Neoespresionismo

Neoespresionismoa 1960eko hamarkadaren amaieran sortu zen pintura eta eskultura modernistaren edo hasierako postmodernoaren estiloa da. Neoespresionistei Transavantgarde, Junge Wilde edo Die Neue Wilden deitzen zitzaien herrialdeen arabera ("Basati berriak"; "Fauves berriak" hobeto beteko luke terminoaren esanahia. Izena Wolfgang Becker Akisgraneko museoko zuzendariak sortu zuen neoespresionismo alemaniarraren buruan zeuden margolarien taldeari erreferentzia egiteko). Subjektibotasun bizia eta materialen manipulazio zakarra ditu ezaugarri mugimendu honek.[1] Neoespresionismo korronte horrek Espresionismo alemaniarraren eta Ipar Amerikako Espresionismo Abstraktuaren elementu formalak baliatzen ditu, sarritan eskala kolosalean egin ere. Pintzelkada nabarmentzen da, askotan keinu-itxurakoa eta zabala.[2] Mugimenduak iraupen laburra izan zuen.

Georg Baselitz sarritan mugimendu honen aita gisa aipatua izan da.
Salzburgo, Altstadt: "Sipario (per Salisburgo)", Mimmo Paladinoren eskultura.
Maria Lassnig: Autoerretratu adierazgarria, 1945.
Fred Macht zurezko eskultura baten aurrean.

Ezaugarriak

1970eko hamarkadako arte kontzeptualaren eta arte minimoaren aurkako erreakzio gisa garatu zen neoespresionismoa. Neoespresionistak objektu ezagugarriak erretratatzera itzuli ziren, hala nola, giza gorputza (batzuetan modu abstraktuan bada ere), modu zakar eta bortizki emozionalki, askotan kolore biziak erabiliz.[3] Margolari espresionista alemaniarrengan inspiratu zen, hala nola, Emil Nolde, Max Beckmann, George Grosz, Ernst Ludwig Kirchner, James Ensor eta Edvard Munch.

Kritikaren iritzia

Neoespresionismoa artearen merkatuan nagusitu zen 1980ko hamarkadaren erdialdera arte. Estiloa nazioartean sortu zen eta kritikari askok, hala nola, Achille Bonito Olivak eta Donald Kuspitek, Europako artearen autoadierazpenaren gai tradizionalen berpizte gisa ikusi zuten, Ameriketako Estatu Batuetako hainbat hamarkadetako nagusitasunaren ostean. Mugimenduaren balio sozial eta ekonomikoa eztabaida bizia izan zen. Arte Modernoaren historiaren ikuspuntutik, Robert Hughes arte-kritikariak pintura neoespresionista atzerakoi gisa baztertu zuen, irudimen erradikalaren porrot gisa eta arte-merkatuarekiko kapitulazio penagarri gisa.

Benjamin Buchloh, Hal Foster, Craig Owens eta Mira Schor bezalako kritikariek oso kritikoak izan ziren oso azkar hedatzen ari zen arte-merkatuan estilo honekin. Nolabait, pintura horiek feminismoaren aurkako erreakzioa, intelektualismoaren aurkakoa eta gai mitikoetara itzultzearekin lotu zuten eta, horren arabera, zaharkitutzat jo zuten.[4] Emakumeak nabarmen baztertuak izan ziren mugimenduan,[5] eta Elizabeth Murray eta Maria Lassnig bezalako margolariak baztertu egin zituzten askotan erakusketa nagusietatik. Horrela, Londresen, 1981eko New Spirit in Painting erakusketan, 38 gizonezko margolari bildu zituen eta ezta emakume bat ere ez.[6]

Neoespresionismoa munduan

Jarraian munduko leku desberdinetako artista neoespresionitask biltzen ditugu:

