Mykolaiveko gudua

2022ko otsailaren 26ko arratsaldeko orduetan, Errusiako 12 tankek Dnieper ibaiaren ertzean dagoen Kakhovka portu-hiria zeharkatzea lortu zuten eta, ostean, Mykolaiverantz abiatu ziren.[14] Vitaly Kim-ek Mykolaiv Oblasteko Gobernadoreak adierazi zuen hiriak bost ordu zituela errusiarren setioaren aurrean prestatzeko; hala, herritarrei eskatu zien barrikadak prestatzeko eta hiria defendatzeko boluntario izateko.[15][16] Era berean, artilleria eta bestelako armak ere prestatu zituzten.[17]

Arratsaldeko 18:52ak aldera, tankeak hiriaren kanpoaldean zeuden eta alkateak herritarrei etxean eta leihoetatik ahalik eta urrunen geratzeko agindua eman zien.[18] Handik gutxira, errusiar tropak hirian sartu eta Southern Bugaren inguruan bataila bat piztu zen hamar minutu geroago.[19] Zenbait txostenen arabera, tankeak "hiritik pasa ziren", hirian gelditu gabe.[20] Errusiako Indarrek Mykolaiveko Zooa ere hartu zuten.[21]

Gutxi gorabehera hiru orduko borrokaren ondoren, Ukrainako Indarrek errusiar indarrak urrundu zituzten, borrokak jarraitzen zuen arren –ustez, tanke guztiek hiria ez zutelako utzi–.[22] Borroka luzeak grabatu ziren Korabel'ny Raionean, bai eta hiriko Slobidska kaleko 6. portalean zein Erdiko Etorbidean.[23]

Otsailaren 27ko goizaldean, Ukrainako funtzionarioek adierazi zuten Errusiako Indarrak hiritik guztiz urrundu zituztela, Kimek Telegramen "Mykolaiv gurea da! Aintza Ukrainari!" (Миколаїв наш! Слава Україні[!]) argitaratu zuen ere.[24] Errusiako soldadu batzuk harrapatu zituzten arren, hiriak kalte handiak jasan zituen.[25][26][27]

Otsailaren 28an, Errusiar tropek Khersonetik Mykolaiverantz aurrera egin zuten, hiriaren kanpoaldera iritsi eta, egun bereko goizeko 11:00etan (UTC+3), bigarren eraso bati hasiera emanez.[28][29]

Mykolaiveko bizitegi-eraikinak, suntsiturik.

Misil anitzeko jaurtigailu baten misila, Mykolaiven, martxoaren 9an.

Mykolaiveko Eskualdeko Estatu-Administrazioaren eraikina Errusiaren aire-erasoaren ostean, martxoaren 29an.

Martxoaren 1ean, Ukrainako agintarien arabera, Baxtanka hiritik gertu zegoen errusiar konboi bat, Mykolaivetik iparraldera, garaitu zuten ukrainar indarrek.[30][31]

Martxoaren 2an, beste konboi errusiar bat garaitu zuten Voznesensk hirian, Mykolaivetik 80 kilometro ingurura, iparraldera, dagoen hiria. Garaipena Ukrainako Armada erregularreko tropek, Lurralde Defentsako kideek eta bertako boluntarioek burutu zuten.[32]

Ukrainako Itsas Armadak bere fragata bakarra eta Ukrainako Itsas Armadaren intsignia-ontzia zen Hetman Sahaidachnya, Mykolaiveko portuan nahita hondoratu zituen martxoaren 3an edo egun hori baino lehen. Egun horretan, portuan partzialki hondoratutako fragata bat erakusten zuen argazki bat argitaratu zen.[33]

