Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak
Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak lau urtean behin egiten diren hauteskunde demokratikoak dira. Horietan, Nafarroa Garaiko herritarrek Nafarroako Parlamentuaren osaketa bozkatzen dute, hau da, lurraldeko organo legegilea, bere eginkizunen artean Nafarroako Gobernuko lehendakari berria aukeratzea duena.
Nafarroako politika |
---|
Nafarroako Gobernua |
Nafarroako Parlamentua |
Nafarroako justizia |
Nafarroako ataria |
Hauteskunde-sistema
Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan 50 parlamentari aukeratzen dira zenbaketa proportzionalaren bidez, zerrenda itxiekin. Hauteskunde-barrutia bakarra da eta Nafarroa Garaia osoa hartzen du. Hauteskunde-zerrendei eserlekuak D'Hondt metodoaren bidez esleitzen zaizkie. Eserlekuen banaketa egin ahal izateko muga baliozko botoen% 3koa da (hautagaitzako botoak eta boto zuriak batuta). 2007ko erreformaz geroztik, foru hauteskunde guztietan, hautagai-zerrendek gizonen eta emakumeen osaera orekatua duten hauteskunde-zerrendak aurkeztu behar dituzte, sexu bakoitza gutxienez zerrendaren% 40 izan dadin.[1]
Hautagaitzarako baldintzak
Hauteskunde legeak hautagai-zerrendak aurkezteko baimena ematen die alderdi, federazio, koalizio eta hauteskunde taldeei. Hala ere, aurreko hauteskundeetan Gorteetan ordezkaritzarik lortu ez duten federazioek edo koalizioek barruti bakoitzeko botoen% 0,1 gainditu behar dute zenbaketan sartzea lortzeko. Era berean, hautesle-elkarteek mozketa-ehuneko bat behar dute, nahiz eta barruti bakoitzeko% 1 izan. Ez dago baimenduta hautesleek zerrenda batera baino gehiagotara bozkatzea. Halaber, hauteskundeetan koalizioan parte hartu nahi duten alderdi eta federazioek aldez aurretik eman behar diote horren berri probintziako hauteskunde-batzordeari, hauteskundeak deitu ondorengo hamar egunetan. [2]
Eserlekuen banaketa
Botoen% 3 gainditu ez duten hautagai-zerrendek ezingo dute ordezkaririk lortu Gorteetan. Banaketa irizpide hauen arabera egiten da:
- Hautagai-zerrendak zutabe batean ordenatzen dira, boto-kopuru handienetik txikienera
- Lortutako boto-kopurua zati 1, 2, 3... egiten da, legebiltzarreko eserleku-kopurura iritsi arte
- Eserlekuak zatidura handienak kontuan hartuta esleitzen dira, handienetik txikienera
- Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.
Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.[3]
Gorteen disolbatzea
Nafarroako Parlamentuaren agintaldia aurreko hautaketaren datatik lau urtera amaitzen da, salbu eta lehenago desegin denean. Nafarroako Gobernuko lehendakaritzak Parlamentuko botereak amaitu baino 25 egun lehenago deitu behar du hauteskundeetara, eta hauteskundeak deialdia egin eta bostehungarren egunean izango dira. Normalean, maiatzeko azken igandea izaten da. Hauteskundeen ostean, gorteak osatzeko saioa hauteskundeak egin eta hilabetera izango da. Hori da arau orokorra, baina lehendakaritzak Gorteak desegin eta hauteskundeak deitu ditzake une oro, baldin eta zentsura-moziorik abian ez badago eta aurreko hauteskundeetatik gutxienez urtebete igaro bada. Halaber, ezingo du hauteskundeetara deitu hurrengo hauteskunde naturaletarako urtebete baino gutxiago falta bada.
Hauteskundeen ondorengo hiru hilabeteetan inbestidura-prozesu bat emankorra ez bada, prozesua automatikoki desegingo da eta bigarren hauteskundeak deituko dira.[4]
Azken hauteskundeak
Parte-hartzea
2019ko maiatzaren 26an, guztira 976 mahai ireki ziren, aurreikusitako% 100, eta Nafarroako hautesle-erroldaren% 70ek baino gehiagok parte hartu zuen.[5]
Merindade | 2019 | 2015 | Bilakaera | |||
---|---|---|---|---|---|---|
14h | 18h | 14h | 18h | 14h | 18h | |
Lizarrako Merindadea | %39,32 | %56,99 | %39,22 | %55,73 | ▲%0,10 | ▲%1,26 |
Erriberriko Merindadea | %43,27 | %60,04 | %44,54 | %60,71 | ▼%1,27 | ▼%0,67 |
Iruñeko Merindadea | %39,86 | %55,47 | %40,02 | %54,81 | ▼%0,16 | ▲%0,66 |
Zangozako Merindadea | %39,00 | %54,45 | %39,65 | %54,99 | ▼%0,65 | ▼%0,54 |
Tuterako Merindadea | %42,97 | %59,30 | %41,99 | %57,64 | ▲%0,98 | ▲%1,66 |
Guztira | %40,39 | %56,37 | %40,51 | %55,76 | ▼%0,12 | ▲%0,61 |
Behin-betiko emaitzak
Alderdia | Zerrendaburua | Bozak[6] | Eserlekuak | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Guztira | % | +/- | Guztira | +/- | ||
Navarra Suma[oh 1] | Jose Javier Esparza | 127 346 | %36,57 | ▲1,73 | 20 | ▲3 |
Nafarroako Alderdi Sozialista | Maria Chivite | 71 838 | %20,63 | ▲7,26 | 11 | ▲4 |
Geroa Bai | Uxue Barkos | 60 323 | %17,32 | ▲1,49 | 9 | 0 |
Euskal Herria Bildu | Bakartxo Ruiz | 50 631 | %14,54 | ▲0,29 | 7 | ▼1 |
Ahal Dugu | Mikel Buil | 16 518 | %4,74 | ▼8,93 | 2 | ▼5 |
Izquierda-Ezkerra | Marisa de Simon | 10 472 | %3,01 | ▼0,68 | 1 | ▼1 |
Vox | Javier Horno Gracia | 4 546 | %1,31 | berria | - | - |
Equo-Europako Alderdi Berdea | David Marzo Perez | 1 597 | %0,46 | ▼0,18 | - | - |
Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa | Fermín Les Lacosta | 1 251 | %0,36 | ▼0,15 | - | - |
Libertate Nafarra | Angel Núñez Chamorro | 502 | %0,14 | ▼0,14 | - | - |
Solidaritate eta Autogestio Internazionalista | María Elena García San Segundo | 438 | %0,13 | ▼0,13 | - | - |
Boz zuriak | 2 731 | %0,78 | ▼1,18 | - | - | |
Baliozko bozak | 348 201 | %100 | 50 | |||
Boz baliogabeak | 2 169 | %0,62 | ||||
Bozak guztira | 350 370 | |||||
Errolda | 485 405 |
|
Aurreko hauteskundeak
Erreferentziak
- «Parlamenturako hauteskundeak - navarra.es» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-05).
- «Hautagai-zerrendak - navarra.es» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-05).
- «Hauteskundeetarako araudia - navarra.es» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-05).
- «Antolaketa eta funtzionamendua - navarra.es» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-05).
- 2019ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeen parte-hartzearen aurrerapenak - Nafarroako Gobernua
- Nafarroako Foru Komunitatea - Nafarroako Parlamenturako 2019ko hauteskundeak