Lortu Arte

Lortu Arte: Indar politiko independentisten arteko akordioaren oinarri estrategikoak[1] 2010eko ekainaren 20an Bilboko Euskalduna jauregian Eusko Alkartasunak eta Ezker Abertzaleak sinatutako akordioa izan zen. Sinatzaile izan ziren, EAren aldetik, Pello Urizar, Koldo Amezketa, Santi Merino, Ikerne Badiola, Mariano Alava eta Maider Carrere; eta, Ezker Abertzalearen aldetik, Rufi Etxeberria, Jone Goirizelaia, Txelui Moreno, Idoia Aiastui, Karmele Aierbe eta Iñaki Olalde.[2] Akordioaren helburua Euskal Herria estatu bilakatzea da, "esparru demokratiko" bat lortu eta aukera guztien berdintasuna bermatuz. Bidea egiteko, indar-bilketa soberanista proposatzen du, eta Mitchell printzipioak kontuan hartu behar direla dio. Ezkerreko balioak ere bereganatzen ditu, eta hainbat arlotan —hala nola hezkuntzan, kulturan, ekologian, euskaran eta feminismoan— lankidetzan jardutea sustatzen du.[1]

Ezker Abertzaleko eta Eusko Alkartasuneko ordezkariak sinadura emateko momentuan

Aurrekariak
Altsasuko Adierazpenaren aurkezpena.
Independentistak sarearen aurkezpena, Donostiako Miramar jauregian. Han, Eusko Alkartasunaren eta Ezker Abertzalearen kide diren hainbat herritarrek parte hartu zuten, independentismoaren beste hainbat sektoreetako pertsonekin batera.
Ezker Abertzalearen adierazpena, Zutik Euskal Herriaren ostean. Bertan Bruselako Adierazpenari oniritzia eman eta bide politikoetatik jarraitzeko asmoa berretsi zuten.
Nafarroa Bil Gaitezenen eztabaida. Lehen planoan Xanti Kiroga eta Maiorga Ramirez.
Nafarroako Ezker Abertzalearen eta Eusko Alkartasunaren arteko bilera.

Eusko Alkartasunak eta Ezker Abertzaleak egiten zuten lehenengo adierazpen publikoa izan ez bazen ere, hainbatek historikotzat jo zuten ekitaldia. Azken hilabete eta urteetako mugimenduen emaitza izan zen. Lizarra-Garaziko eta Loiolako negoziazioak ekarri zituzten mugimenduen pareko akordio honetan azken urteetan polo soberanista izenarekin ezagutzen zenaren lehenengo pausoak izateko jaio zen.

Polo soberanista bat garatzeko lehenengo bilkurak 2008ko udazkenean ematen hasi ziren. Rafa Diez eta Arnaldo Otegik modu diskretoan bilerak egiten hasi ziren Rafa Larreina eta Unai Ziarretarekin.[3]

2009ko azaroaren 14an ezker abertzaleko hainbat ordezkarik bere barnean zegoen barne eztabaidan jorratu beharko liratekeen ildoak adierazi zituzten, Altsasuko Adierazpena izena eman zitzaion dokumentuan. Altsasuko Adierazpenak Fase politikoaren eta estrategiaren argipena izeneko eztabaidan eragin nahi zuen[4] eta aurretik Arnaldo Otegik besteak beste defendatutako ideiatan oinarritzen zen.[5] Adierazpen horretan lehenengo aldiz aipatzen ziren Mitchell printzipioak eta bide politikoen aldeko hautua egiten zen.[6] Proposamen horrek nazioarteko hainbat eragileren oniritzia jaso zuen, besteak beste Die Linkeko Ulla Jelkpe,[7] Autodeterminazioaren Aldeko Gernika Sarea,[8] Euskal Herriaren bake prozesuaren aldeko Friendshipa[9] edo Gerry Adamsena.[10] Beste batzuek aldaketarik ikusi ez bazituzten ere PSEren barruan ere egon ziren adierazpen horri garrantzia eman ziotenak, Jesus Eguiguren bezala.[11]

Astebete geroago, Eusko Alkartasunak Eusko Alkartasunaren oinarrizko proposamena Euskal Herriaren independentziaren aldeko akordio subiranista sustatzeko[12] plazaratu zuen.[13] Testuan honakoa dio:

« Eusko Alkartasunak Euskal Herriaren erabaki eskubidea aldarrikatzen duten bestelako indar politiko abertzale edota subiranistek ere esparru subiranista independentista horren ekintza batasunarekin bat egin dezaten ahal duen guztia egiteko konpromisoa hartzen du, betiere erabaki eskubidea marko juridiko-politiko berri bat lortzeko oinarri gisa hartzen baldin bada; marko berriak autodeterminazio eskubidea aitortu beharko du, bai eta alderdi politiko guztiek haien printzipio ideologikoak eta programa politikoak demokratikoki defendatzeko izan behar duten askatasun osoa onartu ere.  »

Hainbat analista politikok bi adierazpen haiek ildo berean jarri zituzten.[14] Ezker Abertzaleak proposamen hau begi onez ikusten zuela ere esan zuen, eta ekarpen hori eta Altsasuko Adierazpena ikusita beharrezkoa zela beste fase batera igarotzea.[15]

Ezker Abertzalearen eztabaidaren ondorioak Zutik Euskal Herria izeneko adierazpenean argitaratu ziren.[16] Adierazpen honetan Altsasuko Adierazpenaren ildoak barneratzen ziren eta indar bilketa independentistaren aldeko deia egiten zen.