Martxoaren 4an, Ukrainako Defentsa Ministroak baieztatu zuen Hetman Sahaidachnya nahita hondoratu zutela, Errusiako Indarren harrapatzea eragozteko.[34][35] Kimek geroago iragarri zuen Errusiako tropak hiritik kanporatu zituztela, azkeneko hauek kontraeraso bat burutzen ari ziren arren. Ukrainako soldaduek Kulbakino aire basea berreskuratu zuten.[36] Oleksandr Senkevitx alkateak esan zuen Errusiako tropak hiria erasotzen ari zirela iparraldetik, ekialdetik eta hegoaldetik. Ukrainako tropek Hegoaldeko Bug zeharkatzen zuen zubi kulunkari bakarraren kontrola zuten oraindik, errusiar indarrek Odesako portura iristeko biderik errazena zena.[37] Gero, Errusiako Indarrak hiriaren mugetatik haratago atzera egitera behartu zituzten ere.[38]

Martxoaren 7an, Ukrainako hamar soldadu hil eta beste dozenaka zauritu egon ziren Errusiaren aire-eraso batetan, Aire-Erasoko 79. Brigadaren kuartelaren aurka eginikoa, goizaldeko 05:15etan.[39][40] Geroago, Kimek esan zuen ukrainar indarrek Mykolaiveko Nazioarteko Aireportua berreskuratu zutela eta zibilek, bertatik, hiritik alde egin zezaketela.[41] Goizaldeko 05:00etan ere Errusiako tropak hiria bonbardatzen hasi ziren eta Kalibr-motako gurutzaldi-misil batek kuartel militar bat jo zuen, zortzi soldadu hil eta beste 19 zaurituz, beste zortzi soldadu desagerturik zeuden bitartean. Liskar gogorrak izan ziren hiriaren ekialdean, bai eta tanke-borroka bat hasi zen ere aireportuan. Bonbardaketak arratsaldean gelditu ziren, Ukrainako Indarrek Errusiako erasoa erabat zapuztu zutela adierazi zutenean.[38]

Kimek, martxoaren 11n, esan zuen ukrainar indarrek Errusiako tropak hiritik 15-20 kilometroraino atzera egitera behartu zituztela, bai eta tropa horien errenditzea negoziatzen ari zirela, inguruko zenbait unitateekin batera. Hiria eraso zuen Errusiako indarra nahiko ahula zela esan zuen; halere, indartsuagoa zitekeen batek hiria erraz harrapatzen zuela ohartarazi zuen. Bertako ospitale bateko mediku buruak, Alexander Dimyanov-ek, guduan zehar 250 ukrainar soldadu eta zibil zauritu zirela esan zuen, zeinetatik horietatik hamabi hil egin ziren.[42] Olga Dierugina-k, Mykolaiveko Auzitegi Institutuko zuzendariak, France-Presse agentziari esan zionez, beren gorputegiak 120 gorpu jaso zituen guduan zehar –zeinetatik 80 soldadu ziren eta, beste 30ak, zibilak–. Adierazi zuenez, hildakoen artean soldadu errusiarrak ere bazeuden.[43]

Indar errusiarrek minbizi-ospitale bat eta begi-klinika bat bonbardatu zituzten martxoaren 12an. Hurrengo egunean, martxoaren 13an, Kimek adierazi zuen errusiarrek gas-turbinen fabrika bat bonbardatu zutela. Geroago esan zuenez, erasoan bederatzi pertsona hil ziren.[44] Errusiako indarrek oraindik hiritik 20 kilometro urrun zeuden; halere, Hegoaldeko Bug ibaia zen hiria inguratua ez izatea saihesten zuen bakarra. Hiri-alkateak The Guardiani esan zionez, zibilak Odesara doan errepidetik ebakuatzen ari ziren; esan zuenez, momentura arte, 250,000 pertsona inguru ebakuatu zituzten.[45]

Zibilek hiriko kaleetako hainbat leku pneumatikoekin pilatu zituzten guduan zehar, molotov-koktelak erabiliz lehen hauek erretzeko eta errusiar tropak moteltzen saiatzeko hauek hirian sartzen baziren, ukrainar tropek beren tankeak helburu zituzten bitartean.[46][47] Mykolaiv Oblasteko Gobernadoreak, Vitali Kimek, berriz, defentsak antolatu eta jendea motibatu zuen sare sozialetan argitaratutako bideoen bidez.

