Maisha MC

Maisha MC Barakaldoko familia xume batean jaio zen. 6 urte zituelarik, bere ikastetxe publikoko irakasleak Maisha MC-ren amarekin kontaktatu zuen, bere semeak musikarako trebezia berezia zuela esateko[2]. Geroztik musika klaseak hartzen hasi zen.

12 urterekin, bere lehenengo rap kantak grabatu zituen lagun batzuekin, kalean, familiaren cassette grabatzaile zahar batekin. 14 urterekin, lehenengo mixtape-ak grabatzen hasi zen orduan Barakaldon modan zegoen musika elektronikoko kanta ezagunekin (Jazzberri, Skorpia, Pont Aeri, Chasis)[3]. Grabatutako zintak eskuz-esku banandu ziren.

19 urterekin, Maisha MC-k ska musika talde bat sortu zuen, Skalea, Barakaldoko kontserbatorioko musikariekin batera. Talde honekin hainbat kontzertu eman zituen. Baina laster bueltatu zen hip hop kantak idaztera, ska musika alde batera utzita. 2007. urtean grabatu eta argitaratu zituen bere lehenengo kantak: Intro, Eklipsea, eta Ibtisamah. Kanta hauek euskaraz grabatu ziren.

Maisha MC-ren euskararekiko konpromisoa oso estua izan da betidanik, nahiz eta ingurugiro erdaldun batean jaio eta hazi. Bere aitite Ermiñi Iza, gudaria zen, baita Barakaldoko lehenengo euskara irakasle klandestinoa frankismoan.[4] Maisha MC-k ez zuen bere aititea ezagutu, baina berarengan influentzia handia izan zuela adierazi du hainbat elkarrizketetan.[5]

2006. urtean, 121 krew-ko Endika Lahaine ezagutu zuen, eta handik gutxira abesti bat grabatu zuten batera, eta kontzertuak ematen hasi ziren, Aritz Sound System, Selektah Kolektibo taldearen sortzailearen gidaritzapean. Bertso hop kontzertuak ematen zituzten garai hartan, euskarazko hip hopa eta bertsolaritza fusionatuz.

2007. urtean lehenengo hip hop musika ekoizpenak egin zituen. Garai honetan 3 diska grabatu zituen 121 krew taldearekin: Guztiok Bat... Euskal Rap! (2009), Hiriaren Taupadak (2011) eta Mahatsen Denbora / Azken Afaria (2016). Urte hauetan beraien kanta Gora Baraka, Behera Neguri! oso ezaguna egin zen Euskal Herrian. 200 kontzertu baino gehiago eskaini zituen, Manu Chao, Violadores del Verso, edo Tote King bezalako artistak teloneatuz. 2012. urtean, Mondosonoro musika aldizkariaren arabera, "121 krew euskal raparen errege ziren, Norte Apache eta Kodigo Norterekin batera".[6] Esne Beltza taldearekin ere kolaboratu zuen zenbait zuzenekotan rapeatzen baita kanta bat grabatzen beraien Freedom diskarako. Break on Stage hip hop festibal handiaren aurkezlea ere izan zen 2012. urtean. 2014. urteaz geroztik Maisha MC Taupaka elkarteko kidea da.

2015. urtetik, Maisha MC Erresuma Batuko Cambridge hirira joan zen bizitzera. 2016. urtean 121 krew rap taldeak amaiera eman zion hamasei urteko ibilbideari, Mahatsen Denbora / Azken Afaria disko bikoitza kaleratuz. Diskoaren 150 ale baino ez zituzten kaleratu, eta horietako bakoitzarekin taldearen azken kontzerturako sarrera bat jasoko zuen erosleak. Urriaren 15ean izan zen kontzertu hori, Bilboko 7 Katu gaztetxean.[7]

Euskal Herriko hip hop, elektro eta dubsteparen erreferentzia bihurtu zen garai horretan. Euskaraz rapeatu eta inprobisatu zuen MC gutxietariko bat, eta Euskal Herrian dubstep eta trap ekoizten lehenengoetarikoa.[8]

EDM eta dubstep musika elektronikoen doinuak asko erakarri zuten, eta 2011. urtean 121 krew-ko Hawa DJ eta Rufoh Beatbox kideekin batera, Patrol Destroyers taldea sortu zuen. Patrol Destroyers-ek EDM eta dubstep musika jorratzen zituen, euskaraz batez ere, eta Euskal folklorearekin fusionatuz ere jolasten zuten. Patrol Destroyers-ko DJ bezala, 50 kontzertu baino gehiago eskaini zituen, Bartzelonan eta Paris-en besteak beste. Beraien zuzenekoak oso bortitzak ziren, eta bideoklipak apurtzaileak. Party and Borroka terminoa zabaldu zuten.[9] 2012. urtean Maisha eta Hawa DJ eta ekoizleek NASTY BILBAO estudioa zabaldu zuten ZWAP (Zorrozaurre Art Work in Progress) kolektiboaren bitartez, euskarazko rapa eta Euskal Herriko elektronika bultzatuz. Garai honetan hainbat artistentzako musika ekoiztu zuten, Gose, Norte Apache, Norzzone edo Oliba Gorriak taldeentzak, besteak beste.