« Urteetan mantentzen diren inkestek zera adierazten dute: herri honetan %30 independentziaren aldekoak direla. Ni konbentzituta nago baldintza politiko berri batzuetan burujabetzaren alde egiten duen sektoreetatik ere independentziaren aldeko jarrera hartzeko egoera sortuko dela. Ezker abertzalearentzat berebiziko garrantzia du esparru hori artikulatzeak eta esparru hori ibilbide berri batean jartzeak, euskal estatuaren aldeko bidean jartzeak. Bide horri begira ezker abertzaleak zer egin nahi du? Sektore horiek artikulatu eta ikuspegi horretan dauden eragileekin elkarlanari ekin. Hain zuzen ere, independentziaren aldeko bidean, lidergoa partekatzeko prest dagoelako. Apustu hori egiteko prest dago ezker abertzalea.[17]  »

Aldi berean beste hainbat esparrutan bat egiten zuten Ezker Abertzaleko eta Eusko Alkartasuneko kideek. Hainbat ekimen, manifestaldi eta prentsaurrekotan elkarrekin agertu ziren, batzuetan Aralarrekin eta Alternatibarekin batera. Horren adibide izan daiteke Independentistak ekimena. Ekimen horrek egin zuen 2010eko Aberri Eguna Irunen eta Hendaian ospatzeko deialdia. Ekitaldia FICOBAn bukatu zen, eta azken urteetako jendetsuena izan zen.[18] Eusko Alkartasunak bertan behera utzi zuen aurreko urteetan egiten zuen Aberri Eguneko ekitaldia eta polo soberanistaren abiapuntutzat kokatu zuen.[19][20]

Bestelako aldarrikepanetan ere bat egin zuten bi alderdiek, batzuetan modu indibidualean eta besteetan alderdi gisa. Honela gehiengo sindikalak deituriko manifestaldiarekin bat egiteko deia egin zuten,[21] Jon Anzarekin gertatutakoa salatzeko egin zen manifestaldian[22] edo hezkuntzako egoera salatzeko Euskal Herriak Bere Eskolak deiturikoan.[23] Gerturatze hau dela eta Espainiako Barne Ministroa zen Alfredo Pérez Rubalcabak EAri "kontuz ibiltzeko" esan zion.[24]

Bitartean Nafarroan soberanisten arteko elkarlana bilatzeko beste saiakera batzuk bidean zeuden. 2010eko maiatzaren 1ean Aralarrek eta Eusko Alkartasunak akordioa sinatu zuten Nafarroan, oraindik publikoa ez dena, Nafarroa Bairen barruan boterea banatzeko.[25] Mugimendu honen aurrean Nafarroako Ezker Abertzaleak kezka adierazi zuen, baina aldi berean Aralar eta EAk irekitako eztabaidari ekiteko gogoa adierazi zuten komunikatu batean.[26] Abertzaleen arteko akordioa sustatzeko Nafarroan Hamaika Bil Gaitezen eta Ezker soberanista eraikitzen plataformak sortu ziren hilabete horietan. Hainbat eztabaida, ekimen eta mobilizazio deitu zituen bakoitzak. Ikusmin berezia sortu zuen Nafarroan Hamaika Bil Gaitezen ekimenetik egindako eztabaida publikoa. Bertan Maiorga Ramirezek euren erronka nagusia bloke soberanista eratzea dela adierazi zuen. Xanti Kirogak, bitartean "Ez da aldaketarako sujetoez hitz egiteko garaia, aldaketarako edukietaz eztabaidatzeko garaia baizik" adierazi zuen.[27] Bide beretik "Ezker Soberanista Eraikitzen" ekimenak deialdia egin zuen EAJtik ezkerrera bide politikoak jorratuko zituen mugimendu soberanista bat eratzeko. ETAren ekimena oztopo gisa jarri eta ekinbide berriak egin behar zirela adierazi zuten:

« Ezker Soberanista Eraikitzen izeneko programa Eusko Alkartasuna, haren gogaide edota, orokorrean, kokapen progresista eta ezkertiar batetik prozesu subiranista zibil batean parte hartzeko gogoa daukanari deialdi bat egiteko eginda dago. Uste dugu Euskal Herrian ezkertiar eta abertzalea den gizarte sektore oso zabala badagoela. Esparru horrek lan egin dezake gure herriaren gehiengoa daukan indar politikoa bihurtzeko eta Euskal Estatu subiranoa modu baketsu batez sortzeko balio izango duen autodeterminazio prozesu bat martxan jartzen lortuko duen korronte politiko erabakigarri bihurtzeko. Gure programa gaur egun sentsibilitate ezberdin batzuk biltzen dituen esparru soziopolitiko zatituta harantz bideratuko dugu.[28]  »

