Mannheim

Mannheim Alemaniako Baden-Württemberg estatu federaleko hiria da. Baden-Württembergeko bigarren hiririk handiena da Stuttgart hiriburuaren ondoren. 2009 urtean hiriak 311.969 biztanle zituen.

Mannheim
Mannheim
hiri handia
Administrazioa
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Baden-Württemberg
Baden-Württembergeko gobernu-eskualdeKarlsruhe
AlkateaChristian Specht (en) Itzuli
Izen ofizialaMannheim
Manheim
Jatorrizko izenaMannheim
Posta kodea68159, 68161, 68163, 68165, 68167, 68169, 68199, 68219, 68229, 68239, 68259, 68305, 68307 eta 68309
Udalerri kodea08222000
Geografia
Koordenatuak49°29′16″N 8°27′58″E
Map
Azalera144.97 km²
Altuera97 m eta 104 m
MugakideakLudwigshafen, Heidelberg, Rhein-Neckar (en) Itzuli, Landkreis Bergstraße (en) Itzuli, Frankenthal eta Rhein-Pfalz (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria315.554 (2022ko abenduaren 31)
3.723 (2021)
alt_left 158.424 (%50,2) (%49,8) 157.130 alt_right
alt_left 155.459 (%49,3) (%48,9) 154.262 alt_right
Dentsitatea2.176,68 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia0621
Ordu eremuaCentral European Standard Time (GMT+1) (en) Itzuli
Hiri senidetuakRiesa, Swansea, Toulon, Charlottenburg-Wilmersdorf, Windsor, Chisinau, Bydgoszcz, Klaipėda, Zhenjiang, Haifa, Beyoğlu (en) Itzuli, Qingdao eta Txernivtsi
MatrikulaMA
mannheim.de eta mannheim.de…

Geografia

Hiriaren planoa, Mannheimgo jauregia gorriz

Rhin eta Neckar ibaiak bat egiten duten tokian dago Mannheim. Baden-Württemberg estatuaren iparraldean dago, Renania-Palatinatuarekin eta Hessenekin mugan. Izan ere Rhin ibaiaren ezkerreko ertzean Renania-Palatinatuari dagokion Ludwigshafen am Rhein hiria du.

Oso hiri berezia da kaleek xake taularen itxura baitute, eta hizki eta zenbakiek identifikatzen dituzte. Erdian Breite Strasse (kale zabala) dago hiria bitan banatzen duelarik.

Historia

Sorrera

Lorscheko Monasterioan Codex Laureshamensisen aipatzen da lehenengo aldiz Mannheim, zeinak "Mannoren etxea" esan nahi duen. Ziurrenik Manno Hermann izenaren laburdura izango zen. Mendeetan zehar garrantzi handirik ez zuen izan, 1284ean Wittelsbach etxeko kondek eskuratu eta 1349an Rhin ibaia zeharkatzeko zergak gordetzeko gotorlekua eraiki zuten arte.

Urrezko Aroa

1606an Federiko IV, Palatinatukoak Friedrichsburg gotorlekuaren eraikuntza abiarazi zuen. Gotorlekuari berari loturiko hiria ere xake taularen itxurara planifikatua izan zen. Hau hartzen da hiriaren fundazio data gisa. Mannheimek orduan 700 biztanle eskas bazituen ere, hiri eskubideak eskuratu zituen. XVI mendean hainbat gerraren erdian sarturik egon zen; Hogeita Hamar Urteko Gerra alde batetik eta Palatinatuaren tronurako oinordekotzaren gerra ondoren, zeinetan frantsesek hiria suntsitu zuten.

1720an Karlos Felipe Palatinatukoak Heidelbergetik Mannheimera etorri eta gortearentzako jauregia eraiki zuen. Gortean artea, zientziak, merkataritza eta batez ere musika landuko ziren. Esate baterako lehenengo orkestra modernoa Mannheimeko jauregian sortu zen. Bertan izan ziren besteak beste Goethe eta Schiller idazleak eta Mozart konpositorea. Ordurako Mannheim 25.000 biztanletako hiria zen. Mannheimen urrezko aroa 1778an bukatu zen, gortea Munichera joaterakoan.

XIX mendea

Napoleonen gerren ondoren Mannheim Badenen barnean gelditu zen. 1828an Mannheimgo kaia ireki zen, eta Rhin ibaiko ontzi handien azken geltokia izatean hiriak hazkunde ekonomiko berria ezagutu zuen, oraingoan industriaren aldetik sortua.

Lehen Mundu Gerraren ondoren frantsesek Palatinatua okupatzean Mannheim muga-hiria bihurtu zen. Bigarren Mundu Gerran estatubatuarrek hartu zuten ia erabat suntsiturik gelditu zen hiria.

Gaur egun hiri unibertsitarioa da.

Klima

    Datu klimatikoak (Mannheim)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 3 5 10 14 19 22 25 25 20 14 7 5 14
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 0 2 3 5 10 13 15 15 11 7 3 1 7
Iturria: [1]

Ondasun nabarmenak

Kirolak

Mannheimgo kirolari arrakastatsuena eta ezagunena Steffi Graf tenislaria da dudarik gabe, Grand Slameko txapelketak sarritan irabazi zituena 80 eta 90 hamarkadetan.

Futbol talde bi ere badaude, SV Waldhof Mannheim 07 eta VfR Mannheim. Gaur egun laugarren eta bosgarren mailan ari dira, baina VfR Mannheim Alemaniako txapelduna izan zen 1949an.

Beste kirol talde batzuk aipatzekotan, Mannheim Tornados saskibaloi taldea (11 liga), Adler Mannheim izotz hockey taldea (6 liga) eta Rhein-Neckar-Loewen eskubaloi taldea daude.

Pertsonaia ezagunak

Hiri senidetuak

Mannheim ondorengo hiriekin senidetuta dago:[2]

Erreferentziak

Kanpo estekak


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.