Patxaran

Nafarroako patxarana

Nafarroan ekoizten da patxaranaren % 95. 2000an, Nafarroako 7,7 milioi litro patxaran saldu ziren.[7] Espainiako Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumeneko Ministerioaren arabera, 2013. urtean 8 patxaran ekoizle zeuden Nafarroan, 3,3 miloi litro ekoitzi zituztenak. Hauetatik %98 espainiar estatuaren menpeko lurretan saldu zen eta %2a hortik kanpo, orotara ia 20 milioi euroko balioa izanik.[8]

Kontseilu Arautzailearen atxikita dauden 8 enpresa hauek sortzen dute “Nafarroako Patxarana”: DZ Licores, Destilerías La Navarra, Licores Baines, Hijos de Pablo Esparza-Bodegas Navarras, Pacharán Azanza, Domecq Wines España, Licores Usua eta Destilerías Lafuente.

Nafarroako Sommelier Elkarteak antolatzen duen Nafarroako Kalitatezko Ardo eta Patxaran Txapelketan, urtero Nafarroako patxaran hoberena aukeratzen da. Txapelketa hau da Nafarroa mailan ospe gehien duena.[9][10][11][12]

Azkeneko urteetan, patxaran ekoizle nafarrek ontziratu gabeko, etiketarik gabeko eta alkoholak duen zerga ordaindu gabeko salmenten igoera handia nabaritu dute. Haiek kudeatzen dituzten zifra ez ofizialen arabera, 2016. urtean saldu zen patxaran guztiaren %20a bide honetatik lortutakoa zen, ia 1,5 miloi litro. Etxean patxarana ekoiztea oso errotua dago Nafarroan, eta beraz, nahiko erraza da edari hau bide ez arautuetatik lortzea.[13]

Aretxabaletan 2013an egin zen Etxeko Patxaran Lehiaketan parte hartutako botila batzuk

Euskal Autonomia Erkidegoan ez dago kontseilu arautzailerik, baina ekoizleak bai, hala nola Amurrioko Atxa destilategia, zaharrenetakoa[14]; Errenteriako Olañeta likore-fabrika edota Zizurkilgo Marie Brizard enpresa (Olatz markako patxarana).

Etxeko ekoizpenak garrantzi handia dauka EAEn. Honen erakusle da Aretxabaletan 1995. urtetik aurrera ospatzen den Etxeko Patxaran Lehiaketa, non hainbat parte hartzaile izaten diren.[15][16][17]

Lapurdiko Azkainen, Oldarki etxeak Oldarki bière au patxaran izeneko garagardoa ekoizten du, patxaran zapore arinekoa (% 6 patxaran).

Aragoin ere ez dago kontseilu arautzailerik, baina Ainzongo Licores Marba ekoizlea edo Brotoko Licores Vimesak ekoizten duen Pacharán Ordesano barietatea aurki ditzakegu.[18]

Hemen ere etxeko ekoizpena nahiko zabaldua dago, batez ere Pirinioen zonaldean. Hori dela eta, irailaren amaieran, urtero etxeko patxaran txapelketa bat antolatzen da Brotoko Ganadu Azokaren ekintzen barnean.[19][20]

Kontseilu arautzailerik ez badago ere, azkeneko hamarkadetan patxaran produkzio eta kontsumoa handitu egin da erkidego honetan. Bitxikeria gisa, Sorian zezen peña batek “El Pacharán de las 6” izena dauka, edari honi erreferentzia eginez.[21]

Burgosko probintziako ekoizle nabarmenenak Maestros Artesanos de Licores y Aguardiente, Menesa24 izenarekin patxarana ekoizten duena eta Licores Casajús dira, izen bereko patxarana eta anisa duen pattarra saltzen duena.[22] Etxean patxaran asko ekoizten da Burgosen, eta horren adibide dira ospatzen diren hainbat txapelketa:

Txapelketarik berriena Villariezoko Etxeko Patxaran lehiaketa da, 2015eko abuztuaren amaieran ospatu zelarik lehen aldiz.[23] Dueroko Erriberako zonaldean ere 2014. urtetik antolatzen da etxeko patxaranaren lehiaketa bat, zonaldeko ekimen gastronomiko entzutetsu bilakatu dena.[24]

Eta Las Merindades zonaldean, 2007tik Mermelada, gozo, ezti eta etxeko likoreen txapelketa ospatzen da Mena Haraneko Udazkeneko Jardunaldi Gastronomikoen barnean. Likoreen kategorian patxaran bat egon ohi da beti irabazleen artean.[25][26][27]

Palentziako probintzian Gonqui: Aguardientes y licores artesanos ekoizlea aurki dezakegu, Gaztelako patxarana bezala saltzen duena.[28]

Zamorako probintzian, Camarzana de Tera herrian Orujos Panizo S.L. destilategia aurkitzen da, beste edarien artean izen berdineko patxaran ekoizten duena.[29] Gainera, enpresa honek urtero Orujo koktelen Txapelketa Nazionala antolatzen du,[30][31] eta bertan patxarana erabili ohi da koktelak egiteko.[32]

Licorera Albeldense enpresak patxarana ekoizten du Albelda de Iregua herrian, La Camerana eta Aizu izenekin. Era berean, Quel herriko Destilerías Picuezo enpresan ere patxarana ekoizten da, baita etxean patxarana egiteko behar den anisa ere.

Andaluzian ere hainbat enpresetan ekoizten da patxarana, haien artean Los Alcores de Carmona[33] eta Pernod Ricard enpresek. Azken honek Ruavieja markarekin merkaturatzen du.[34]

Galizian Maitines; Licores y aguardientes enpresak patxarana ekoizten du, beste edarien artean.

Espainiako beste zonaldeetan, patxarana ez da oso ezaguna. Hala ere, azkenaldian hainbat destilategi likore hau ekoizten hasi dira. Cosladan, Madrilen, irailaren 5ean patxaranari eskainitako festa bat antolatzen da.