinema eta beste zenbait euskarri aurki daitezke. Aldizkariek, %1eko beherakada izan zuten 2010ean: 2009an jaso izandako 401,9 milioietatik, 2010eko 397,8 milioietara. Hortaz, aldizkariek duten pisu orokorra, %7,1etik %6,8ra jaitsi zen urte batetik bestera. Azkenik, zinemak totalaren %0,4a baino ez du suposatzen. Hala ere, azken euskarri honek izugarrizko gorakadak izan ditu azken urteotan, inbertsioari dagokionez.

Euskarri ez-konbentzionalen artean, ingeleseko “below the line” horrek biltzen dituen medio guztiak aurki daitezke. Euskarri berri hauei buruz aritzean komenigarria litzateke bi motaren artean ongi bereiztea: mailing pertsonalizatua eta buzoneo deritzona edo liburuxkak. Gainera, aurreko bi urtetako ikerketetan bezalaxe, 2010ean infoadexek argitaratutako azterketa horretan marketing mugikorra hartu izan da kontuan, interneteko datuak kontuan hartu barik, medio konbentzionalen artean aurki daitekeelako.

2010. urtean, euskarri ez-konbentzionaletan eginiko inbertsioa 7.034, 3 milioi eurokoa izan zen, aurreko urteko 7.078,1 milioiekin alderatuz, -%0,6ko galera izan dutelarik. Taldea osatzen duten hamabost euskarrietatik zazpik hazkundea izan badute ere, gainerako zortziek murrizketak jasan izan dituzte inbertsioari dagokionez, 2009ko datuekin alderatuz.

Aztertutako medioak handitik txikira ordenatuz, euren inbertsio-zifrak kontuan hartuta, mailing pertsonalizatua genuke lehengo postuan, euskarri ez-konbentzionalen ehuneko totalaren %29arekin. 2010ean 1.927 milioi eurokoa inbertsioa izan zuen, aurreko urteko 1.837 milioien aurrean. Horrek, beraz, %2,3ko hazkundea suposatzen du. Gero eta enpresa gehiago aritzen dira eremu honetan, batez ere internet bidez.

Bigarrenez, P.L.V., merchandising, seinaleztapenak eta errotulu edo idazkunak aurki daitezke. Hauen parte-hartze kuota talde osoaren ehunekoaren %18a litzateke. 2010. urtean, %5,5eko hazkundea izan zuen beraz, 2009ko 1.197,8 milioi euroetatik, 2010eko 1.263,7 milioietara igaroz.

Telefono bidezko marketingak, aldiz, hirugarren postuan kokatu zen 1.103,1 milioi euroko inbertsioarekin. Horrek, -% 1,6ko murrizketa suposatu zuen, 2009ko 1.121 milioiekin alderatuz. Telefono bidezko marketinga euskarri ez-konbentzionalen inbertsio osoaren % 15,7 da

Ondoren, buzoneoa eta liburuxkak izango genituzke, laugarren postuan, 791,3 milioi euroko inbertsioarekin; aurreko urteko inbertsioa baino % 5 gutxiago. Talde honen barruan aurki daitekeen publizitatearen artean honakoa legoke: hartzaile finkorik ez duen publizitatea, hau da, etxe zein enpresetan jasotzen dena inolako pertsonalizaziorik gabe. Bere portzentajea euskarri ez-konbentzionalen ehunekoan, %11,2 izan zen 2010ean.

Bosgarrenik babes edo laguntzak (patrozinioak), marketing soziala eta R.S.C. motatako publizitatea egon zen 2010. urtean, 537,3 milioi euro jaso zituelarik. Talde horren barruan aurkituko ditugu, besteak beste, kontzertuak, espektakuluak, fundazioak, erakusketak, akto kulturalak eta abar luze bat. Gorantz doan talde honek % 7,4ko igoera izan zuen inbertsioari dagokionez, aurreko urtearekin (2009) alderatuz, eta totalaren % 7,6 hartu zuen.

Euskarri ez-konbentzionalen artean, hainbat eta hainbat publizitate mota aurki daiteke, eta zaila da denak aztertzea. Hala ere, aztertutako hauen guztien atzetik ere, asko dira topa daitezkeenak, inbertsio-kontuetan garrantzia txikiagoarekin. Hauen artean, urtekariak, direktorioak, opari publiziatarioak, katalogoak, animazioak, fidelitate-txartelak, eta abar. 2010. urtean hauetako gehienek izugarrizko murrizketak jasan izan zituzten inbertsioari dagokionez, -% 28,7ra helduz, adibidez, opari publiziatarioen kasuan.