Maldivera
Maldivera[1] edo dhivehia[2] indoariar familiako hizkuntzetako bat da, Maldivetan ofiziala. 300.000 hiztun inguru ditu, gehienak Maldivetan, eta soilik 10.000 Minicoyen (Indiaren administraziopeko uharte bat). Jatorria Indiatik iritsitako hizkuntza prakrito batean du, K. a. 500ean galdua, eta sinhalaren antzekoa da. Denboraren joanean, zenbait hizkuntzaren eragina jaso du: arabierarena —mailegu asko hartu dizkio—, baita, neurri txikiagoan, portugesarena, tamilerarena, hindiarena eta persierarena ere.
Maldivera/ Dhivehi | |
---|---|
ދިވެހި — ދިވެހިބަސް | |
Datu orokorrak | |
Lurralde eremua | Maldivak, India |
Hiztunak | +300.000 |
Rankinga | Ez 100 hitz egindakoenen artean |
Ofizialtasuna | Maldivak |
Araugilea | Ez dago arautua |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak Indo-irandar hizkuntzak Indoariar hizkuntzak | |
Kasu gramatikalak | direct case (en) , genitiboa, datiboa, lokatiboa, ablatiboa, instrumentala eta komitatiboa |
Alfabetoa | Thaana (en) |
Hizkuntza kodeak | |
ISO 639-1 | dv |
ISO 639-2 | div |
ISO 639-3 | div |
Ethnologue | div |
Glottolog | dhiv1236 |
Wikipedia | dv |
ASCL | 5214 |
IETF | dv |
Uharteen arteko distantzia handien ondorioz, ahoskatze eta hiztegiko ezberdintasunak nabarmenak dira, bereziki, iparraldeko eta hegoaldeko atoloien artean. Esate baterako, maletar batek ez luke ongi ulertuko Seenu edo Adduko dialektoa.
Taana deritzon idazkera darabil, eskuinetik ezkerrera doana, baina lehen, dives akurun izenekoaz idazten zen, ezkerretik eskuinera: hori Islama uharteetara iritsi zenetik XVIII. mendera arte erabili zen, baina, modu ofizialean erabiltzen segitu zen Addun, XX. mendearen hasiera arte.
Hiru mailako klase ezberdintasun bat du: lehena, enme maa goiy, klase altu eta erregetzako jendeari buruz edo handikiekin hitz egiteko erabiltzen da, baita herrialdeko telebista eta irratian ere; agure, ofizial eta ezezagunekin, bigarren maila erabiltzen da, maa goiy; azkenik, jende gehienak eguneroko bizitzan hirugarren maila darabil, aadaige goiy.
Ez dago Kaixo! edo Agur! esateko zuzeneko itzulpenik: ohiko agurra Nora zoaz? (Kontaaka) galdetzea da.
Euskarak atoloi hitza (koral uharte edo arrezifezko eraztuna) atholhu hitzetik hartu dio.
Kanpo estekak
- 53. araua - Munduko estatuetako hizkuntza ofizialak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2011-6-25).
- 38. araua - Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2011-6-25).
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu. |