Mikosi

Mikosia onddoek eragiten duten infekzioari deritzo. Onddo motaren arabera, infekzio horiek patologia ezberdinak sortuko dituzte.

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Mikosi
Deskribapena
Mota	gaixotasun infekziosoa, bacterial infection and mycosis (en) eritasuna
Espezialitatea	infektologia
Arrazoia(k)	onddo
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	itraconazole (en) , natamycin (en) , 5-fluorocytosine (en) , Ketoconazole (en) , Klotrimazol, terbinafine (en) , chlorhexidine (en) , B anfoterizina eta Flukonazol
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	B35-B49, B49 eta B35.B49
GNS-9-MK	110-118.99 eta 117.9
DiseasesDB	28821
MeSH	D009181
Disease Ontology ID	DOID:1564

Orokorrean, bi mikosi mota daude: azalekoak eta sakonak, onddoak infektatzen duen ehunaren arabera (azaleko ehunak ala barneko ehunak, hurrenez hurren). Azaleko mikosiak larruazaleko infekzioak dira, dermatofito izeneko onddoez sortutakoak.

Oso onddo gutxi dira gizakiaren patogenoak. Patogenoak baino gehiago, gaitzak sortzen dituzten onddo horiek oportunistak dira, hots, gaixotasuna sortzen dute immunitate-sistema ahula duten pertsonengan (HIESa edo minbizia dutenak, esaterako) edota tratamendu antibiotiko baten ondorioz flora autoktonorik gabe geratu diren gizabanakoengan (heste-florarik gabe geratu direnengan, adibidez).

Gizakia infektatzen duten onddo asko dimorfikoak dira. Hots, gorputz barnean hazten direnean (37 °C-tan) legamia itxura hartzen dute, baina tenperatura txikiagoetan haziz gero egitura mizeliarra dute.

Garrantzia handikoa da medikuntzan onddo batzuek duten beste ezaugarri bat: mikotoxinak sortzearena. Hainbat janari-intoxikazioren atzean mikotoxinak daude, patologia larriak sor daitezkeenak. Toxina mota horiek landareak infektatzerakoan ekoizten dituzte onddo batzuek, eta gizakia pozointzen da landareak jaterakoan. Sortutako patologia horiek, hala ere, ez dira mikositzat jotzen.

Azaleko mikosien artean ezkabia mota desberdinak daude, larruazaleko gaitzak sortzen dituztenak. Dermatofito izeneko onddoek eragiten dituzte, keratinarekiko afinitate handia dutenak (keratina epidermisean dagoen proteina da). Sakoneko mikosien artean aspergilosia, kandidiasia, histoplasmosia eta kriptokokosia, besteak beste, aipa daitezke.