Mahai-joko

Mahai-jokoak fitxak, kartak, taulak, edota eskuz erabiltzen diren beste zenbait objetu erabiliz jokatzen diren jokoak dira. Gehienetan azalera lau eta horizontal baten gainean jokatzen dira (mahai baten gainean, normalki. Hortik izena). Jokoaren arabera, jokalari batek edo gehiagok joka dezakete.

Nefertari erregina senet mahai-jokoan

Mahai-jokoak aspalditik erabiltzen ditu gizakiak. Adibidez, Başur Höyük aztarnategian, Turkiako Siirt eskualdean, duela 5000 urteko mahai-jokorako piezak topatu dira.

Mahai-joko mota ugari dira eta jokalariari eskakizun ezberdinak egiten dizkiote. Batzuk arrazoiketa taktikoa edo estrategikoa behar dute jokatzeko, beste batzuk koordinazioa edota eskuzko trebetasuna eskatzen dute. Zenbaitetan memoria edota dedukzio gaitasuna baliatu behar du jokalariak. Antzerkian, imaginazioan eta gaitasun sozialetan oinarriturikoak badira. Badira zori hutsean oinarritzen direnak ere.

Bere izaeragatik, normalki mahai jokoek ez dute jarduera fisikorik barne hartzen, nahiz eta zenbait jokok mahaitik altxatu eta zenbait ekintza burutzea eskatzen dieten jokalariei.

Kategoriak

Taula jokoak normalean kategoriatan sailatzen dira, dituzten ezaugarri bereizgarrien arabera. Bistan dena, badira kategoria bat baino gehiagoko ezaugarriak izan ditzaketen jokoak, baina normalki mekanika eta elementu nagusien arabera egiten da sailkapena. Jarraian, jokoak sailkatu eta deskribatzeko erabili ohi diren kategoriak:

Karta-jokoak mahai-jokotzat jotzen dira
Gerra-jokoak konplexuak izan ohi dira
  • Dado-jokoak: Mekanika nagusia dadoen emaitzetan oinarritzen da. Partxisa, backgammona, dado-pokerra, yathzee-a...
  • Fitxa-jokoak: Ikur eta funtzio ezberdineko piezak arau batzuen arabera erabiltzean datza: Dominoa, Hive eta Mahjonga, adibidez.
  • Karta-jokoak: kartekin jokatzen direnak. Musa, pokerra, briska...
  • Rol-jokoak: Jokalariek pertsonaia baten larruan jokatu behar dute, pertsonaia honen izaera eta gaitasuna simulatuz. Anitz mahai-jokoak badira ere, badira zuzeneko ekintzen bidez jokatzeko pentsatuak ere. Dungeons & Dragons litzateke famatuena.
  • Arkatza eta paperaz jokatzekoak: Arkatza eta paperaz nonahi jokatzekoak. Itsas gudua, hiruko artzain-jokoa, urkatua... etab.
  • Taula-joko tradizionalak: jokorako zehazki prestatutako taula baten gainean jokatzekoak. Askok fitxak, kartak edo dadoak behar dituzte lagungarri. Talde honetan sartzen dira tradizio luzeko jokoak: Xakea, Goa, senet-a, mankalak eta beste hainbat.
  • Taula-joko modernoak: Azken urteetan sorturiko jokoak, mekanika berritzaileak dituztenak. Catan, Carcassonne...
  • Gerra jokoak: Jokalarien armadak irudikatzen dituzten iruditxoen arteko guda irudikatzen dutenak. Mugimendu eta eraso arau konplexuak izaten dituzte.
  • Gizarte-jokoak: Joko hauetan giza-harremanekin lotura duten gaitasunak erabili behar dituzte jokalariek, istorioak asmatzea, gezurrak esatea, antzerkia egitea, egainatzea, argudiatzea... Talde honetakoak lirateke Herria Lotan bezalako jokoak.

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.