Malaysia Airlines konpainiako 17 hegaldia

Malaysiako hegazkinean zihoazen 295 pertsonetatik 100 baino gehiagoren gorpuak aurkitu zituzten istripuaren lekuan, Larrialdi Egoeretako Ministerioko iturrien arabera. Gainera, matxinatu ukrainarrek hegazkinaren kutxa beltza aurkitu zuten.

Matxinatu errusiazaleek su etena proposatu zioten Petro Poroxenko ukrainarraren Gobernuari, herrialdearen ekialdean erori zen Malaysiako hegazkinaren istripua ikertu ahal izateko. Errusiako bi hegazkin konpainia nagusiek, Aeroflotek eta Transaerok, jakinarazi zuten beste herrialde batzuetara joateko eskaintzen zituzten bidaietan ez zirela Ukrainako aire espaziotik igaroko.

Txinak, bestalde, herrialdeko aire konpainiei agindu zien ez zezatela Ukraina ekialdearen gainetik hegan egin.

Uztailaren 19an, ESLA Europako Segurtasun Lankidetzako Antolakundeko 21 ikertzaile iritsi ziren ezbeharraren gunera, hegazkina zergatik erori zen argitzeko. Suitzak ESLAn zuen enbaxadorearen arabera, «tokiko talde armatuek» ez zieten inguru osoa ikusten utzi, eta airera tirokatu zuten. Errusiazaleen kontrolpeko eremuan zeuden Boeing-777 hegazkinaren geldikinak. Ukrainako Atzerri Ministerioak esan zuen ordurako 181 hilotz aurkituzdituztela, eta matxinoen jarrera salatu zuen[1].

Mapa hondamendi Malaysia Airlines konpainiako 17 hegaldia.[2]       (lerro) - ibilbidea Malaysia Airlines konpainiako 17 hegaldia       Gutxi gorabeherako suziriaren aireratzea azalera[3]      Area pro-errusiako militanteak okupatu on 17.07.2014

Egun berean, hegazkinaren aztarnak desagerraraztea egotzi zien Kievek ekialdeko matxinoei. Donetskeko purpatik 38 gorpu lapurtzea ere egotzi zieten[4].

Uztailaren 20an, hegazkinaren inguruan «babesgune bat» ezarri zuten Kievek eta matxinoek. Ukrainako bi aldeek eta Errusiak adostu zuten gorpuak ateratzeko prozedura[5].

Uztailaren 21ean, hegazkinean zihoazen 298 bidaiarien gorpuak ateratzeko lanekin bukatu zuten Donetsken. Guztira, 282 gorpu atzeman zituzten, eta beste hamasei gorpuri zegozkien 87 gorpuzkin. Hegazkinaren inguruan "babesgune bat" ezarria zuten Kievek eta matxinoek, gorpuak topatzeko lanak errazteko. Tren geltoki batean zituzten hilotzak, bagoi hozkailuetan, identifikatu zain. Egun berean, iritsi ziren biktimen identifikazioan adituak ziren Herbehereetako hiru ordezkariak Donetskera, eta ziurtatu zuten gorpuak zituen trena eraman egingo zutela. Kiev prest agertu zen gorpuak Herbehereetara eramateko, autopsiak egiteko. Vladimir Putin Errusiako presidentea prest agertu zen gatazka konpontzeko[6].

Uztailaren 22an, matxino errusiazaleek hegazkinaren kutxa beltzak entregatu zizkieten Malaysiako agintariei. Aleksandr Borodai Donetsk eskualde matxinoaren lehen ministroak eman zizkien kutxa beltzak, bere Gobernuaren egoitzan egindako ekitaldi batean. Bestalde, 282 gorpu zituen tren-izozkailua Kharkivera iritsi zen. Bertan, hainbat adituk aztertuko zituztne gorpuak, tartean Herbehereetako adituek, biktima gehienak herrialde horretakoak baitziren[7].