2016. urtean, Kyata Chibalabala Zambiako DJ-arekin batera Pink Mangoes taldea sortu zuen, eta bikote bezala hasi ziren pintxatzen Cambridge hirian hainbat alditan, Afrikako musika, Euskal Herriko musika eta elektronika fusionatuz.

121 krew eta Patrol Destroyers jotzeari utzi zutenetik, Maisha MC bakarkako lanean ibili da.[10]

Bi urtez egon zen bere lehenengo bakarkako lanean, VMME SAHAR. VMME SAHAR, proto-euskarazko aurkitutako hitz zaharrenak dira (ume zahar, edo seme nagusia). Nafarroako ilobi batean topaturiko bi hitz horietan hasi zen diskaren kontzeptua garatzen. MaishaMC-k adierazi duen bezala,[11] bat du kultura berrienetan –hip hop, street art, etabar–, eta ume baten energia du, explosiboa da (VMME). Aldi berean, beste hanka bat du bere kultura aintzinaren defentsan –euskara, euskal instrumentuak, etabar– (SAHAR). Diska hau benetazko hibridoa da, diska futurista eta kontzeptuala da. Alboka eta trap-a, Txistua eta West Coast whistle (Dr. Dre-k popularizatu zuena), Oteizaren ahotsa eta NASA-k Marten grabatutako haizeak nahastu zituen diska honetan, besteak beste. VMME SAHAR, Maisha MC Euskal Herritik, Martera egin nahi zuen bidaia da. Kaliforniako geltokitik bota zizkigun Maisha-k 10 kanta hauek.[12]

Maisha MC-ren estilo bakar honek ospe handia hartu zuen San Frantzisko - Oakland - Bay Area-ko hip hop eszenan. Besteak beste, Oakland-en ospatutako TFS Beat Beattle-ko epaileek TOP 8 producer aukeratua izan zen, parte-hartzaileen guztien artean (60 baino gehiago). Amoeba Music diska-dendarekin kontratu bat sinatu eta gero, VMME SAHAR diska Kalifornian jarri zen salmentan (San Francisco, Berkeley eta Los Angeles hirietan). Amoeba Music-ek VMME SAHAR 2019 urteko diska gomendatuen artean aipatu zuen. VMME SAHAR diskako hiru kanta, gehien entzunen artean egon ziren Badok atarian sei asteetan zehar.

Estatu Batuetan hainbat hip hop ekoizle (Dibia$e, Lord Finesse, Large Professor, Exile...) pertsonalki ezagutu zituen, baita hip hop artista esanguratsuak zuzenean ikusteko aukera izan ere (Wu Tang clan, Eric B & Rakim, De La Soul, A$AP Rocky, Madlib, Souls of Mischief, Warren G...). Kalifornian bizitzeak izugarrizko inspirazioa izan zen Maisha MC-ren musikan.

Hiru urtez (2012-2015), ZAWP-eko partaidea izan zen, hainbat musika ekitaldi antolatuz (Berta BitterSweet edo Askapen Sound Systema, esate baterako).

LORALDIA jaialdiaren programatzailea izan zen bi urtez (2016-2017) "BILBRONX: Kalea in da house!", kaleko arteen festibalaren zuzendari, diseinaitzaile eta antolatzaile. Hip hop artista internazionalak (Icykal, Layiee) ekarri zituen, artista lokalekin batera (Nizuri Tazuneri, EH2000 eta Laize) jotzera. Ile aipantzaileak eta tatuatzaileak gonbidatzen zituen ekitaldi hauetara, London edo Berlin hirietan ikusitakoak influentziaturik.

DSS2016 (Donostia San Sebastián 2016, Europako Kultur hiriburua) komisario artistikoa izan zen, street tARTar festibalaren diseinatzailea eta antolatzailea, 2015-2016.[13] Stanford University-ko Stanford Concert Network-eko musika ekitaldi produktorea hautatua izan zen.