Mendiko gidari
Mendiko gidaria mendizale profesional bat da, pertsona bat edo talde bat mendian gidatzen duena, eta, aldi berean, kirol-irakaskuntzako eta -entrenamenduko lanak egiten ditu, mendizaleari segurtasuna emanez. Oro har, elkarte bateko kide izateagatik egiaztatzen da.
Trebetasunak
Bere trebetasunak normalean eskalada, eskia eta mendi-ibiliak dira. Bere ezagutzak arrokei, elurrari, eguraldiari, orientazioari, elur-jausiei eta osasunari buruzko trebetasunak ditu, teorikoki eta praktikoki.
Mendiko gidariak, edo formalki goi mendiko gidariak, taldeek edo norbanakoek alokatzen dituzte eskiatzeko edo eskaladako jardunaldi baten segurtasuna bermatzeko. Gida profesional mota hauek XIX mendearen erdialdean sortu ziren eskalada alpetarra kirol bihurtu zenean. Mendiko gidari titulua (herrialde gehienetan) erreserbatuta dago beren herrialdeko ziurtagiriak jaso dituzten gizabanakoentzat, mendiko gidarien nazioarteko elkarteen federazioek onartutako curriculumaren eta prestakuntzaren bitartez. Ziurtapena eskalada, Eskalada alpinoa eta mendiko eskia biltzen dituen azterketa prozesu zorrotz baten bidez egiten da. 3 eta 7 urte irauten du normalean, mendiko gidariaren ziurtagiriak konpromiso, dedikazio eta trebetasun tekniko handia eskatzen du.
Segurtasuna ahalbidetzeaz gain, mendiko gidari profesionalek maiz eskaintzen dizkiete beste zerbitzu batzuk bezeroei. Zerbitzu hauek esperientzia alpetarra nabarmen hobetu dezakete, batez ere bezero mendizaleak denbora edo ekipamendu mugatua duenean, lagun kualifikatua ez duenean edo ezagutzen ez duenean bisitatzen ari den gunea. Mendiko gidariaren zerbitzu osagarriak hauek izan daitezke:
- Mendiko ibilbideen, eguraldiaren, elurraren edo glaziarren baldintzen inguruko tokiko ezagutza zehatzak;
- Prestakuntza espezifikoa alpetar trebetasunetan esaterako mendiko eskia, elur-jaisien kontzientzia, harkaitz eskalada, izotz eskalada, mendiko orientazioa eta mendiko tresnen erabilera egokia esaterako pioletak, kranpoiak, soka, eskaladako segurua, elur-jausia kasuaren balizak eta abar;
- Mendi-zeharkako eskirako edo helieskirako urrutiko sarbideetarako helikopteroekin harremanetan jartzeko gaitasuna;
- Lehentasunezko sarbidea igogailuetara eta teleaulkietara;
- Batzuetan, berehalako sarbidea bisitatutako leku mugatuetara, adibidez, Estatu Batuetako Parke Nazionaletara.
Antolakuntza
Mendiko gidariak estatuko eta nazioarteko elkarteetan antolatzen dira normalean. Nazioarteko erakunderik handiena Gstaaden (Suitza) kokatutako Mendiko Gidarien Elkarteen Nazioarteko Federazioa da. Gidarien nazioarteko titulazioa UIAGM-k (Mendiko Gidarien Elkarteen Nazioarteko Batasuna), Gstaaden, Suitzan eta UIMLA-k (Mendiko Gidari Laguntzaileen Nazioarteko Batasuna) aitortzen dute.