2010eko ekainaren 9an Nafarroako bi mugimendu horiek batu eta Cambiando Nafarroa Aldatzen manifestua argitaratu zuten, jardunaldi batzuen ondorioak bilduz. Manifestu honetan ezkerreko indar abertzaleak biltzeko deia ere egiten zen:

« Nafarroako ezkerreko eremu eta alderdien arteko elkarlana eta artikulazioa beharrezkoa da: egoera honi aurre egiteko eta alor sindikal zein herritarretik, langileriaren eskubideen defentsan eta kalitatezko zerbitzu publikoen alde sustatzen den iniziatiba oro babesteko.[29]  »

Egun batzuk geroago, Nafarroako Ezker Abertzaleak eta Eusko Alkartasunak bilera publikoa egin zuten. Bilera horretan Cambiando Nafarroa Aldatzen ekimenarekin bat egin zuten, eta bertan agertzen ziren edukien inguruan indarrak biltzeko apustua plazaratu zuten. Bi alderdiek eginiko irakurketan ere haratago joan eta indar bilketa hori zehazteko deia egiten zuten:

« Aldaketa politiko eta sozialaren ereduari buruz adostasun zabalak lortu behar dira, eta horretarako, ezinbestekoa da edukien inguruan eztabaidari ekitea, herritarren beharrei eta nahiei hobeto erantzun ahal izateko. Herritarrak izan behar dira eztabaidaren eta aldaketaren protagonistak. Eta helburu honekin eskua luzatzen diegu pertsona ezkertiar orori, independentistei eta egun egoera ekonomikoaren pisu gehiena jasaten dutenei, inoiz baino beharrezkoagoa den aldaketa horren alde elkarren ondoan lan egiteko.[30]  »

Mugimendu guzti hauek Nafarroa Bairen etorkizuna zalantzan jartzea ekarri zuen. EAJko Napar Buru Batzarrak eta Batzarrek euren dudak agertu zituzten.[31] Aralarrek EAJk Nafarroa Bai alde batera utzi nahi zuela ere esan zuen[32] nahiz eta bi egun geroago EAJk Nafarroa Bairen aldeko apostua berretsi.[33]

Elkarlaneko bide horretan ere gazte mugimenduek ere biltzeko apustua egin zuten. Gazte Abertzaleak eta Segi baino zabalagoa zen GaztEHerria mugimendua sortu zen 2010eko martxoaren 11an.[34] Bertan Durangon egin zen jaialdi erraldoi baten berri emateaz gain bestelako ekimenak ere iragarri zituzten. Horietako bat Bruselan eginiko manifestaldia izan zen.[35] Manifestaldi hau antolatzeko nazioarteko hainbat eragileren laguntza izan zuten.

Aurkezpena
Pello Urizar eta Rufi Etxeberria, akordioaren lehen sinatzaileak, eskua ematen.

Ekitaldiaren gainean eta akordioaren edukien gainean diskrezioa mantendu zuten antolatzaileek egunerarte. Horrek espekulazio nahiko sortu zituen, baita mugimenduak bertan esan zitekeenari aurre egin ahal izateko. 2010eko ekainaren 11an Ser irratiak ekitaldia ekainaren 20an izango zela argitaratu zuen.[36] Berri horren aurrean hainbat komunikabidek jakinmina adierazi zuten. Pello Urizarrek hurrengo egunean "sukalde lana" ondo zihoala esan zuen, baina oraindik data zehatzik ez zegoela.[37] Hala ere hurrengo egunean Gara eta Berriak ekainaren 20an ekitaldia egingo zela esan zuten, Berriaren kasuan hainbat detaile eskainiz.[38]

Eusko Alkartasunak esango zuenagatik baino Ezker Abertzaleak hartuko zuen diskurtsoagatik kezka agertu zuten hainbat politikarik. ETAri gaitzespen bat egingo ote zen ere hedatu zen. Honen aurrean Jesus Eguiguren PSE-EEko politikariak Batasunaren legalizazioa eta presoekiko jarrera lasaitzeko pausoak eman behar zirela adierazi zuen, beti ere Ezker Abertzaleak ETA gaitzetsi edo ETAk bere ekinbide armatua uzten bazuen. Patxi Lopez eta Antonio Basagoitik bide horren gidaritza hartu behar zutela ere adierazi zuen.[39][11] Alfredo Perez Rubalcabak Eguiguren "oso erraturik" zegoela esan zuen.[40] Patxi Lopez eta Rodolfo Ares ere haserre agertu ziren bere taldekidearekin eta politika antiterrorista eurek gidatzen zutela gogorarazi zioten.[41] Beste alderdi batzuek ere kezka agertu zuten Eguigurenen hitzak zirela eta: PPk Eguigirenek proposaturiko bidea hartuz gero bere sostengua kenduko ziotela esan zion[42] eta EAJk guztia antzezpen bat zela esan zuen.[43]

Jakinmin horren aurrean EAko Pello Urizarrek ekitaldia zertan zetzan argitu zuen, Radio Euskadin eginiko elkarrizketa batean.[44]

Ekitaldian bertan antolatzaileek uste baino jende gehiago egon zen. Izan ere 600 bat aulki zituen aretoa txiki geratu eta ondoko gelak zein halla ere erabili behar izan zuten.[45] Internet bitartez ere zuzenean emititu zuten eta 1.500 ikusle inguruk jarraitu zuten. Aurkezpen eta hizketaldietan bi alderdietako kideek hartu zuten parte, eta akordioa bera Miren Legorburu eta Elisa Sainz de Murietak aurkeztu zuten.[45]

Nazioarteko gonbidatuek ere parte hartu zuten aurkezpenean. Prentsa-ohar batean adierazi zutenez, han izan ziren ondorengo hauek:

Aurkezpenean hitz egin zutenen artean, Nestor Basterretxea, Tontxu Campos eta Iñaki Antiguedad izan ziren.

