Maiatzaren 2
Maiatzaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeita bigarren eguna da, 123garrena bisurteetan. 243 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
|
.jpg.webp)
.jpg.webp)
.jpg.webp)
Gertaerak
Mundua
- 1808 – Frantziar armaren aurkako matxinada Madrilen.
- 2009 – Zazpi lagun hil ziren Herbehereetako "Erreginaren Eguneko" desfilean, auto batek nahita harrapatuta.
- 2014 – Ukrainako neonaziek 48 lagun hil zituzten Odesako Sindikatuen Etxean.
Arte eta kultura
Mundua
- 1997 – Austin Powers: International Man of Mystery (Austin Powers: Nazioarteko Misteriozko Gizona) filma estreinatu zen, Jay Roachek zuzendu eta Mike Myers, Elizabeth Hurley, Michael York, Robert Wagner eta Seth Green aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1997 – Breakdown (Matxura) filma estreinatu zen, Jonathan Mostowek zuzendu eta Kurt Russell, J. T. Walsh, Kathleen Quinlan eta M. C. Gainey aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
Kirolak
Euskal Herria
- 2009 – Patrick Ibarrolak eta Patrick Ozafrainek irabazi zuten Trinkete Binakako Txapelketa.
Mundua
- 2016 – Leicester City FC talde apala 2015-2016ko Ingalaterrako Futboleko Lehen Mailako Ligako txapelduna bilakatu zen.
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1740 – Pedro Aranatz, nafar musikagilea eta ganberako maisua (h. 1820).
- 1787 – Iñigo Ortés de Belasko, arabar aristokrata eta politikaria (h. 1858).
- 1817 – Juan Nepomuceno Orbe Mariaka, bizkaitar jeneral eta politikari karlista (h. 1891).
- 1890 – Esteban Egia, Athleticeko bizkaitar futbolaria (h. 1934).
- 1911 – Atanasio Bidaurreta, nafar klaretar fraidea (h. 1936).
- 1913 – Anastasio Bienzobas, euskal herritar futbolaria (h. 1982).
- 1914 – Marcelo Mendiharat, baxenafar apaiza (h. 2007).
- 1920 – José María Pérez Medrano, euskal herritar futbolaria (h. 2008).
- 1923 – Josefa Egaña, Pepita, Pichón, gipuzkoar erraetista.
- 1924 – Gurutz Ansola, gipuzkoar ikertzaile eta irakaslea (h. 2019).
- 1927 – Miguel Ángel Álvarez Muro, gipuzkoar margolaria (h. 2011).
- 1928 – Jose Luis Ansorena, donostiar apaiza, abesbatza zuzendaria eta musikagilea (h. 2019).
- 1932 – Yosu Arketa, bizkaitar frantziskotar apaiza (h. 2004).
- 1934 – Jose Ramon Argoitia, euskal aktorea, Shanghain.
- 1943 – Angel Alkalde, bizkaitar politikari ohia.
- 1958 –
- Iñaki Goirizelaia, Euskal Herriko Unibertsitateko errektore ohia.
- Antton Gurrutxaga, gipuzkoar hizkuntzalari konputazionala, kimikaria eta euskaltzain urgazlea.
- 1959 – Antton Etxeberria, gipuzkoar aktore eta titiriteroa (h. 2018).
- 1963 – Antonio Aretxabala, galiziar-kantabriar-nafar geologo eta zientzia-dibulgatzailea, Vigon.
- 1980 –
- Mikel Antero, gipuzkoar aktorea.
- Hector Orruño, arabar margolaria.
- 1981 – Benito Ros, nafar txirrindularia, trial modalitatean aditua.
- 1983 – Iñigo Cabacas, Athletic Club futbol taldearen jarraitzailea, Ertzaintzaren pilotakada batez hil zena (h. 2012).
- 1987 – Mikel Otaegi, Txirri junior, donostiar pailazoa.
- 1998 – Dorian Foulon, bretainiar-lapurtar txirrindulari paralinpikoa.
- 2003 - Ane Elexpuru, bizkaitar futbolaria.
Mundua
- 1579 – Tokugawa Hidetada, Tokugawa shogunerriko bigarren shoguna (h. 1632).
- 1602 – Athanasius Kircher, alemaniar jesulaguna eta polimata (h. 1680).
- 1660 – Alessandro Scarlatti, italiar musikagilea (h. 1725).
- 1727 – Katalina II.a Errusiakoa, Errusiako enperatriza (h. 1796).
- 1737 – William Petty (Shelburneko II. markesa), Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1805).
- 1772 – Novalis, alemaniar olerkaria, eleberrigilea eta filosofoa (h. 1801).
