Imanol Apalategi
Imanol Apalategi (jaiotzez, Manuel Mari Apalategi Zurutuza, Ataun, Gipuzkoa, 1901eko ekainaren 13a - Donostia, Gipuzkoa, 1984ko abuztuaren 17a) apaiz eta euskal idazlea izan zen, idazterakoan Gudariarteko eta Imanol Sabiaga (bere jaiotetxeagatik) ezizenak ere hartu izan zituena[1]. Apaiztu ondoren Ataungo Bonipagi Aba ezizena ere hartu zuen, ohikoagoan Aita Bonifazio Ataun edo, gaztelaniaz, Bonifacio de Ataun.
Imanol Apalategi | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Manuel Mari Apalategi |
Jaiotza | Ataun, 1901eko ekainaren 13a |
Herrialdea | Gipuzkoa, Euskal Herria |
Heriotza | Donostia, 1984ko abuztuaren 17a (83 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | euskara gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea eta apaiz katolikoa |
Izengoitia(k) | Ataungo Bonifazio Aita |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa |
Erlijio-ordena | Anaia Txiki Kaputxinoen Ordena |
"Boletin Americano de Estudios Vascos" aldizkari argentinarraren zuzendaria izateaz gain beste argitalpen askotan idatzi izan zuen: "Irugarrengo Prantziskotarra", "Zeruko Argia", "Euskal-Esnalea", "Yakintza", "Euzko Deya", "El Día", "Euzkadi" eta "Euzko Gogoa"n.
Biografia
Ataungo Sabiaga baserrian jaio zen. Erlijio ikasketak Altsasu, Hondarribia eta Iruñean egin zituen; gero kaputxino fraideetan apaiz ordenatu, eta P. Bonifacio de Ataun hartu zuen izena.
1919. urtetik aurrera hainbat agerkaritan esku hartu zuen, esan bezala: «Zeruko Argia», «Euskal-Esnalea», «Yakintza», «Euzko Deya» eta «El Día» eta «Euzkadi» egunkarietan. Rabindranath Tagoreren Amal euskaratu eta argitara eman zuen 1933an. Bertso-jartzaile gisa ere jardun zuen[2].
Espainiako gerra zibilarekin batera erbesteratu beharra izan zuen, eta Argentinan non 40 urte igaro zituen. Han zela, Euzko Gogoa aldizkarian olerkiak argitaratu zituen, eta Boletín Americano de Estudios Vascos delakoan euskal kulturari buruzko lanak, buletin honetako zuzendaritzakoa izan zelarik. Buenos Airesen Gure Aditza argitaratu zuen 1960an.
Idazlanak
Antzerkia
- Egiazko Jainkoa (1934).
Itzulpena
- Amal; Rabindranath Tagore (1934, Euskaltzaleak)
Euskalaritza
- Gramática del euskera / Itzulbidea = Clave de temas, Aŕigarai-Ataun, Donostia, San Ignacio, 1932, Celestino Peralta 'Arrigarai' elizgizonarekin batera egina[3].
- Gure Aditza, Buenos Aires, 1960.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- «Apalategi, Imanol» Auñamendi Eusko Entziklopedia (Noiz kontsultatua: 2018-09-06).
- Elkartea, Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale. «Aita Bonifazio Ataun - Biografiak - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea» bdb.bertsozale.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
- «Imanol Apalategi "Aita Bonifazio Ataun" - IKAS Euskal Pedagogia zerbitzua» www.ikas.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
Bibliografia
- AIZPURUA BARANDIARAN, Jexux. Imanol Apalategi "Aita Bonifazio Ataun" (1901-1984). Vitoria-Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 2003. Bilduma: Bidegileak. ISBN: 978-84-457-2023-3.