Akordioa

Lortu Arte akordioak 16 orrialde ditu eta atal ezberdinetan banatuta dago. Sarreran bertan aipatzen da bi sinatzaileak tradizio ezberdinetatik datozela:

« EUSKO ALKARTASUNA eta EZKER ABERTZALEA tradizio, esperientzia eta jarduera politiko ezberdinetatik gatoz; are gehiago, oso kontrajarrietatik, batzuetan. Ibilbidean, jarreretan eta ikusmolde zehatzetan izan ditzakegun desberdintasunak onartuta ere, bat datozen bideak adosteari lehentasuna emateko garaia dela uste dugu, euskal gizartearen gehiengoaren irriketan eta beharretan aurrera egiteko garaia. Euskal hiritargoak bere uste osoak, nahiak eta indarrak bidera ditzan indarrak batzeko unea da, Euskal Herria independente aurrerakoi eta ezkertiar baterantz egin beharreko prozesuan fase politiko berria irekiz.[1]  »

Erreferentzia politikoak

Akordioaren lehen zatia erreferentzia politikoei buruz hitz egiteko erabiltzen dute. Lehenengo eta behin Eusko Alkartasunaren jarrerari buruz hitz egiten du. Gernikako Estatutua "nahikoa ez dela" dio, baina era berean bere garaian egin beharreko pauso bat zela aipatzen du:

« Herri honek zituen premia larriei eman beharreko erantzun arduratsua izan zen garai hartan hitzartutako hura (une hartan eman zitekeen bakarra), negoziatu behar izan zenean inboluzio politikoaren arrisku handia zegoelako. Erantzun arduratsua izateaz gain, doktrina-ikuspegi batetik begiratuta gure Herriaren eskubide historikoak bermatu/babestu zituen.[1]  »

Ondoren marko politikoaren agorpenaz hitz egiten dute:

« Gaur egun, euskal izaera nazionalaren berezitasun historikoaren eta politikoaren onarpena sistematikoki ukatzen dela dakusagu eta, beraz, abertzaleok ezin dugu zalantzan jarri, inondik inora ere, Estatutuaren markoa agorturik dagoela eta gaur egun ez dela euskal jendartearen gehiengoak dituen helburu politikoak asetzeko tresna egokia.[1]  »

Ezker Abertzalearentzat Gernikako Estatutua martxan jartzea asimilazio prozesu baten parte zen eta amarru politikoa:

« Espainiako Konstituzioaren erreferendumak garbi utzi zuen marko juridiko-politiko horrek ez zuela Araba, Gipuzkoa, Bizkaia eta Nafarroa Garaiko gehiengo sozialaren babesik. Autonomia Estatutuaren ondorengo formulazioak zein Foru Hobekuntzaren inposaketak argi erakutsi zuten, EZKER ABERTZALEAREN ustez, asimilazio politikorako tresnak izan zirela; hau da, amarru politiko hutsalak.[1]  »

Horregatik marko horren aurka jotzea "azken hogeita hamar urteotako bere ekimenen eta ahaleginen ezaugarria" izan dela aipatzen dute.

Bi aldeek euren ezberdintasunak zeintzuk diren idatzi ondoren bide komunari ekiteko konpromisoa hartzen dute:

« Honekin batera, burujabetasunaren eta independentziaren aldeko jarrerak geroz eta atxikimendu handiagoa dute euskal jendartean, Euskal Herri demokratikoaren garapena eredu sozial alternatibo eta solidario baten zerbitzura bermatuko duten aukera gisara. Ondorioz, euskal jendartearen gehiengoak horrela erabakiko balu, bere buruaren jabe izateko Euskal Herriak duen eskubidean oinarrituta, gure jardun politikoa euskal Estatua lortzera bideratuko dugu.[1]  »

Akordioaren funtsa, izaera eta ezaugarriak

Akordioaren atal honetan honako puntuak nabarmentzen dira:[1]

  • Elkarren arteko errespetua
  • Elkarren arteko konfiantza

Akordioa alderdikeriarik gabe egin behar dela aldarrikatzen dute.