- 1773 – Henrich Steffens, norvegiar filosofo, zientzialari eta poeta, Naturphilosophie mugimenduaren ordezkari nagusietariko bat (h. 1845).
- 1802 – Heinrich Gustav Magnus, alemaniar fisikaria (h. 1870).
- 1806 –
- Charles Gleyre, suitzar margolaria (h. 1874).
- Katalina Labouré, frantziar moja (h. 1876).
- 1808 – Emma Darwin, Charles Darwin naturalista ingelesaren lehengusua eta emaztea (h. 1896).
- 1843 – Karl Michael Ziehrer, austriar musikagile eta banda-militar zuzendaria (h. 1922).
- 1851 – François Gieure, Frantziako artzapezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (h. 1937).
- 1853 – Antonio Maura, Espainiako gobernuburua (h. 1925).
- 1856 – Vasili Rozanov, errusiar filosofoa, kritikaria eta idazlea (h. 1919).
- 1859 –
- Jerome K. Jerome, ingeles idazlea (h. 1927).
- Pasquale del Pezzo, italiar matematikaria (h. 1936).
- 1860 – Theodor Herlz, kazetari, idazle eta sionismo modernoaren sortzailea (h. 1904).
- 1862 – Maurice Emmanuel, frantziar musikagile eta musika-jotzailea (h. 1938).
- 1873 – Jurgis Baltrušaitis, lituanierazko eta errusierazko olerkaria (h. 1944).
- 1886 – Gottfried Benn, alemaniar idazlea (h. 1956).
- 1888 – Félix Burriel, aragoiar eskultorea (h. 1976).
- 1891 – Elisa Bachofen, argentinar ingeniaria, Hego Amerikan Ingeniaritza zibilean diplomatutako lehen emakumea (h. 1976).
- 1892 – Manfred von Richthofen, Baroi Gorria, alemaniar militar eta hegazkin pilotua (h. 1918).
- 1893 – Francisco Mula Castro, Izquierda Republicana alderdiko nafar kidea (h. 1937).
- 1902 – Werner Finck, alemaniar aktore, kabareteko artista, eta idazlea (h. 1978).
- 1903 – Benjamin Spock, estatubatuar pediatra (h. 1998).
- 1904 –
- Bill Brandt, alemaniar jaiotako britainiar argazkilari eta fotokazetaria (h. 1983).
- Maurice Estève, frantziar margolaria (h. 2001).
- 1911 – Charles Bruck, Errumanian jaiotako frantziar musikagilea (h. 1995).
- 1918 – Miquel Siguan i Soler, kataluniar psikologo eta idazlea (h. 2010).
- 1921 – Satyajit Ray, indiar zinema zuzendaria, margolaria eta idazlea (h. 1992).
- 1922 – Serge Reggiani, italiar antzezlea eta kantaria (h. 2004).
- 1923 – Patrick John Hillery, Irlandako presidentea (h. 2008).
- 1924 – James S. Holmes, nederlandar poeta, traduktologo eta itzultzailea (h. 1986).
- 1929 –
- Édouard Balladur, Frantziako lehen ministroa.
- Jigme Dorji Wangchuck, Bhutango Dragoi Erregea (h. 1972).
- 1930 – John Anglin, estatubatuar banku-lapurra, Alcatrazeko kartzelatik ihes egin zuelako ezaguna (1962an desagertua).
- 1931 – Núria Pompeia Vilaplana i Boixons, kataluniar marrazkigile eta idazlea (h. 2016).
- 1933 – Celeste Caeiro, Portugaleko diktaduraren aurkako estatu-kolpea egin zuten militarren artean krabelinak banatu zituen portugaldar emakumea.
- 1935 –
- Faisal II.a, Irakeko erregea (h. 1958).
- Luis Suárez, espainiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2023).
- 1936 – Norma Aleandro, argentinar aktorea.
- 1938 –
- Moshoeshoe II.a, Lesothoko erregea (h. 1996).
- Antonio Recalcati, italiar marrazkilaria (h. 2022).
- 1939 –
- Ernesto Castano, italiar futbolaria (h. 2023).
- Miloud Tounzi, Marokoko zerbitzu sekretuetako arduraduna.
- 1940 – Manuel Esquivel, Belizeko lehen ministroa (h. 2022).
- 1942 – Jacques Rogge, belgikar sendagile eta kirolaria, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 8. lehendakaria (h. 2021).
- 1943 – Teruo Nimura, japoniar futbolaria.
- 1945 – Goldy McJohn, kanadar teklatu jotzailea, Steppenwolf taldeko kidea (h. 2017).
- 1946 –
- Lesley Gore, estatubatuar abeslari, aktore, musikagile eta ekintzailea (h. 2015).
