Mariskal (kargua)
Mariskala[1], halaber marexala (Ipar.), gradu militar bat da, nazioen arabera maila desberdina duena.
Herrialdez herrialde
Antzinako alemaniar armadan, ofizialen mailan, gradu gorena zen. Gauza bera gertatzen da Erresuma Batuko eta Frantziako lurreko armadan. Herrialde horiek, gradu honetarako igoera, gerra garaian baino ez dute baimentzen. Alemanez Generalfeldmarschall bezala itzultzen da.
RAF britainiarrean, ofizial jeneralek marshall hitza erabiltzen dute euren graduazioetan, jeneral hitzaren ordez.
Nafarroa
Nafarroako Erresuman 1390ean sortu zen Nafarroako mariskal kargua Karlos III.a erregearen erabakiz[2], eta, banderazain edo kondestablearen ondotik, erresumako bigarren kargu militarra izan zen.
Espainia
Espainian, Filipe V.a erregearen garaitik behintzat, brigadier eta lotinant jeneral graduen artean dago gradu hau. Jeneral osoko lehen lanpostu bezala kontsideratua izan zen. 1889ko uztailaren 20ko lege baten bidez, gradu hau dibisioko jeneral oraingo graduagatik aldatu zen.
Frantzia
Frantziar Iraultzaren aurreko Frantzian, Maréchal de champ izeneko gradua existitzen zen. Gradu honek Napoleonen garaira arte iraun zuen. Espainian erabiltzen zenaren baliokidea da. Baita Maréchal de Francen baliokide bezala. Azken hau frantziar armadako gradurik gorena zen, eta oraindik ere hala da.
Historiako mariskalak
- Jean Isidore Harizpe Frantziako marexala, Nafarroa Beherekoa
- Miguel Ricardo de Álava y Esquivel Espainiar kanpo-mariskala (gero teniente jeneral gradura igoa)
- Francisco de Miranda Frantziako marexala
- Antonio José de Sucre Ayacuchoko Mariskal handia
- Bernardo O'Higgins Txileko mariskala
- Rodileko Markesa Espainiar kanpo-mariskala
- José Felix Ribas Venezuelako kanpo-mariskala
Lehen Mundu Gerra (1914-1918)
- Ferdinand Foch Frantziako marexala
- Joseph-Jaques-Césaire Joffre Frantziako marexala
- Philippe Pétain Frantziako marexala
- Paul von Hindenburg Alemaniako mariskala
Bigarren Mundu Gerra (1939-1945)
- Erwin Rommel "Basamortuko azeria" ezizenez ezaguna
- Georgi Zhúkov Sobietar Batasuneko mariskala
Erreferentziak
- «Mariskal». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2021-04-04.)
- Andoni., Fernández de Larrea Rojas, Jon. (2013). El precio de la sangre : ejércitos y sociedad en Navarra durante la baja Edad Media. Sílex ISBN 9788477374992. PMC 888244886..