Oinutsen funikularra

Oinutsen funikularra edo Oinutsen igogailua (Iruñeko harresietako igogailua, batzuetan) Iruñeko funikular bat da.

Oinutsen funikularra
Mugikortasun bertikala Iruñean

Igogailu bat, Arrotxapeako norakoa
Datu orokorrak
Garraio motaFunikularra
EskualdeakArrotxapea - Alde Zaharra,
Iruña,  Nafarroa
Geltokiak2
Bidaiariak5 110 000 (2019)[1]
JabeaIruñeko Udala
EgoitzaOinutsen kalea, 56
Iruñea, Nafarroa Garaia
Webguneawww.iruña.eus
Ustiapena
Hasiera2008ko apirilaren 5a (15 urte)
EragileaIruñeko Udala
Ibilgailuak2
Datu teknikoak
Luzera51,54 m[2]
 Mapa
Map

Funikularra 2008ko apirilaren 5ean inauguratu zuen, Iruñeko hirugarren jasogailua izateko.

Funikularrak funtzionamendu guztiz autonomoa du, baina giza interakzioa behar du aktibatzeko.

Historia

Proiektua

Proiektu hau, denbora luzez, alderdi politiko ugariren hauteskunde programetan egon zen, 1999an, Nafar Herriaren Batasuna proposatu zuen lehena izan zelarik.

2006. urtearen amaieran, Yolanda Barcina Iruñeko alkateak funikularren lanak lizitatu zituen aurretik egindako proiektu baten arabera. 8,5 milioi euro bideratu ziren bi urteren buruan amaitzeko. Hautatutako enpresa UTE Iruña Construcción SA - Urazka Construcciones AS izan zen.[3]

Eraikuntza

Proiektuaren lehen fasean, harresien ezponda egokitu zen, eta hortik igaroko da funikularrak dituen lurpeko tunela. Horretarako, Larruginen aldapa behin betiko itxi zuten eta Santo Domingoko aldapako errei bat okupatu zuten. Hurrengo bi urteetan, neurri horrek entzierrotxoari eragin zion, eta zezenek igarotzen duten espazioa murriztu behar izan zuen.

Jarraian, Oinutsen kaleko 56-58 eraikina eraitsi zen, funikularraren goiko aldean. Bertan, funikularrei egokitutako eraikin berri bat eraiki zen.[4]

Lana amaitzeko sei hilabete baino gutxiago falta zirenean, galeria ia amaituta zegoen. 2007ko apirilera arte ez zen funikularraren galeria amaitu. 2008ko otsailean, beheko horma bota zuten Santo Domingoko aldapan, behealdea hartzeko.[5]

Hilabete horretan bertan funikularraren ondoko Hilarion Eslaba kalea berrurbanizatzen hasi ziren, funikularra irekitzearekin bat egiteko.[6]

Azkenik, 2008ko apirilaren 5ean funikularra inauguratu zen, egun horretan bertan zerbitzuan jarriz.[7]

Funikularrak hobetzea

2018 eta 2019 bitartean, funikularraren instalazioak hobetzeko lanak egin ziren. Hiru fasetan banatu ziren: ekialdeko funikularra, mendebaldeko funikularra eta ateak. Lehenengo bi faseetarako, bertan lan egiteko bi funikularretako bat zerbitzurik gabe utzi zen. Mekanika hobetu zen eta mantentze-lanak egin ziren. Ordezko aukera gisa, Eskualdeko Hiri Garraioak 14 lineako geldialdi bat jarri zuen funikularraren oinean, ibilgailu batean igo behar duten pertsonak hartu ahal izateko.

Hirugarren fasean, gelditze- eta abiatze-prozesuak hobetu eta azkartu ziren, baita bidaiarien jaitsiera eta igoera ere. Lan horiek 2019ko irailean amaitu ziren.[8][9]

Koronabirusaren krisia
Artikulu nagusia: «COVID-19 pandemia Euskal Herrian»

2020ko martxoaren 13an, COVID-19 pandemiaren ondorioz konfinamendu orokorra deklaratu ondoren, Iruñeko Udalak hau eta hiri osoan zehar banatutako beste igogailu eta arrapalak ixtea erabaki zuen. Hala, konfinamendu osoan itxita egon ziren ekainaren 22ra arte, egun horretan berriz ireki baitzuten, baina edukiera txikiarekin.[10][11]

Azpiegitura

Funikularra Iruñeko harresien alde batean eta bestean dago. Behealdea Arrotxapeako zubiaren ondoan dago, Arga ibaia eta Gasaren eskorten inguruan. Zehatzago esanda, Santo Domingoko aldaparen eta Larruginen aldaparen arteko elkargunean.

Goiko aldea Oinutsen kaleko 56. eraikinean sartuta dago, Hilarion Eslaba kalearekiko bidegurutzean. 0 solairua hartzen du. Gorago, udal-biltegi bat, erakusketa-areto bat eta kafetegi-jatetxe bat daude, 1., 2. eta 3. pisuetan, hurrenez hurren.

Goiburuak

Funikular bi goiburu ditu:

Ustiapena

Funikular honen funtzioa Arrotxapea eta Iruñeko harresiak eta Iruñeko Alde Zaharraren artean dagoen desnibel edo malda zuzen-zuzenean igotzea da, honela Santo Domingoko aldapa eta Larruginen aldapa saiestuz.

Etorkizuna

Oraingoz ez da neurri gehigarririk aurreikusi funikularrean.

Irudiak
  • Behereko goiburua
    Behereko goiburua
  • Goitiko goiburua
    Goitiko goiburua
  • Igogailuko ateak
    Igogailuko ateak
  • Funikularreko trenbideak
    Funikularreko trenbideak

Erreferentziak
  1. Artikulu bat Diario de Navarran
  2. Igogailuen eskema
  3. (Ingelesez) «Iruña | Arrotxapeako igogailua» SkyscraperCity (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
  4. (Gaztelaniaz) Diario de Navarra. Alde Zaharra eta Arrotxapea lotuko dituzten jasogailuek ia badute lekua. .
  5. (Gaztelaniaz) Diario de Noticias, Noticias de Navarra. Beheko horma botata, Oinutsik dauden jasogailuak ikus daitezke.. .
  6. (Gaztelaniaz) Diario de Noticias, Noticias de Navarra. Eslaba kaleko berrurbanizazioa aurrera doa, Oinutsen jasogailuarekin bat egiteko. .
  7. deia.eus. Oinutsen igogailuak larunbatean irekiko ditu ateak, 07: 00etatik 23: 00etara. .
  8. (Gaztelaniaz) Navarra.com. «Oinutsen igogailuak hobetzeko fase berria hasi da, eta irailaren erdialdera arte luzatuko da.» Navarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
  9. «Astelehenetik aurrera, hobekuntza lanak Oinutsen kaleko igogailuetan, irailaren erdialdera arte» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
  10. «Iruñeko hamar hiri-igogailuak itxi egin dituzte, koronabirusa dela eta» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
  11. (Gaztelaniaz) Press, Europa. (). «Iruñeko Udalak haurrentzako parkeak, aire zabaleko gimnasioak, iturriak eta igogailuak irekiko ditu astelehen honetan» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).

Ikus, gainera

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.