Akordioaren esparrua

Akordioa nazionala dela berrestu dute sinatzaileek, eta Euskal Herria osoa kontuan hartzen duela esaten du:[1]

« Akordio honen aplikazio esparrua Euskal Herria osatzen duten lurralde guztiek osatzen dute; nazio izaera du beraz.  »

Hala ere erritmo ezberdinak daudela ere onartzen du, eta lurralde bakoitzean bere bidea egin behar dela helburu berdinak lortzeko:

« Gure herria osatzen duten herrialdeen eta erabaki esparruen arteko erritmo ezberdinak kontutan izanik garatuko da nazio izaera hori eta, horrexegatik, egoera horiei erantzuteko asmoa dugu berezitasunak errespetatuz eta babestuz. Baina, era berean, uste dugu nazio-eraikuntzak eta gure helburu estrategikoek nazio mailako ikuspegia eskatzen dutela. Gauzak horrela, akordio hau Euskal Herriko esparru guztietara hedatuko da, bai geografikora nahiz sozialera.  »

Esparru instituzionala

Akordioa sinatzen dutenen helburua Euskal Estatu bat sortzea dela aldarrikatzen da eta, horretarako, autodeterminazio eskubidea aldarrikatzen dute. Estatu bat eskuratzeko helburua ez dute sinatzaileek inoren aurka kokatzen, eta eraikuntza soziala eman ahal izateko urratsa dela adierazten dute.

Gaur egungo egitura juridiko-politikoak gainditu nahi dituztela adierazten dute akordioan. Euskal Autonomia Erkidegoan Gernikako Estatutua gainditu behar dela esaten dute. Nafarroan Foru Hobekuntza kritikatzen dute eta Nafarroako biztanleen iritzia mugarik emateko aukera aldarrikatzen dute. Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan egoera "jasanezina" dela diote eta Frantziak aitortza eman behar duela esaten dute.[1]

« Azken batean, indarrean diren egitura juridiko-politiko horiek gainditzeko arrazoi demokratikoa euskal herritarrok gure geroa libreki eta inongo, inoren eta inolako injerentziarik gabe erabaki ahal izatea da. Horregatik, egitura juridiko-politiko berriek geure barne-antolaketa eta kanpo harremanei buruz erabakitzeko eskubidea bermatu beharko dute. Horrela, lurralde zatiketaren auzia konpontzeko ere aukera izango dute lurralde ezberdinetako herritarrek, eta baita independentziaren aukerari heltzeko ere edota Estatu espainolarekin eta frantsesarekin beste harreman motaren bat aukeratzeko.  »

Marko instituzional berri hori akordio, negoziazio eta herritarren erabakiz eraiki behar direla esaten dute. Eta negoziazio horietan defendatu beharreko iritzia sinatzaileen artean konpartitu beharrekoa izango dela. Erronka gisa jartzen dute Udalbiltza bezalako instituzio nazional baten eraikuntza eta Lurralde Historikoen Legearen aldaketa.[1]

Gatazkaren konponbidea

Euskal Herriak bizi duen gatazka politikoa dela uste dutenez bere konponbidea politikoa izan behar dela diote. Gatazka eta berak sortzen duen biolentzia desagerraraztea sinatzaileen lehentasuna dela diote. Gatazka konpontzeko sinatzaileek Mitchell Printzipioak aldarrikatzen dituzte. "Prozesu Demokratikoa" egitea eskatzen dute[1]:

« Oinarrizko eskubide zibil eta politikoen onarpena; manifestatzeko eskubidea, antolatzekoa eta adierazpen-askatasuna ez dira zanpatuak izango. Zehazki, Alderdien Legea indargabetzea eta erakunde publikoetan pairatzen diren eta zilegiak ez diren egoerak konpontzeko neurriak ezartzea exijitzen dugu. Nazio Batuen Batzar Orokorraren Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsala eta “Eskubide zibil eta politikoen nazioarteko ituna”, “Eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalen nazioarteko ituna” eta “Emakumeen Eskubideen Karta”ren onarpena oinarritzat jotzen dugu.  »

Preso politikoen aurkako "neurri errepresiboak" bertan behera uztea eskatzen dute eta pertsona ororen aurkako presioa eta "poliziaren jazarpena" ezabatzea.

Jendarte eredua

"Nazio-eraikuntzan" lehentasunezkoak diren esparruetan elkarrekin joateko akordioa ere sinatzen dute. Honako esparruak jorratu nahi dituzte akordioarekin[1]:

  • Demokrazia parte-hartzailea
  • Gizarte justizia
  • Garapen iraunkorra eta lurralde antolaketa
  • Parekotasuna
  • Euskara
  • Hezkuntza
  • Osasuna
  • Naziotasuna eta hiritartasuna

Akordioaren inplementazioa

Akordioa itxia ez dela nabarmentzen da atal honetan, geroago prentsan adierazi zuten ideia[47]. Indar independentistekin batera jarduteko deia egiten dute akordioan baina, gizarte-justizia eta emakume-gizon parekidetasuna ere garrantzitsua deritzotenez indar aurrerakoiei ere egiten diete deia. Horren bidean "Euskal Herriako gehiengo sindikalarekin" lan egiteko gogoa adierazten dute. Indar metaketa horiek irudikatzeko "hauteskunde-arloko formulak bultzatzea beharrezkotzat jotzen" dute[1].

