Norfolk uhartea
Norfolk uhartea (ingelesez: Norfolk Island, pitkern-norfukez: Norfuk Ailen) Ozeano Barean dagoen hiru uharteko lurraldea da. Australia, Zeelanda Berria eta Kaledonia Berria artean kokaturik, eta Australiako botere pean dagoen lurraldea da. 34 km² area du.
Norfolk uharteko Lurraldea Territory of Norfolk Island | |||
---|---|---|---|
Ereserkia: God Save the King | |||
Goiburua: In as much | |||
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | Kingston 29°3′0″S 167°58′0″E | ||
Hiririk handiena | Burnt Pine | ||
Azalera | 34,6 (226.) | ||
Kontinentea | australiar kontinentea eta Ozeania | ||
Administrazioa | |||
Gobernu-sistema | Monarkia konstituzionala | ||
Erregina | Elisabet II.a | ||
Legebiltzarra | Norfolk Legislative Assembly (en) | ||
Epai autoritatea | Supreme Court of Norfolk Island (en) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 2.188 (2021) (232.) 449 (2021) | ||
Dentsitatea | 63,24 bizt/km² (191.) | ||
Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
Moneta | Australiar dolar (AU$) | ||
Bestelako informazioa | |||
Aurrezenbakia | +6723 | ||
ISO 3166-1 alpha-2 | NF | ||
ISO 3166-1 alpha-3 | NFK | ||
Ordu eremua | ikusi
| ||
Internet domeinua | .nf | ||
info.gov.nf |
Geografia
Norfolk uhartea hegoaldeko Ozeano Barean dago, Australiatik ekialderantz. Lurraldea hiru uhartetan zatitzen da: nagusia eta lurraldearen gehiena dena koordenada hauetan dago 29°02′S 167°57′E. 34.6 km² area du, 32 kilometroko kostaldea eta ez du aintzirarik. Uharteko lekurik altuena 310 metrotako Bates mendia da, ipar-mendebaldeko partean.
Philip uhartea, lurraldeko bigarren uhartea 29°07′S 167°57′Ekoordenadetan dago, uharte nagusitik kilometro asko hegoalderantz.
Badago beste uharte txiki bat Norfolk uhartearen hegoaldean dagoena: Nepean uhartea.
Historia
Antzinean Norfolk uhartean polinesiar marinelak bizi ziren, ziur asko Zeelanda Berriko iparraldean dauden Kermadec uhartetatik etorriak. XIV. mendean edo XV. mendean heldu ziren eta zenbait belaunaldi geroago desagertu ziren.
1774ko urriaren 11n James Cook kapitaina, Ozeano Bareara bere bigarren ibilaldian, uhartea ikusteko lehendabiziko europarra zen. James Cookek eman zion izena uharteari Edward Howard (1685-1777), bederatzigarren Norfolkeko Dukearen omenez.
Gero Erresuma Batuak presondegitzat erabili zuen uhartea.
1901ean Australiako Commonwealth sortu ondoren, Norfolk uhartea Canberrako gobernuaren menpe egon zen.
Bigarren Mundu Gerran, uhartea aireportutzat erabili zuten, Zeelanda Berriko armadaren kontrolpean. Hala ere, Norfolk uhartea ez zen erasotua.
Politika
Norfolk uhartea kontinentean ez dagoen lurralde australiar autonomia lortu duen bakarra da. 1979an Australiako parlamentuak Norfolk uharteko legea onartu zuen. Australiako gobernuak Australiako Gobernatzaile Orokorrak hautatutako administratzaile baten bitartez du kontrola baina uharteak hiru urtero herri-botoen bidez hautatutako Biltzar Legegilea du. Hala eta guztiz ere, Australiako legeak uhartean ezarri behar bada Australiako Parlamentuak hala erabaki dezake.