Nazionalismo kurdu

Nazionalismo kurdua Kurdistan osorako proiektu komun baten inguruan herri kurduaren izaera nazionala defendatzen duen mugimendu politiko, sozial eta kulturala da. Gaur egun, kurduen lurraldeak Irak iparraldean daude (Irakeko Kurdistan barne, baina ez mugatuta), Iran ipar-mendebaldean (Irango Kurdistan), Turkiako hego-ekialdean (Turkiako Kurdistan), eta Siria iparraldeko eta ipar-ekialdeko zati txikietan (Siriako Kurdistan), baita Armenia hegoaldeko enklabe txiki batean ere.

Kurdistan.

Historikoki, kurduak beste nazio batzuek menderatutako herria izan dira. Antzinaroan, mediarrek, kurduen aurrekoek, asiriarren eta akemenestarren aurka borrokatu zuten, eta hauek azkenean garaitu egin zituzten. Erdi Aroan, Kurdistan otomandar eta persiar inperioen artean banatua izan zen. XIX. mendera arte, otomandar agintariek kurduen autonomia nabarmen errespetatu zuten.

Otomandar Inperioaren gainbeheran hasi zen lehen aldiz Kurdistango arazo nazionala planteatzen. Sèvresko Itunean, otomandar estatu zaharra erori ondoren, estatu-nazio kurdu bat sortzea aurreikusten zuten, baina itun hori ez zuten inoiz indarrean jarri. Lausanako Hitzarmenaren (1923) ondorioz, Kurdistan Turkia, Siria, Iran, Irak eta SESBen artean banatuko zuten.

1946an, Mahabadeko Errepublika Kurduak independentzia iragankorra lortu zuen Irango Kurdistanen. Errepublika sozialista honek sobietarren babesa izan zuen eta Qazi Muhammad nazionalistak zuzendu zuen. Ondoren, nazionalistek Irakeko eta Irango gobernuen aurka egindako ekintzak areagotu egin ziren. 1984an Kurdistango Langileen Alderdia (PKK) sortu zuten, ordutik Turkiako Kurdistanen jarduten duen talde armatua.

Herri kurduari "lurrik gabeko herririk handiena" ezizena eman diote, Kurdistan independente baten kausa irredentista islatzen duena. Kurdu gehienak beren lurralde tradizionaletatik atera dituzte, askotan bortizki. Beren etxeak mugiarazten ari direnez, diasporaren gehiengoak nazionalismoarekin bat egiten du, "transnazionalismo" deitzen dutena.[1]