Konfrontazioa emateari buruz honakoa dio: "konfrontazio zibiko, baketsu eta demokratikoan oinarritutako estrategia garatzeko konpromisoa hartzen dugu. Herriaren atxikimendua eta mobilizazioa izango dira gure bitartekoak, bai inposizioari aurre egiteko, bai prozesu demokratikoan aurrera egiteko, eta baita gure proposamen politikoak gauzatzeko ere, hau da, Euskal Herriaren independentzia lortzeko."[1]. Bide horretan kokatzen dute "nazio-eraikuntza"ren aldeko ildoa.

Akordioarekin bukatzeko Koordinazio Batzorde baten sorrera iragartzen dute.

Balorazioak eta ondorioak

Lehenengo astetako balorazioa

Baloratzen lehenengoak PSE eta Alderdi Popularra izan ziren. PSEko Antonio Pastorren ustez akordioak mundu guztia triste utzi du, baita sinatzaileen jarraitzaileak ere.[48] Alderdi Popularreko Leopoldo Barredak akordioan ETA ez zela aipatzen eta ez zela inongo gaitzezpenik egiten aipatu zuen.[49] Ezker Batuako Mikel Aranaren ustez pausoa garrantzitsua da, baina ez da eman beharrekoa.[50]

EAren zatiketa den Hamaikabatek EA eta Ezker Abertzalearen hauteskunde konbergentzia baten lehen pausoa zela adierazi zuen. Iñaki Galdosek esan zuenez aurkeztutakoa ez zen ezer berria eta eurak EAtik alde egiteko zituzten arrazoiak indartzen zituen.[51]

Ekainaren 21ean balorazio gehiago entzuteko aukera egon zen. Honela Jesus Egigurenek "EA-Batasuna akordioan aldaketaren itxaropena ikusten zuela" adierazi zuen. Era berean, aurreko egunetan eginiko adierazpenak berriro azaldu zituen.[52] Bere alderdikide Rodolfo Aresek EAren aurkako neurriak har daitezkeela esan zuen "Batasunari estaldura ematen" bazion. Bere ustetan "Hanka-sartze izugarria da ibilbide demokratiko luzea duen alderdi batek indarkeriatik aldendu ez direnekin akordioak sinatzea. Gainera, argi eta garbi ikusi ahal izan genuen atzo berriz ezker abertzalekoek ez dutela ETAtik behin betiko bereizteko borondaterik".[53][54] PSNko Samuel Carorentzat akordioak ez du ETAren biolentzia gaitzesten eta horregatik ez da nahikoa ez baliagarria bere alderdiarentzat.[55] Antonio Basagoitirentzat akordioa "paranoia" baten ondorioa da eta "biktimak eta hiltzaileak" maila berean jartzen ditu. Bere ustetan EA eta Ezker Abertzaleak "independentzia hilketaren" bitartez nahi dute. Horregatik Espainiako Alderdien Legea indartu behar zela uste zuen.[55] UPNko Carlos García Adaneroren ustez EAk bere izena eman nahi dio Ezker Abertzaleari eta EA Nafarroa Baiko kide denez izen osoa eskaini nahi diote "Batasuna-ETA"ri.[55] CDNko José Andrés Burgueterentzat akordio honen bitartez Ezker Abertzaleak Eusko Alkartasunaren izena erabiliko du hauteskundeetan egon ahal izateko.[55] Espainiako Gobernuko Francisco Caamaño Justizia Ministroak EAri Ezker Abertzaleko jendea bere zerrendatan sartzen baldin bazuten legez-kanpo gera zitezkeela esan zien. "Demokrazian sinisten ez zutenak" hauteskundeetatik kanpo geratzeko aukerak zeudela gogora ekarri zuen, Espainiako Alderdien Legea erabilita.[54][56] UPyDko Gorka Maneiroren ustetan ekitaldia hori egin izana debekatu behar zen, EAren "suizidio politikoa" eta Ezker Abertzalea hauteskundeetan egoteko "azken-aurreko saiakera" zela esan zuen.[57] Espainiako Alderdi Popularraren iritziz Batasunak "kutsatzen zuen edozein zerrenda" ilegalizatzea beharrezkoa da, nahiz eta Batasunak berak parte ez hartu zerrenda horretan. Batasunak edozein "zerrenda garbi" laguntzen baldin bazuen berau ilegalizatzeko arrazoiak zeudela esan zuen bere kide Esteban González Ponsek.[56]

Nafarroa Baik akordioa baloratzeko zain baziren ere Aralarreko kide den Patxi Zabaletak akordioak ETA ez aipatzea ez du bere zentzua aldatzen eta "normalizazioaren bidean beste urrats bat" dela adierazi zuen.[58] Aralarrentzat testua ez zen nahikoa:

« Atzo ezker abertzalearen beste sentsibilitateak eta EAk publiko egin zuten dokumentua aztertu eta gero, bide soilik politiko eta baketsuen apustua aintzat hartu eta ontzat eman arren, ondorioztatzen du bertan ez direla biltzen herri honek bakegintzarako behar dituen neurriak ez eta ezker abertzale politikoa eraikitzeko behar diren ezkerreko oinarriak.[59]  »

Alternatiba alderdiak ondo baloratu zuen akordioa eta ezkerreko bateratze soberanista baten aldeko urratzat hartu zuen. Bide horretan "akordio ezberdinak" beharko direla ere ean zuen eta "konfidantzak berreskuratzea" beharrezkoa zela.[60]

