Murgilari arrunt

Tamaina ertaineko ahatea murgilari bat da. 42-49 cm arteko luzera eta 72-82 cm arteko hego zabalera ditu[3]. Arrak buru marroia du eta begia gorria da. Mokoa iluna du baina erdialdean gris argia da. Bularraldea eta buztana beltzak dira eta gorputzaren erdialdea eta hegoak gris argiak. Hankak ere gris ilunak ditu. Emearen gorputzeko grisa ilunagoa da eta beraz kontraste txikiagoa egiten du. Murgilari gaztea emearen antzekoa da[4].

Talde handiak osatzen ditu, sarritan murgilari mottodunarekin batera, eta edozein hezegunetan pausatzen da, putzuetan, aintziretan eta ibaien eremu geldoetan, beti ere ertzetan landaretza handia badu. Kostaldeko paduratan ere agertzen da[4].

Uretan dabilela hegaldatzen hastea asko kostatzen zaio, horregatik arriskuetatik ihes egiteko nahiago izaten du ur azpian murgildu eta alde egitea[4].

Uretatik gertu landareen zurtoin eta hostoerkin plataforma landua egiten du eta ondoren lumatxaz estaltzen du. Apirila aldera 6 eta 11 arrautza artean jartzen ditu, berde-grisaxkak, eta 24-28 egunetan zehar txitatzen ditu. Emeak zaintzen ditu txita jaioberriak eta 50-55 egun pasa ondoren gai dira beren kabuz baliatzeko[4].

Sakonera txikiko uretan elikatzen da. Hondoan dauden landare sustraiak, hostoak eta ernamuinak jaten ditu, batez ere, eta horretarako murgildu egiten da. Dieta osatzeko, moluskuak, intsektuak eta harrak ere jaten ditu.[5]

Carl von Lineok 1758ko Systema Naturae liburuan deskribatu zuen aurrenezkoz eta Anas ferina ("ahate basatia") izena eman zion[6]. 1822 urtean Friedrich Boie zoologo alemaniarrak Aythya generoan sartu zuen[7]. Aythya izena grekerazko αἴθυια (aithuia) izenetik dator, Aristotelesek aipaturiko hegazti hezezagun bat da[8].

Ezagutzen den murgilari zaharrena Erresuma Batuan aurkitu zen, eta zeraman eraztunaren arabera 22 urte eta hiru hilabetetako adina zuen[9].

• 
  Murgilari taldea.
• 
  Murgilariak hegan.
• 
  Emea eta txitak.
• 
  Arrautzak.