Luzera (nautika)
Nautikan, luzera itsasontzi baten dimentsio luzetarari deritzo, honek flotazio-lerroarekiko paraleloan neurtzeko distantzia, bi planoen artean ontziaren erdiko planoarekiko perpendikularrak, bat brankaren aurreko tokitik poparen hurrunengo tokirantz.
Luzera horretan sartzen dira ontziaren egituraren zati guztiak hala nola egurrezko, metalezko edo plastikozko errodak edo popak, oratuak eta
kroskoa/bizkar junturak, bai eta kaskoaren zati desmuntagarriak ere euskarri hidrostatikoak edo hidrodinamikoak ontzia geldirik edo nabigatzen dagoenean.
Luzera honek baztertu egiten dute suntzigarriak ez diren zati mugikor guztiak, ontziaren egiturazko osotasunari eragin gabe, hala nola, makilak, penolak, plataformak, ontziaren edozein tokitako irtenguneak, brankako hornigaiak, timoiak, motorrak, propultziorako euskarriak, astintzeko eta ontzian sartzeko plataformak, babesak eta defentzak.
Definizioa
2002ko irailaren 23an, Normalizaziorako Europako Batzordeak ISO 8666 Europako Araua onartu zuen, Ontzi Txikiei buruzko araua. Uniformetasuna ezartzen du dimentsio nagusiei, horiekin lotutako datuei, pisuen zehaztapenei eta karga-baldintzei buruzko definizioetarako. Luzetarako neurketei dagokienez, bi eslora mota definitzen ditu: gehieneko luzera eta kroskaren luzera.
Motak
Gehieneko luzera
Bi planoren arteko distantzia da. Plano horietako bat ontziaren branka aldean dago, eta bestea popako aldean dago. Ontziaren egiturazko zati guztiak eta haren parte direnak sartzen dira, kroska finkatuta egon ohi diren zati guztiak ere. Baina kanpoan geratzen diren karel kanpoko motorrak eta lan-tresna laguntzarik gabe desmuntatu daitekeen beste edozein aparatu.
Kroskaren luzera
Bi planoren arteko distantzia da. Horietako bat itsasontziaren zati handienean dago, eta bestea, berriz, POPAn. Ontziaren egiturazko zati guztiak eta ontziaren zati direnak sartzen dira, baina alde batera uzten dira modu ez-suntsitzailean desmuntatu daitezkeen zati mugikor guztiak, itsasontziaren egitura-osotasunari eragin gabe.
Flotazio-luzera
Flotazio-planoaren luzetarako ardatzaren luzera da. Flotazioaren luzera itsasontziaren nabigazio-ahalmenekin lotuta dago. Bereziki, itsasontziaren gehieneko abiadura zehazten du. (ING. LWL: Length Water Line).
Perpendikularren arteko luzera
Brankaren eta poparen perpendikularren arteko neurria da. Popako perpendikulartzat jotzen dugu, lemaren ardatzarekiko lerroan hartutako neurriak, eta brankarekiko perpendikular ori kroskoaren eta karga osoko flotazio-lerroaren intersekzio perpendikularra, eserleku nuluarekin, hau da, brankako sakonera eta popako sakonera berdinak direnean.
Brankako perpendikularraren (Ppr) eta popako perpendikularraren (Ppp) arteko distantzia da. (ING. LBP: length Between Perpendiculars).
Luzera osoa
Itsasontziaren bi punturik muturrekoenen artean hartzen dena da. Luzera osoa erabiltzen da ondorio zibiletarako (aseguru-primak kalkulatzea, etab.) edota kai batean sartu ahal izateko zer neurriak izan behar dituen kaia jakiteko (ING. Loa: length Over All).
Adibideak
Handy / Handymax
Handy eta bere eguneraketa Handymax, karga lehor eta 60.000 TPM baino gutxiago erabiltzen diren itsasontziak dira. Handymax batek 150-200 m luze (luzera) neurtzen dira normalean. Zama-ontzi ohikoenak dira, eta, tamainagatik, portu guztietan sar daitezke.
