Noemí Sabugal
Noemí Sabugal (Santa Lucía de Gordón, León, 1979) leondar idazle, kazetaria eta irakaslea da.[1]
Noemí Sabugal | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Santa Lucía (en) , 1979 (44/45 urte) |
Herrialdea | Espainia |
Hezkuntza | |
Heziketa | Madrilgo Complutense Unibertsitatea |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea eta kazetaria |
Biografia
Kazetaritzan lizentziatu zen Madrilgo Complutense Unibertsitatean. 2005ean, Francisco de Cossio Gaztela eta Leongo Kazetaritza Saria jaso zuen Leongo Crocero auzoko immigrazioari buruzko De cruce de caminos a cruce de culturas erreportajearengatik. La Nueva Crónica egunkariko zutabegile da eta hainbat komunikabidetan parte hartzen du, hala nola Cadena Ser eta Cuadernos Hispanoamericanos eta Leer aldizkarietan.[2][3][4][5] Flores prensadas izeneko zutabe-sorta bat argitaratu du prentsan. Hizkuntza eta Literaturako irakaslea ere bada, eta idazteko eta kazetaritza narratiboko ikastaroak ematen ditu.
Idazle ibilbidea
El asesinato de Sócrates izeneko lehen eleberria argitaratu zuen 2010ean. Fernando Quiñones XI. Nobela Sariko finalista izan zen lan hori, eta Kultura Ministerioak Espainia ordezkatzeko aukeratu zuen Budapesteko Lehen Nobelaren Europako XI. Jaialdian.[6] Istorioa irudimenezko San Martin hirian gertatzen da, Leoneko gertatua, baina beste edozein hiri txikitan ere gerta zitekeen. El asesinato de Sócrates eleberri beltz baten ezaugarriekin, boterearen zirkuluetako argilunetan eta uneko gizartearen eraketan sakontzen du immigrazioa funtsezko gai hartuta.
Bigarren eleberria, Al acecho, Felipe Trigo eleberri-sariaren irabazlea izan zen eta 2013an argitaratu zen.[7] Izenburua Miguel Hernándezen El hombre acecha poema-liburuan oinarritzen da. Argumentua Madrilen garatu zen Bigarren Errepublikan, 1936ko lehen hilabeteetan, eta narrazio historikoa eta nerabe batzuen heriotzaren ikerketa elkartu ziren. Eleberria gogoeta bat da: besteekiko konpromisoari edo desertzio egoistari buruzkoa, eta «gizakia gizakiaren zelatan».[8]
Big Mama Thornton blues abeslaria da Una chica sin suerte (2018) izeneko hirugarren eleberriaren protagonista.[9] Big Mama Thorntonek 1965ean Europako hainbat herrialdetan egin zuen bira kontatzen du, John Lee Hooker, JB Lenoir, Buddy Guy eta beste musikari batzuekin batera, American Folk Blues Festival jaialdian. Eleberriak sorkuntza artistikoaren eta frustrazioaren arteko lotura aztertzen du, eta bertan agertzen dira afroamerikarren eskubide zibilen aldeko borroka eta 1960ko hamarkadako mugimendu kontrakulturalak. Eleberriak oso kritika onak lortu zituen eta Espainiako hainbat musika jaialditan aurkeztu zen.[10][11][12][13]
2020an argitaratutako lanean, familiako oroitzapenetan oinarritu zen, meatzarien alaba eta biloba izanda, meatzarien bizitza kontatzeko. Espainiako eskualde karboniferoetan hiru urtez baino gehiagoz egindako bidaiak eta meategien eta zentral termikoen itxierari buruzko iritziak bildu zituen liburuak.[14][15] Hijos del carbon/ Ikatzaren seme-alabak literatura eta kazetaritza nahasten dituen saiakera bat da, eta meatzaritzako eskualdeetako biztanleen dozenaka testigantza agertzen dira.[16] 2021ean, Gaztela eta Leongo Kritikaren Sarirako finalista hautatu zuten, eta Gijongo Aste Beltzeko Rodolfo Walsh sarian ere finalista izan zen.[17][18]
Hainbat antologiatan argitaratu ditu kontakizunak, Cómo trabajar en prensa y alimentar a la musa saiakera laburraz gain, Enrique Gil eta Carrasco idazle erromantikoari buruz.[19] 2019an Un gran día en Harlem izeneko Mary Lou Williams pianistari buruzko kontakizunak Palentziako Jazzaldiaren saria irabazi zuen.[20]
Lanak
Eleberria
- El asesinato de Sócrates (Alianza Editorial, 2010).