Uztailaren 23an, Herbehereetako Hercules hegazkin batek eta Australiako Boeing batek Malaysia Airlinesen hegaldiko biktimen gorpuzkiak Eindhoveneko basera eraman zituzten. Kharkivetik (Ukrainako ekialdea) Eindhovenera (Herbehereetako hegoaldea) eraman zituzten. Hilversumen, auzitegiko medikuek biktimak identifikatzeko lanari ekin zioten, baina zenbait hilabete behar zituzten amaitzeko. Bestalde, egun berean kaxa beltzak iritsi ziren Erresuma Batura, eta adituek ikertzeari ekin zioten[8].

Uztailaren 28an, NBEko giza eskubideetarako mandatari bereziak, Navi Pillayk, ohartarazi zuen Malaysian Airlines konpainiako hegazkina bota izana "gerra krimena" izan zitekeela, nazioarteko zuzenbidea urratzen zuen ekintza zelako. Errusiak, berriz, hegazkin istripuaren inguruko ikerketa bere gain hartzeko eskatu zion NBEren Segurtasun Kontseiluari. Izan ere, Atzerri ministro Sergei Lavroven arabera, bestela gerta zitekeen "ikerketa nahita desbideratzea"[9].

Uztailaren 29an, Malaysia Airlines konpainiako MH17 hegaldiaren eraistea ikertzeko taldea osatuko zuten 12 herrialdetako fiskalek eta ikertzaileek. Konkretuki, Herbehereak, AEB, Malaysia, Alemania, Belgika, Australia, Erresuma Batua, Filipinak, Kanada, Zeelanda Berria, Indonesia eta Ukrainak ikerketa taldea osatzea adostu zuten[10].

Abuztuaren 1ean, 60 lagunetik gorako Herbehereetako eta Australiako aditu talde bat hegazkin malaisiarra erori zen Ukrainako tokira heldu zen. Adituek istripuaren tokira sartzeko aukera zuten bigarren aldia zen, izan ere, aurreko egunean ibilbide seguru bat irekitzea lortu eta bertaratzea erdietsi zuten. Hegazkinaren hondakinak Grabovo herriko zelai batean barreiatuta zeuden, Donetsk eskualdean[11].

Abuztuaren 3an, Malaysia Airlines hegazkina erori zen tokian lanean ari ziren nazioarteko adituek azaldu zutenez, beraien lehentasuna hildako 298 bidaiarien gorpuzkiak aurkitzea eta aberriratzea zen, eta hori egin arte ez ziren MH17 hegazkinaren zatiak bilatzen hasiko. Hegazkina erori zen tokian Ukrainako Armadaren eta errusiazaleen artean izaten ari ziren borroka gogorren ondorioz, denbora asko behar izan zuten lana burutzeko. Herbehereetako eta Australiako forentseak istripuaren tokian izan ziren, hirugarren egunez jarraian, eta gorpuak eta hegazkinaren zatiak bilatzen aritu ziren. Azken egunetan aurkitu zituzten gorpuzkinak Ukrainaren kontrolpean zegoen Kharkiv hirira eraman zituzte goizaldean eta handik Herbehereetara eraman zituzten[12].

Abuztuaren 6an, AEBko talde bat Ukrainara heldu zen MH17 hegaldiaren istripua ikertzeko. Taldeko kideek "berreskurapen lanetan duten esperientzia partekatuko zuten". Kieven egongo ziren, ez zuten istripuaren lekua bisitatuko[13].

Irailaren 9an, Herbehereetako Segurtasun Batzordeak eginiko txosten baten arabera, "energia handiko objektuak" jaurti zituzten MH17 hegaldiaren kontra, eta horren ondorioz erori zen. Txostenaren ondorioek azaleratu zutenez, hegazkinak ez zuen "akats teknikorik", eta airean egin zuen eztanda[14].

Azaroaren 16an, hegazkinaren zatiak jasotzen hasi ziren. Herbehereek zuten horretarako ardura, eta esan zutenez hainbat egun beharko zituzten errekuperazio lanak burutzeko[15].