Perpinyà
Perpinyà[1] (frantsesez eta ofizialki Perpignan) Ekialdeko Pirinioak (66) departamenduko eta Ipar Kataluniako hiriburua da, Tet ibaiaren ertzean kokatua. Bederatzi kantonamendutako burua da. Apezpiku egoitza, unibertsitatea eta aireportua ditu.
| Perpinyà Perpinyà Perpignan | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Frantziako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Frantzia | ||||||||||
| Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
| Eskualdea | .svg.png.webp){kind=small} Okzitania | ||||||||||
| Departamendua | Ekialdeko Pirinioak | ||||||||||
| Barruti | Perpignaneko barrutia | ||||||||||
| Kantonamendu | canton of Perpignan-7 | ||||||||||
| Alkatea | Louis Aliot | ||||||||||
| Izen ofiziala | Perpignan | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Perpinyà Perpignan | ||||||||||
| Posta kodea | 66000 eta 66100 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°41′51″N 2°53′41″E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 68.07 km² | ||||||||||
| Altuera | 100 m | ||||||||||
| Mugakideak | Rivesaltes, Pia, Bompas, Villelongue-de-la-Salanque, Canet-en-Roussillon, Cabestany, Saleilles, Villeneuve-de-la-Raho, Pollestres, Canohès, Toluges, Le Soler, Baho, Saint-Estève eta Peyrestortes | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 119.656 (2021eko urtarrilaren 1a) 1.624 (2020) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 1.757,84 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Telefono aurrizkia | 468 | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Tiro, Hannover, Lancaster, Lake Charles, Sarasota (Florida), Lleida, Lancaster, Bartzelona, Mostaganem, Figueres, Ma'alot-Tarshiha (en)  , Tavira, Girona, Katalunia eta Mohammedia | ||||||||||
| Hizkuntza ofiziala | katalan | ||||||||||
| mairie-perpignan.fr | |||||||||||
Historia
X. mendean sortu zen hiria. 1172an Aragoiko Erresumaren eskuetara igaro zen Perpinyà, Rosellóko konderriarekin batera. 1276tik 1344ra Mallorcako Erresumako hiriburu izan zen. 1659an Frantziaren agindupera igaro zen, Pirinioetako Hitzarmena sinatu zenean.
Klima
 Datu klimatikoak (Perpinyà (1981–2010))  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 25.0 | 26.5 | 28.0 | 32.4 | 34.4 | 36.9 | 40.5 | 38.7 | 36.8 | 34.2 | 28.1 | 26.7 | 40.5 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 12.4 | 13.2 | 16.0 | 18.2 | 21.8 | 26.2 | 29.2 | 28.9 | 25.4 | 21.0 | 15.9 | 13.1 | 20.1 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 8.3 | 9.0 | 11.5 | 13.7 | 17.0 | 21.4 | 24.1 | 23.9 | 20.5 | 16.7 | 12.0 | 9.1 | 15.6 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 4.4 | 4.9 | 7.4 | 9.4 | 12.9 | 16.8 | 19.4 | 19.3 | 16.0 | 12.6 | 8.1 | 5.1 | 11.4 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -8.2 | -11.0 | -5.9 | 0.2 | 2.4 | 7.4 | 11.2 | 10.4 | 5.0 | 1.2 | -5.7 | -6.3 | -11.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 65.4 | 50.4 | 40.3 | 58.5 | 47.3 | 25.0 | 12.2 | 25.8 | 38.2 | 75.9 | 59.2 | 59.4 | 557.6 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 5.4 | 4.3 | 4.2 | 6.0 | 5.5 | 3.8 | 2.3 | 3.5 | 4.4 | 4.8 | 4.5 | 5.3 | 54.0 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 0.9 | 0.6 | 0.4 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 0.4 | 2.5 |
| Eguzki orduak | 141.2 | 160.8 | 209.6 | 218.0 | 235.8 | 268.9 | 298.2 | 267.4 | 222.2 | 167.6 | 149.2 | 126.1 | 2464.9 |
| Hezetasuna (%) | 70 | 68 | 64 | 64 | 66 | 62 | 59 | 63 | 68 | 73 | 71 | 71 | 66.6 |
| Iturria (1): Météo France[2][3] | |||||||||||||
| Iturria (2): Infoclimat.fr (hezetasuna eta elurra, 1961–1990)[4] | |||||||||||||
Ekonomia
Merkataritza (ardoa, fruituak, barazkiak) eta industria (metalgintza, pepergintza, janari industria) dira ekonomia jarduera nagusiak. Turismoak ere garrantzi handia du.
Ondasun nabarmenak
Saint-Jean katedral gotikoa (XIV.-XV. mendeetan egina); Castellet gotorlekua (XIV. mendea); Mallorcako erregeen jauregia, museoa; Perpinyàko geltokia (dekorazioaren zati bat Salvador Dalík egina da).
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- 36. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-9-24).
- Météo France. Données climatiques de la station de Perpignan. .
- Météo France. Climat Languedoc-Roussillon. .
- Infoclimat. Normes et records 1961-1990: Perpignan - Rivesaltes (66) - altitude 42m. .