- David Suchet, ingeles aktorea.
- 1947 – James Dyson, britaniar asmatzaile, industria-diseinatzaile eta Dyson enpresaren fundatzailea.
- 1949 – Zdenko Verdenik, esloveniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1950 – Alberta Ferretti, italiar jostun, diseinatzailea eta enpresaburua.
- 1952 – Christine Baranski, estatubatuar aktore eta kantaria.
- 1953 – Salvador Vidal, valentziar bikoizketa aktorea.
- 1955 –
- Carmina Ordóñez, papel-couché deritzon prentsaren protagonista nabarmena (h. 2004).
- Donatella Versace, italiar moda diseinatzailea.
- 1957 – Carme Portaceli, valentziar antzerki-zuzendaria eta Bartzelonako Antzerki Institutuko irakaslea.
- 1959 –
- Soumya Swaminathan, indiar mediku, pediatra eta zientzialaria.
- Zoé Valdés, kubatar eleberrigilea.
- 1960 – Stephen Daldry, ingeles zinema, antzerki eta telebista zuzendaria eta ekoizlea.
- 1962 - Alexandra Boulat, frantziar nazioarteko-fotokazetaria (h. 2007).
- 1963 – María Asunción Aramburuzabala, mexikar enpresaburua, Mexikoko emakume enpresabururik aberatsenetakoa.
- 1965 - Víctor Iriarte, nafar kazetaria, kultur kudeatzailea, antzerki kritikaria eta antzerkigilea.
- 1972 –
- Teruo Iwamoto, japoniar futbolari ohia.
- Dwayne Johnson, estatubatuar borrokalari profesional ohia eta aktorea.
- 1974 –
- Ricardo Lucas, Dodô, brasildar futbolari ohia.
- Gonzalo Quesada, argentinar errugbilari-ohia eta entrenatzailea.
- Joseph Andrew Williams, estatubatuar elizgizona.
- Viktoria Lloyd-Barlow, britainiar idazlea.
- 1975 –
- David Beckham, ingeles futbolaria.
- Eva Santolaria, kataluniar aktorea.
- 1976 – Mitsunori Yabuta, japoniar futbolari ohia.
- 1977 – Bogdan Dumitrache, errumaniar aktorea.
- 1978 –
- Ainhoa Achutegui, Luxenburgoko kultur kudeatzailea.
- Marta Aledo, espainiar aktorea, gidoilaria eta film-zuzendaria.
- 1981 – Duda Salabert, brasildar politikari, ekologista eta irakaslea.
- 1982 – Fábio Felício, portugaldar futbolaria.
- 1983 – Tina Maze, esloveniar alpetar eskiatzailea, palmares oparoduna.
- 1984 – Yukari Kinga, japoniar futbolari ohia.
- 1985 – Lily Allen, ingeles abeslari, abestigile, aktore eta telebista aurkezlea.
- 1987 – Filip Filipović, serbiar waterpolo jokalaria.
- 1992 – Gulinazha, uigur etniako txinatar aktore eta modeloa.
- 1996 – Thembi Kgatlana, hegoafrikar futbolaria.
- 2015 – Karlota Galeskoa, Erresuma Batuko errege-familia britainiarreko kide eta printzesa.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1302 – Zuria Artoiskoa, Nafarroako erregina ezkontide eta Lancasterreko kondesa.
- 1576 – Bartolome Karrantza, nafar teologoa (j. 1503).
- 1961 – Cecilio Ibarretxe, Athleticeko bizkaitar futbolaria (j. 1892).
- 1966 – Juan Gomez de Lekube, bizkaitar futbolaria, Jose Antonio Agirreren lehengusu eta nazien espioia, Bartzelonan (j. 1902).
- 1968 – Leoncio Urabaien, nafar idazlea eta irakaslea (j. 1888).
- 2004 – Manex Goihenetxe, baxenafar historialari, kultur eragile eta politikaria (j. 1942).
- 2010 – Joxantonio Ormazabal, Joxan, euskal idazlea eta itzultzailea (j. 1948).
- 2013 – Karmele Rotaetxe, bilbotar hizkuntzalaria eta soziolinguista (j. 1932).
Mundua
- 907 – Boris I.a Bulgariakoa, Bulgariako Lehen Inperioko monarka (knez).
- 1519 – Leonardo da Vinci, Pizkundeko italiar arkitekto, musikari, asmatzaile, ingeniari, eskultore eta margolaria (j. 1452).
- 1685 – Adriaen van Ostade, Herbehereetako margolaria (j. 1610).
- 1706 – Georg Joseph Kamel, austriar botikaria eta botanikoa (j. 1661).
- 1743 – Rafael Casanova, katalan abertzalea.