Aframax
AFRA (Average Freight Rate Assessment) siglek ematen dio izena. Aframaxen tamaina ertaineko ( 250 m) petrolio-ontziak direla eta 80.000 eta 120.000 TPM artean karga ditzaketela. Ezin hobeak dira petrolioaren distantzia labur eta ertaineko merkataritzarako, batez ere ekoizpen txikiko lekuetan.
Panamax/New Panamax
Panamax ontziek Panamako kanaletik ibiltzeko neurri maximo onargarri dute. New Panamaxeko itsasontzietarako tamaina handiagoa onartzen dute, esklusa berrien neurriak erabiltzen baitituzte 2016ko handitzearen ondoren.
Neurri horien arabera, Panamax 294 m luzera eta 32.3 m zabalera eta 12 m sakonera ditu gehienez. Horri 57,91 metroko altuera gehitu behar zaio.
Neopanamax batek 366 metroko luzera, 49 metroko zabalera eta 15,2 metroko sakonera du.
Panamax/New Panamax izena karga-ontzi solidoei zein TPM 50.000 eta 80.000 arteko edukiera duten petrolio-ontziei aplikatzen zaie.
Capesize
Estandar horrek Panamako eta Suezko kanaletatik zirkulatzea ahalbidetzen ez dien tamaina duten itsasontziak izendatzen ditu. Solteko gaiak (burdina edo ikatza, adibidez) ur sakonetako terminaletan zerbitzatzen dituzten solteko gaiak dira, eta Hego Amerikako Labe-lurmuturretik edo Hegoafrikako Buena Esperanza lurmuturretik igaro behar dute. 80.000 eta 175.000 TPM artean eraman ditzakete, eta gutxi dira, hala nola, horiek jasotzeko azpiegitura duten portuak. Hauen luzera 174-289m-koa da.
Ibilbidearen arabera, itsasontzien tamaina handiagoa da, hala nola:
Seawaymax
San Lorentzoko itsas bidea pasatzeko eta Atlantikotik Ipar Amerikako aintzira handietara iristeko egokiak.
Seawaymax ontziek 225,6 m-ko luzera, 23,8 m-ko zabalera, 8.08 m-ko sakonera 35,5 m-ko flotazio-lerroaren gainetik aireko sakonera dute gehienez.
Malaccamax
Malaccamax itsasontzi-arkitekturako termino bat da, itsasontzi-tonarik handiena duena, eta 25 metroko sakonerako Malacako estugunea zeharkatzeko gai dena. Ontziratzeko ontziak eta superpetrolio-ontziak eraiki dira tonaje horretarako, eta termino hori erabiltzen da petrolio gordineko ontzi oso handietarako (VLCC). Petrolioa Arabiatik Txinara garraia dezakete. Malaccamax itsasontzi tipiko batek 333 metroko luzera izan dezake gehienez ,60 metroko zabalera, 20,5 metroko sakonera eta 300.000 TPM-ko tonajea.
Q-Max
Q-Max motako gasontziek 345 metroko luzera, 53,8 metroko zabalera eta 34,7 metroko altuera dute. Guztira, 266.000 metro kubiko gas garraia dezakete, ohiko LNG ontzien edukieraren laukoitza. Gasontziaren motorrak, abiadura moteleko turbinez osaturik daude. Q-Max motako ontziek bergasifikaziorako azpiegitura dute, sor daitekeen irakitze gasa maneiatu ahal izateko. Q-Max ontziek LNG gasontzien energia beharren %40 gutxiago izatea aurrikusten da.
Kanpo estekak
- https://hmong.es/wiki/Malaccamax
- https://www.nauticexpo.es/prod/namura-shipbuilding/product-36593-273295.html
- https://www.histarmar.com.ar/InfGral/ULCC/VLCCs-1.htm
- https://www.bilogistik.com/blog/tipos-buque-segun-tamano/
- https://www.boe.es/eli/es/rd/2010/11/05/1435
- https://www.boe.es/buscar/doc.php?id=BOE-A-2007-10139