Mendigorriko gudua

Mendigorriko gudua 1835eko uztailaren 15ean, Mendigorriaren hegoaldean gertatu zen gudua izan zen, Lehen Karlistaldiko gudurik handiena. Espainiako gobernuaren tropak, liberalak, atera ziren garaile.

Mendigorriko gudua
Lehen Karlistaldia
Iparraldeko frontea
Guduaren margolana
Data1835eko uztailaren 15a
LekuaMendigorria
 Nafarroa 42°37′14″N 1°50′38″W
Koordenatuak42°36′N 1°48′W
EmaitzaIsabelinoen garaipena
Gudulariak
Karlistak Isabelinoak
Buruzagiak
Vicente González Moreno
Bruno Villareal		 Luis Fernández de Córdova
Baldomero Espartero
Diego de Leon
Indarra
24.000 36.000
Galerak
1.500 1.000

Gudua
Guduaren planoa

Zumalakarregiren heriotzaren eta Bilboko lehenengo setioaren ondoren, liberal eta karlistek Nafarroa izango dute berriro borroka gune. Buruzagi berriak zituzten. Gonzalez Moreno karlistek, Luis Fernandez de Córdova liberalek. Aurrez aurre 24.000 karlista —ia Don Karlosen armada osoa— eta 36.000 liberal. Ez zen Karlistaldian tamaina horretako beste borrokarik eman.

Morenoren soldaduak Mendigorria inguruan kokatuak zeuden, Córdovarenak Larraga eta Artaxoako bideetatik eraso egin zutenean. 1835eko uztailaren 15a zen. Soldatu karlisten artean zen Jose Mari Iparragirre, artean 14-15 urte zituela.[1]

Don Carlos bera Mendigorrian zegoen eta larri ibili zen ihes egiterakoan, karlistek Arga ibaia bizkarrean baitzuten eta erretiratzeko Larragako zubia besterik ez.

Liberalen erasoa ezkerretik hasi zen Esparteroren agindupean. Erdian Fernandez de Córdova berak zuzendu zuen. Karlisten defentsa oso gogorra izan zen, baina amore eman behar izan zuten, eta atzera-egitea nahiko nahasia izan zen.

Villarreal karlista brigadierraren arabarrek zubiaren defentsa itzela egin zuten, erregegaiaren ihesa eta karlisten gehiengoarena bermatuz. Guzti horren ondorioz, karlistek 1.500 bat gizon galdu zituzten, hildako, zauritu eta preso eroritakoen artean. Liberalek, berriz, 1.000 bat. Dena den, liberalek aukera galdutzat hartu zuten batailaren emaitza, karlista armada ia osorik txikitzeko eta Don Karlos bera atxilotzeko paradari ez baitzioten probetxurik atera.

Erreferentziak

Kanpo estekak
  1. Uranga, Amagoia Gurrutxaga. «Gidoia» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-08-16).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.