- 1808 – Manuela Malasaña, madrildar brodatzailea, maiatzaren 2ko altxamenduko biktimetako bat (j. 1791).
- 1844 – William Thomas Beckford, ingeles eleberrigile, arte-bildumagile, kritikari, bidaia-idazle, politikari eta esklaboen jabea (j. 1760).
- 1857 – Alfred de Musset, frantziar idazlea (j. 1810).
- 1864 – Giacomo Meyerbeer, alemaniar musikagilea (j. 1791).
- 1900 – Ivan Aivazovski, errusiar pintorea (j. 1817).
- 1904 – Émile Duclaux, frantziar biokimikaria (j. 1840).
- 1913 – Fermín Arrudi, aragoiar erraldoia, akromegaliaren ondorioz 2,29 metro garai izatera heldu zen aragoiar ezaguna (j. 1870).
- 1915 – Clara Immerwahr, alemaniar kimikaria, bakezalea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1870).
- 1923 – Florence Lassandro, italiar-kanadar alkohol-kontrabandista, Albertan inoiz urkatutako emakume bakarra (j. 1900).
- 1924 - Anna Palm de Rosa, suediar margolaria, akuarelengatik ezaguna (j. 1859).
- 1925 – Johann Palisa, austriar astronomoa (j. 1848).
- 1940 – Ernest Joyce, Britainiar Errege Itsas Armadako marinel eta esploratzaile polarra (j. c. 1875).
- 1945ean desagertuak:
- Martin Bormann, alemaniar politikari nazia eta Hitlerren idazkaria (j. 1900).
- Constanze Manziarly, Adolf Hitlerentzat sukaldari, nutrizionista eta dietista lanak egin zituen emakumezkoa (j. 1920).
- 1947 – Petras Cvirka, lituanierazko poeta eta eleberrigilea (j. 1909).
- 1948 – Wilhelm von Opel, alemaniar ingeniaria, Opel automobil enpresaren sortzaileetako bat (j. 1871).
- 1957 – Joseph McCarthy, estatubatuar politikaria, McCarthyismo deritzan Sorgin Ehizaren bultzatzailea (j. 1908).
- 1969 –
- Rosa Mercedes Ayarza, musikagilea, kantu irakaslea, jakintsua eta Peruko musikaren sustatzailea (j. 1881).
- Franz von Papen, Alemaniako kantzilerra (j. 1879).
- 1972 – John Edgar Hoover, FBIko lehenengo zuzendaria (j. 1895).
- 1979 – Giulio Natta, italiar kimikaria, 1963ko Kimikako Nobel Saria (j. 1903).
- 1980 – George Pal, hungariar zinema zuzendari, ekoizle eta animatzailea (j. 1908).
- 1981 – René Kalisky, belgikar idazlea (j. 1936).
- 1983 – Pridi Banomyong, Thailandiako lehen ministroa (j. 1900).
- 1992 – Margarita Wallmann, alemaniar-austriar-argentinar dantzari, koreografo, diseinatzaile eta zuzendari eszenikoa (j. 1904).
- 1994 –
- Louis Calaferte, frantziar eleberrigilea (j. 1928).
- Ida Gramcko, venezuelar idazlea (j. 1924).
- 1997 –
- John Carew Eccles, australiar neurologoa, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
- Paulo Freire, brasildar pedagogoa, heziketa munduko teorian eragin handia izan zuena (j. 1921).
- 1999 – Oliver Reed, ingeles aktorea (j. 1938).
- 2000 – Gretel Ammann, kataluniar filosofo eta ekintzaile feminista eta lesbiana (j. 1947).
- 2005 – Wee Kim Wee, Singapurreko 4. presidentea (h. 2005).
- 2010 – Lynn Redgrave, ingeles aktorea (j. 1943).
- 2011 –
- Osama bin Laden, diruduna eta Al-Kaida islamdar erakunde terroristaren burua (j. 1957).
- Shigeo Yaegashi, japoniar futbolaria (j. 1933).
- 2015 –
- Maia Plisetskaya, errusiar dantzaria (j. 1925).
- Ruth Rendell, britainiar idazlea (j. 1930).
- 2019 –
- Michel Crauste, frantziar errugbi jokalaria (j. 1934).
- Ali Mroudjaé, Komoreetako lehen ministroa (j. 1939).
- 2020 – Idir, aljeriar kantautore amatzigha (j. 1949).
- 2023 – Khader Adnan, Israeleko kartzelean gose greban 87 egun egon eta gero bertan hil zen preso palestinarra (j. 1978).
Jaiak eta urteurrenak
- Sehaska egutegiko izendegia: Saratxa/Sahats, Saratxo eta Uxue.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.