Australia

Austria

  • Maria Lassnig

Brasil

  • Rodrigo Franzão

Kuba

  • Adriano Nicot
  • Luis Marín

Danimarka

  • Anette Abrahamsson
  • Peter Bonde
  • Claus Carstensen
  • Ursula Reuter Christiansen (Alemanian jaioa baina Danimarkan aktiboa)
  • Dorte Dahlin
  • Inge Ellegaard
  • Erik A. Frandsen
  • Michael Kvium
  • Christian Lemmerz
  • Kehnet Nielsen
  • Lars Nørgård
  • Lars Ravn
  • Nina Sten-Knudsen

Frantzia

  • Rémi Blanchard
  • François Boisrond
  • Robert Combas
  • Jacques Grinberg
  • Hervé Di Rosa
  • René Marcil

Alemania

India

  • Bhupen Khakhar
  • Ebenezer Sunder Singh

Irak

Italia

Mexiko

  • Julio Galán

Polonia

  • Ludwik Konarzewski-junior
  • Wilhelm Sasnal

Hego Afrika

  • Marlene Dumas

Espainia

Suedia

  • Daniel Jouseff

Suitza

  • Miriam Cahn
  • Martin Disler
  • Leiko Ikemura

Ukraina

  • Vasiliy Ryabchenko

Erresuma Batua

Ameriketako Estatu Batuak

Puerto Rico

  • Arnaldo Roche Rabell

Euskal Herria

Euskal neoespresionismoaz gehiago

1950 eta 1960ko hamarkadetako euskal artea abangoardia gisa ulertzen zen mugimenduetan murgilduta egon zen (informalismoa edo arte abstraktua lantzen), baina 1970ekoan berrikuntza gertatu zen, pintura figuratibora itzultze bat, poparen eta figurazio berriarekin lehenbizi, eta 1980ko hamarkadan jada neoespresionismoaren joerekin[8]. 1970 eta 1980 aldaketa horietan protagonismoa izan zuten Nagel eta beste batzuek[9].

1998an erakusketa egin zen Bilbon (Vanguardia galerian), De Kooning & euskal neoespresionismoa izenburuarekin. Euskal artista hauen lanak ikusi ziren bertan: Iñaki de la Fuente, Juan Luis Goenaga, Txupi Sanz, Jose Antonio Sistiaga eta Jose Luis Zumeta. Haien ondan, Willem De Kooning margolari nagusiki abstraktuaren izena ez zegoen lekuz kanpo, Petra Perez galerista antolatzailearen iritziz, zeren De Kooningek "abstraktuaren aldeko apustua egin zuen, baina errealitatearen errepresentazioa zena"[10].

Erreferentziak
  1. Chilvers, Ian and John Glaves-Smith. A Dictionary of Modern and Contemporary Art. Oxford University Press (2009), 503 or.
  2. https://www.guggenheim-bilbao.eus/eu/ba-al-zenekien/esperimentazioa
  3. Graham Thompson,American Culture in the 1980s, Edinburgh University Press, 2007, 73 or.
  4. Peio Agirre: Laurogeiko hamarkada alditan sailkatzen. (Subjektu desiratzaileak), Bilbo: Arte Ederren Museoa, 2018, 4.or.
  5. Cohen, Alina (2019-03-01). "The Bad Boy Artists of the 1980s Owe a Debt to Their Feminist Predecessors". Artsy.
  6. "A New Spirit of Painting makes a comeback (with one woman artist this time)". www.theartnewspaper.com.
  7. https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/pdfa/?data=1998-03-11&orria=031&zenb=MjRITStOYTJsMHU0ZjI4SUxJSlRndz09
  8. www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  9. «Nagel Tejada, Andrés - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).
  10. Arregi, Montse. (1998-03-11). De Kooning, De la Fuente, Goenaga, Sanz, Sistiaga eta Zumetaren lanak aurrez aurre. Euskaldunon Egunkaria, 31 or. (Noiz kontsultatua: 2022-02-24).

Ikus, gainera

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.