- Al acecho (Algaida, 2013).
- Una chica sin suerte (Ediciones del Viento, 2018).
Saiakera eta kazetaritza
- Cómo trabajar en prensa y alimentar a la musa. En Miscelánea (Paradiso Gutenberg, 2015).
- Hijos del carbón (Alfaguara, 2020).
- Flores prensadas (Sílex, 2022).
Haur eta gazte literatura
- Atrapados en Looh (Eolas & Menoslobos, 2022).
Kontakizunak
- Demasiado humano. Pinocho (Editorial Sigueleyendo, 2011).
- Berlín Mechanical Men. Antologia: Retrofuturismos (Nevsky Prospects, 2014).
- La chica que cantaba a Nina Simone. El Corsoaldizkarian argitaratua, 2014.
- Una fusión sin límites. Antologia: Antes de Akasa-Puspa (Sportula, 2015).
- Fanny y la felicidad./ Fanny eta zoriona. Wollstonecraft. Hijas del horizonte antologian. (Imagine Ediciones, 2015). Antologian ere jasoa Contamos todas. Veintinueve narradoras de cuento de Castilla y León/ Guztiak zenbatzen ditugu. Gaztela eta Leongo hogeita bederatzi ipuin-kontalari (Castilla Ediciones, 2022).
- Marcela y Elisa. El vuelo de las gaviotas/ Marcela eta Elisa. Kaioen hegaldia. Antologia honetan: No me cuentes cuentos. Cien mujeres españolas que cambiaron la historia y el cuento/ Ez kontatu ipuinik. Historia eta ipuina aldatu zuten ehun emakume espainiar (Penguin Random House, 2019).
- Un gran día en Harlem/ Egun handia Harlemen (Menoscuarto argitaletxea, 2019). Antologian ere jasoa: Cuentos pendientes. Cuarenta y tres voces del cuento castellano y leonés del siglo XXI/ Ipuin maldatsuak. XXI. mendeko gaztelaniazko eta Leongo ipuinaren berrogeita hiru ahots (Castilla Ediciones, 2020).
- El señor Alcino/Alcino jauna. Antologia: Olfato de gol (Cordeliako Erresuma, 2022).
- El monasterio/ Monasterioa. Antologia: Bierzo fantástico/ Bierzo fantastikoa (Más Madera, 2022).
Erreferentziak
- «Noemí G. Sabugal - Fichas - Autores - Fundación para la Difusión de la Lengua y la Cultura Española» www.fundacionlengua.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-05).
- Cardenal, Alfonso. (2019-11-29). «Marlena Shaw y los discos que te hacen feliz» Cadena SER.
- Cardenal, Alfonso. (2019-02-22). «Sarah Vaughan, la maestra olvidada del jazz» Cadena SER.
- Cuadernos Hispanoamericanos. Noemí Sabugal. .
- Redacción, autor:. (2020-05-20). «Leer 296: Especial Galdós» Revista leer.
- Internet, Unidad Editorial. «El festival de los novatos» www.elmundo.es.
- Noemí G. Sabugal gana el Felipe Trigo con una obra "complicada y dolorosa".. .
- León, Diario de. «Noemí Sabugal recibió el Premio Felipe Trigo» Diario de León.
- «Persiguiendo a Big Mama Thornton» Zenda 27 de febrero de 2018.
- Cardenal, Alfonso. (22 de junio de 2018). «La cantante con peor suerte del mundo» Cadena SER.
- «La Big Mama de Noemí Sabugal» CdL 14 de marzo de 2018.
- «Librotea. El País. Una chica sin suerte.» Librotea.
- «International Jazz Day Madrid llena la ciudad de conciertos y conferencias» abc 26 de abril de 2019.
- Armada, Alfonso. (2020-11-13). «La mina de la no ficción» EL PAÍS.
- Llamazares, Julio. (2021-01-01). «El carbón en la sangre» EL PAÍS.
- «Ya no volverán a la oscuridad» Zenda 2020-11-02.
- «Presentados en Soria los 11 títulos finalistas del Premio de la Crítica de Castilla y León - Instituto Castellano y Leonés de la Lengua» ilcyl.com.
- «Galardones Archive» Semana Negra.
- «Cómo trabajar en prensa y alimentar a la musa - La Nueva Crónica» La Nueva Crónica: Diario leonés de información general 22 de enero de 2015.
- «Un gran día en Harlem, un cuento de Noemí Sabugal» Zenda 29 de enero de 2020.