Egun berean Pello Urizarrek elkarrizketa egin zuen ETBn. Bertan kritika hauei erantzun zien "batzuentzat inoiz ez dela urrats nahikorik izango" esanez. ETAren atentatu bat izango balitz "EAk eta ezker abertzaleak euskal gizartearentzat nahikoa izango litzatekeen erantzun irmoa emango" luketela esan zuen. EAren ilegalizazioa eskatzen zutenei "EA legez kanpo uzteko eskaera egon daitezke plataforma jakin batzuen aldetik. Ez dakit bide emango dieten ala ez, baina gutxiengo demokrazia bat baldin badago, ez lukete aurrera egin behar" esan zien.[61]

Ezker Abertzaleko kidea eta sinatzaileetako bat izan zen Txelui Morenok kritika hauei aurre egin eta 2011ko udal eta foru hauteskundeetan parte hartuko zutela esan zuen. Horretarako Espainiak "demokraziaren testa" pasa behar zuela esan zuen eta hurrengo hilabeteetaran Espainiako Gobernuak biolentzia erabiliko zuela esan zuen, akordioa bertan behera uzteko asmoarekin.[62][63]

Hurrengo egunetan jarraitu zuten akordioaren balorazioek. Eusko Alkartasunaren ilegalizazio mehatxuei erantzun zien Pello Urizarrek, "lehenengo aldia ez zela" eta "apustu horrek bertigoa sortuko zuela" esanez, batez ere "PSOEren barruan" non "badakiten honek Patxi Lopezen apustua" bukatutzan ematen duen[64]. EAJko Iñigo Urkulluren ustez hau EAren "azken proiektua" litzateke. "Bere buruari ezker abertzalea esaten dion horren baitan zenbait mugimendu" nabaritu zituela esan zuen EBBko buruak. Era berean, EA Ezker Abertzaleak diseinatutako bide batean sartua zegoela ondoraioztatu zuen[65][66]. Aldi berean aurreko egunean EA ilegaliza zitekeela esan zuen Francisco Caamañok bere hitzak moldatu zituen eta "akordioak natura politikoa duela" esan zuen eta, beraz, "irakurketa politikoak soilik egin daitezkeela". Ezker Abertzaleari pausoak eskatu zizkion "eta ez hitzak" eta Rubalcabak Espainiako Alderdien Legea aldatu behar zela esan zuen, Ezker Abertzaleari instituzioetan egotea guztiz eragozteko[67][68]. Espainiako Alderdi Popularraren diskurtsoa ere ildo beretik joan zen eta ETA edo Batasunarekin harremana duen edozein pertsona sartzen zen edozein zerrenda legez-kanpo egon beharko litzatekeela esan zuen Soraya Sáenz de Santamaríak[69]. Hala ere ekainaren 24an Rubalcabak esan zuen ez zuela uste inork EA legez kanpo utziko zuenik, "EAk ibilbide demokratiko garbia" zuela esanez[70]. Ekainaren 30ean aurreko hilabetetan egindako Espainiako Alderdien Legearen aurkezpena egin zuten. Horren ondorioak oraindik ezagunak ez baziren ere hainbtek EAren aurkako neurritzat hartu zuten[71].

Euskadi ta Askatasuna ez aipatu izanak eztabaida sortu zuen, Akordioaren balioaren inguruan. Rufi Etxeberriak Berrian eginiko elkarrizketa batean galdera honi erantzun zion[72]:

« Gogorarazi nahi dut badirela hilabete batzuk ETA erakundea mintzatu zela ezker abertzalearen erabakiei buruz. Hain zuzen ere, argiki esan zuen: ezker abertzalea mintzatu da, eta ETAk bere egiten ditu ezker abertzalearen hitzak eta erabakiak. Ez da lehen aldia ezker abertzaleak esaten duena ETAk, ezker abertzaleko beste eragileek bezala, mandatu bat jaso duela oinarritik, ezker abertzalearen baitatik. Maila horretan espero den bakarra ezker abertzaleko egitura guztiei bidalitako mandatu hori betetzea da.  »

Egun berean eta hedabide berean, Pello Urizarrek antzeko gogoeta egin zuen:[73]

« Badakigu ETAk bere posizioa argitu behar duela eta argi daukagu ezker abertzaleak alde horretatik erabakia hartua duela. Bide horretan sakonduz joan behar da behingoz gatazka armatua amai dadin, eta horrek ekarriko du beste erakunde edo alderdi batzuekin lan egiteko aukera. Baina kontuan izan behar da gatazka armatua sei hilabetean konpontzea ez dela posible eta independentziarako bidea ere luzea izango dela.  »

Posizio hori ahalik eta azkarren argitu behar zela ere esan zuen, Onda Vascan ekainaren 25ean eginiko elkarrizketa batean.[74]

