Mari Jose Urruzola

Filosofían lizentziatua eta gai horretan irakasle bezala aritua zenbait urtetan Bilboko Txurdinaga auzoko institutuan hezitzaile lanetan aritu zen. Bilbo inguruan Hezkuntza ertaineko katedra bete zuelarik. Hezkuntza Sailaren laguntza zerbitzuetan lan egin zuen, Bizkaiko Pedagogia Orientabiderako Zentroetan Elkar-Hezkuntzako laguntzaile gisa, hezkidetzako aholkulari eta koordinatzaile izanik 11 urtez, 2001. urtean erretiratu zen arte.[3][2]

Emilia Pardo Bazan hezkidetza kolektiboaren alma mater izan zen.[4]

Urruzolak pasa den mendeko 70. hamarkadan egin zuen feminismoarekin lehen kontaktua. Autokontzientzia talde batean parte hartzen hasi zen eta Bizkaiko Emakumeen Asanbladaren hazia izango zen San Frantsizkito izeneko eztabaidetan parte hartu zuen. Une hartan oraindik EMKn militantea zen baina mugimendu feministan buru-belarri sartu zenean utzi egin zuen. Lanbroa Kolektibo Feminista sortu zuen. Bertako Lanbora aldizkariaren sustatzailea izan zen. 1994ean Euskal Herriko III. Jardualdi feministetan Lidia Falcónekin harremanetan hasi zen alternatiba feminista sortzearen beharraren inguruan hausnartzeko eta emakumeek osaturiko hautagai zerrenda politikoa sortzeko lanetan hasi ziren.[4]

Erakunde feministen Konfederazioaren sormenaren parte ere izan zen.Zabalza. Euskadiko Alderdi Feministaren sortzaileetariko bat iza zen. 1990ko hamarkadaren hasieran, Alternativa Política para las Mujeres de Euskalherria sortu zuen (Euskal Herriko emakumeentzako alternatiba politikoa). Erakunde hori COFEMen (Confederación de Organizaciones Feministas) zati zen emakumeek Europarako hautagai-zerrenda feminista bozkatu zuten. 1999an Europako Hauteskundean hautagai bezala aurkeztu zen Euskadiko Emakumeen Partidua osatuz (Espainiako Alderdi Feminista) eta lehendakari izatera iritsiz.[5]

Hala zioen Emakunde Aldizkariaren editorialak hil ondoren egindako aitortzan:

Maria Jose Urruzola, borrokalari feminista eta pertsonen eskubide eta askatasunaren aldeko langile sutsua, gaur tamalez gurekin ez dagoena. Bere lana geratzen zaigu, ez dena alferrikakoa izango, eta zalantza gabe, berdintasunaren katea hazten laguntzen jarraituko duena, honek bere fruituak ematen jarrai dezan. (Emakunde aldizkaria, 2006ko iraila, 4. or.)[4]

Urruzolaren ustez, feminista izateko “pazientzia iraultzailea” ezinbesteko ezaugarria da. Bizkaiko Emakume Asanblada (BEA) barruan Urruzola Feminismo Autonomo korrontean kokatu zen. Berak alderdi politiko mistoen bitartekaritzarik gabeko elkarrizketa politikoa aldarrikatu izan zuen eta Euskal Herriko Jardunaldi Feministetan ekarpenak egin ere bai. Lanbroa kolektiboaren sustatzaile izateaz gain, bere eboluzio ideologikoa gidatu zuen ardatz hauek sustatuz: emakumeak elkartzeko eremua, gizarte-ekintza proiektua eta proiektu politiko feminista.

Hezitzaile bezala ekarpen teoriko handiak egin zituen hezkidetzaren marko filosofikoa zehazten, baita ikerketen bitartez eskola mistoaren barruko ezberdinkeriak identifikatzen ere. Heziketa afektibo-sexual hezkidetzailea zertan datzan definitu zuen. Indarkeria sexistari aurre hartzeko prebentzioaren garrantzia aldarrikaru zuen baita komunikazioa errazteko neskek eta mutilek talde berezietan aritzearen estrategia ere.[4]

Hainbat liburu eta gida idatzi zituen neska eta nerabeentzat, genero indarkeria, hezkuntza sexuala eta harreman sozialak gaitzat hartuta. Besteak beste, ondorengo hauek:

• Sexualidad en la escuela, 1985[6]
• ¿Es posible coeducar en la actual escuela mixta?: una programación curricular de aula sobre las relaciones afectivas y sexuales, 1991[7]
• Aprendiendo a amar desde el aula, 1991[8][9]
• Guía para chicas. Cómo andar por casa, 1992[10]
• Guía para chicas. Cómo prevenir y defenderte de las agresiones, 1992[11]
• Introducción a la filosofía coeducadora, 1995[12]
• Educación de las relaciones afectivas y sexuales desde la filosofía coeducadora, 1997.[13]
• Violencia de género: el maltrato escondido: guía para identificar y superar las causas de la violencia cotidiana, 2001[14]
• Igualdad y responsabilidad en la edad de la sabiduría: vivir y envejecer con protagonismo y autoridad personal, 2003[15]
• Vivir la separación como una oportunidad para aprender: guía para la corresponsabilidad en la reconstrucción emocional, 2003[16]

• Coeducar para el desarrollo físico, 1993[17]
• Ser chica en una escuela de chicos, 1993[18]
• La coeducación una alternativa transversal a la escuela actual, 1995[19]
• Educar en la igualdad, un camino hacia la prevención de la violencia, 2000[20]
• Una programación curricular de aula sobre las relaciones afectivas y sexuales, 2004[21]
• Una programación curricular de aula sobre las relaciones afectivas y sexuales, 2007[22]

• La educación de las relaciones afectivas y sexuales, 2007[23]