Mercedes Escribano Pérez

Valdegangako bainuetxean jaio zen Mercedes. Han, bere aita, Aquilino Reyes Escribano Domínguez, bainu-medikua eta zuzendaria zen. Aita San Lorenzo de la Parrillakoa zen, eta ama, Mercedes Pérez Griñón, Madrilgoa. Umezurtz geratu zen, ama gabe, eta haurtzaroa Madrilen, Toledon eta Huescan eman zuen.[1]

Madrilgo Goi Mailako Ikasketa Eskolan ikasi zuen. 1914an amaitu zituen ikasketak, Luis de Hoyos antropologoak zuzendutako Influencia del trabajo de la mujer sobre la mortalidad infantil (Emakumearen lanak haurren heriotza-tasan duen eragina) izeneko ikasketa-amaierako memoriarekin. Geografia eta Historiako irakaslea izan zen Burgosko maisu-maistren Eskola Normalean 1915etik 1920ra, eta ikastetxeko zuzendari izatera iritsi zen.[2]

Ondoren, Escribano Cuencara eraman zuten, eta han Geografia eta Historia katedra lortu zuen Irakasle Eskola Arruntean, 1920tik 1940ra bitartean.[3] Urte horretan arazketa frankista jasan zuen eta bi urteko enplegu-soldaten etenaldia eta zuzendaritza karguetan eta konfiantzako karguetan aritzeko desgaikuntza ezarri zitzaizkion. 1942an, Ciudad Realeko "Isabel la Católica" Irakasle Eskolan hartu zuen kargua, 1957an erretiratu zen arte.

Madrilen hil zen, 1958ko urriaren 19an.[2]

Giza geografiaz oso interesatua, haren pedagogiak hezkuntza interesaren eta jakintzagai zehatzetan eskuratzearen alde egin zuen. 1930eko hamarkadan, Valentín Aranda Rubiales senarrarekin batera, irakaskuntzako eta ikasketen promozioko inspektorea, Gerra Zibilaren ondoren desagertu zen proiekzio publikoa izan zuen. Gizarte-kontzientzia handia izan zuen, eta Cuencan, Arandarekin batera, Gota de Leche (Esne Tanta) programa sortu zuen; horrez gain, haur-arropategi bat zuzendu, guraso-eskolak egin eta eskola-kolonien beharra defendatu zuen.

Senarrarekin batera, 1932an, Lehen Aste Pedagogikoa antolatu zuen Cuencan. Besteak beste, Rodolfo Llopis eta Fernando de los Ríos politikariek hartu zuten parte, azken hau orduan Instrukzio Publikoko ministroa zen.[3] Jardunaldi horietatik atera zen argitara bere hitzaldia: «La Geografía en la Escuela (Geografia Eskolan)».

Hainbat artikulu idatzi zituen prentsan bizitza osoan zehar, eta, batzuetan, Una Mujer izengoitiarekin sinatu zuen, non emakumearen irakaskuntzari eta prestakuntzari buruzko ideiak azaltzen zituen.[2] Poesia, narrazioak eta haurrentzako ipuinak ere idatzi zituen, eta horietako batzuk 2008an argitaratu ziren.[3]

• Carmen Muñoz Olivares. Volviendo páginas de mi vida. Mercedes Escribano Pérez. Cuencako Diputazio Probintzialaren argitalpenak, 2008 Emakume Letren Bilduma, 3. zk. ISBN: ά8496890-81-7.