Provocatio ad populum

Provocatio ad populum edo provocatio erromatar zuzenbideko eskubidea da, Errepublikaren lehen urteetan sortua, eta K.a. 509. urteko Lex Valeria de provocatione-ren bidez ezarria. Lege honek zioen imperiuma zuen magistratu batek ezarritako zigorra ezin zitzaiola herritar bati gauzatu, hiritarrak lehenago herriari (populus) iritzia [1] eskatu gabe.

Goi-mailako magistratu erromatarrek duten coercitio edo hertsatze-ahalmenaren murrizketa bat da[2], hau da, epai bat herritar baten aurka emateko eta epai hori betearazteko ahalmenaren murrizketa. Provocatio eskubidea diktadore batek edo senatus consultum ultimum batek bakarrik eteten zuen.

Erakundearen bilakaera

Hasieran, eskatzen zuten patrizioen kasuan baino ez zen errespetatzen, eta ez plebeioen kasuan, iraultzaldi baten ondoren hiritar libre guztiei aplikatu zitzaien arte. Provocatio-az arduratzen zena Comitia Curiata izan zen eta XII. Taulen legeekin eskumen hori Comitia Centuriatara igaro zen. Denborarekin erakundea sendotu egin zen, baina Augustoekin desagertu zen. Inperio garaian provocatio eskubidea aldatu eta appelatio deitu zen (enperadoreari apelazioa aurkezteko eskubidea). Provocatio ez zen indargabetu, ez zen jarraitu aplikatzen erromatar zuzenbidea benetako prozesu penalerantz eboluzionatzean[3].

Erreferentziak

Mozos Touya, José Javier de los (1994), La provocatio ad populum como garantía jurídica del ciudadano romano y manifestación de cohesión social, Helmántica. 1994, volumen 45, n.º 136-138. 177-188 or.
Grimal, Pierre (1999), La civilización romana. Vida, costumbres, leyes, artes, Paidós, 101 or.
«Provocatio ad populum ¿garantía de libertad?» Documentos de Trabajo. Seminario Permanente de Ciencias Sociales (8): 8–14. 2013 ISSN 1988-1118. (Noiz kontsultatua: 2023-08-11).

Kanpo estekak

Datuak: Q1770848

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Mozos Touya, José Javier de los (1994), La provocatio ad populum como garantía jurídica del ciudadano romano y manifestación de cohesión social, Helmántica. 1994, volumen 45, n.º 136-138. 177-188 or.

[2] Grimal, Pierre (1999), La civilización romana. Vida, costumbres, leyes, artes, Paidós, 101 or.

[3] «Provocatio ad populum ¿garantía de libertad?» Documentos de Trabajo. Seminario Permanente de Ciencias Sociales (8): 8–14. 2013 ISSN 1988-1118. (Noiz kontsultatua: 2023-08-11).