Ruslan Khoda sarjentuak, aireportua defendatzen zuten ukrainar indarrek gidatu zituenak, adierazi zuen Errusiako tropek erasoak egiten ari zirela; zirudienez, ukrainar-defentsan ahultasunak probatzeko –ondorioz, sarritan, eraso aurretik zaintza-droneak ikus zitezkeen–. Dmitri Martxenko maior jeneralak, bestalde, hiriaren defentsa gidatzen zuenak, adierazi zuen Ukrainako indarrak errusiar tropen morala apurtzen saiatzen ari zirela, behin eta berriz hiria bonbardatuz.[40]

Martxoaren 15ean, Kimek esan zuen Ukrainako Indarrek Errusiako Indarrak hirigunetik urrundu eta hiriaren segurtasun-egoera bermatzea berlortu zutela.[48] Hurrengo egunean, martxoaren 16an, The New York Timesek argitaratutako albiste baten arabera, 132 gorpu aurkitu ziren hiri-gorputegian.[40]

Martxoaren 18rako, Ukrainako Indarrek Errusiako Indarren lerroak hautsi omen zituzten Mykolaiven, Kherson raionera atzera eramanez.[49] Martxoaren 18an bertan, Kalibr-motako bi misil errusiarrek, gertuko Kherson hiritik jaurtitakoak, Mykolaiven egoitza duen Ukrainaren Itsas Armada Bereziko 36. Brigadaren barraka militarra jo zuten; hiriaren iparraldeko aldirietan kokaturikoa eta unitate hartako soldaduak entrenatzeko erabiltzen dutena.[50] Erasoa gauean gertatu zen, soldaduak oheetan lo zeuden bitartean. Gainera, alarma jotzeko denbora nahikorik ez zen egon, Kherson ingurutik –hala, hurbilegitik– jaurti baitzituzten misilak.[51]

Hasieran, 45 soldadu ukrainar hil zirela jakinarazi zuten, hildako-kopuruak gora egingo zuela espero zen arren.[52][53] Belgikako Het Laatste Nieuws egunkariak jakinarazi zuenez, hiri-gorputegiaren eta ukrainar soldaduen arabera, gutxienez, 80 ukrainar soldadu hil zituztela gaur hartako erasoetan.[54] Hala ere, uste da barrakan zauden 200 soldaduetatik ia guztiak hil zirela; izan ere, hurrengo egunean soldadu bakar bat atera zen bizirik hondakinetatik eta, tenperaturak, gauean zehar, 6ºCtik azpira ailegatu ziren ere.[51]

Martxoaren 29an, Volodymyr Zelenskyk eta tokiko agintariek esan zuten Errusiaren Errusiaren misil-eraso batek eskualdeko administrazio-egoitza jo zuela, Mykolaiven; eraso hartan, gutxienez 35 pertsona hil ziren,[55] bai eta, gutxienez, beste 33 zauritu ere egon ziren.[56][57]

Apirilaren 8an, Ukrainak esan zuen "ia ez zegoela" Errusiako Indarrik Mykolaiv eskualdean.[58] Hala ere, apirilaren 16tik aurrera, Errusiako Indarrek hiriaren aurkako bonbardaketak egiten jarraitu zuten.[59]

Apirilaren erdialdean, hiriak bere ur-hornidura nagusia galdu zuen; izan ere, Dnipro ibaitik ur geza ekartzen zuen hodiek kalte ezberdinak jaso zituzten guduaren testuinguruan. Ondorioz, Mykolaiveko biztanleak ibai eta erreketako uretan eta ondoko herri eta hirietako ur-dohaintzetan oinarritu behar izan zuten. Vitali Kim-ek, eskualdeko administrazio militarreko buruak, hurrengo egunetan ur-hornidura ahalmenaren erdira itzuliko zuela agindu zuen, "putzuak, ura arazteko ekipoak eta gatzgabetze-plantak erabiliz". Egun, bonbardaketek eta gurutzaldi-misilen erasoek jarraitzen dute, hiriak Ukrainako kontrolpean jarraitzen duen arren.[60]