Ekainaren 23an, Ezker Abertzaleko eta Eusko Alkartasuneko ordezkaritza batek gutun bat helarazi zion Aralarri. Han adierazi zenez, Aralarrekin egin beharreko elkarrizketa ofizialei ekiteko erabat prest ziren Eusko Alkartasuna eta Ezker Abertzalea.[75] Ekainaren 30ean, Aralarrek bi sinatzaileekin hitz egiten hastea onartu zuela esan zuen, betiere akordioaz baino gai gehiagotaz.[76] Patxi Zabaleta koordinatzaileak ekainaren 5ean akordioa kritikatu zuen, pluraltasunik ez zuela eta ezkerreko ikuspegia falta zitzaiola argudiatuz.[77]

Bake Bidean: Gernikako Adierazpena
Bake Bidean dokumentuaren aurkezpena Gernikan

2010eko irailaren 25ean Gernikan 28 eragile sozial, politiko eta sindikalek Bake bidean. Aterabide demokratikoen akordioa sinatu zuten, euren artean Ezker Abertzaleak eta Eusko Alkartasunak. Lortu Arte akordioaren garapena da akordio hau[78]. Lortu Arte akordioa sinatu zutenez gain Aralar, Alternatiba eta Abertzaleen Batasuna alderdi politikoek sinatu zuten. LAB, STEE-EILAS, ESK, ELB, EHNE eta HIRU izan ziren sindikatuen aldetik sinatzaileak. Eragile sozialen artean Etxerat, Ikasle Abertzaleak, Bilgune Feminista edo Torturaren Aurkako Taldea zeuden. Gazte mailan GaztEHerriaren parte diren taldeak eta Iratzarrik sinatu zuten[79].

Akordioa bera hainbat filtrazioren ondoren sinatu zen. Hilabete lehenago EAk eta Ezker Abertzaleak akordioa zutela agertu zen prentsan, hainbat alderdi politikori aurkeztu ondoren[80]. Bi hauek filtrazioa Aralarren ardura zela esan zuten[81]. Aralarrek berak hainbat datu filtratu zituen iraila hasieran[82] Akordio hori hainbat eragileri aurkeztu zitzaien ondoren[83] eta ekarpenak jasota dokumentua jada publiko egin zen, lehenago Diario de Noticias egunkarian berriro filtratu bazen ere.

Akordioaren puntu nagusian hauek dira[84]:

«
  • ETAk nazioarteko komunitateak egiaztatzeko moduko su-eten iraunkorra eta aldebakarrekoa aldarrikatzea, jarduera armatua behin betiko uzteko borondatearen erakusle gisa.
  • Eskubide zibil eta politiko guztien aitortza, proiektu politiko guztien jarduera eta garapena onartuz, kontuan hartuta giza eskubide guztien aitorpena eta salbuespenik gabeko babesa direla eskubide horiexen oinarria. Ildo horretan, Alderdi Politikoen Legea indargabetzea exijitzen dugu, eskubide nagusien urraketak tresna juridiko horretan oinarritzen direlako.
  • Inoren aurkako mehatxu, presio, jazarpen, atxiloketa eta tortura mota guztiak desagertzea, edozein dela era pertsona horien jarduera edota ideologia politikoa.
  • Euskal preso politikoen aurka aplikatzen den espetxe-politika etetea, konfrontaziorako estrategia gisa erabili da-eta. Era berean, honako neurri hauek hartzea, amnistiarako bidean lehen urrats moduan, gatazka politikoak eragindako preso eta iheslari bat bera ere egon ez dadin:
    • Preso guztiak Euskal Herrira ekartzea, dispertsioarekin amaituz.
    • Gaixotasun larriak dituzten presoak aske uztea.
    • Epaituak izateko zain dauden preso prebentiboei behin-behineko askatasuna ematea.
    • Legeak ezarritakoak beteak dituzten zigortutako preso guztiei, baldintzapeko askatasuna ematea.
    • Legeak jasotzen dituen espetxe-onurak aplikatzea, murrizketarik eta arbitrariotasunik gabe.
    • Zigorra betetzeko muga berrogei urtetan ezartzen duen legedia indargabetzea.
  • Jarduera politikoagatik epaituak izan diren pertsona eta erakundeen aurkako prozesu judizialak berraztertzea.
  • Jurisdikzio eta epaitegi berezien eta salbuespeneko lege oro indargabetzea, eta horrekin batera, inkomunikazioa bertan behera uztea.
  • Militante eta erakunde independentistei politikan aritzeko ezarri zaizkien debeku eta neurri murriztaileak bertan behera uztea.
  • Nazioarteko eragileen parte-hartzea sustatzea, giza eskubideen urraketarik gertatzen ez dela egiaztatzeko helburuarekin.
  »

—Bake Bidean[oh 1]

Akordioaren sinatzaileek bai ETAri bai Espainiako Gobernuari pausoak ematea eskatzen diote. Aldi berean sinatzaile guztiek elkarrizketa politikoa Mitchell Printzipioak errespestatuz eman behar direla diote. Bide demokratiko eta politikoak galdegiten dituzten Euskal Herriko egoera politikoa konpontzeko.

2011ko urtarrilean Gernikako Adierazpenaren sinatzaileekin harremanetan jartzea eskatu zuen Euskal Preso Politikoen Kolektiboak [85]. 2011ko otsailean, Gernikako Akordioko sinatzaileek EPPKko mintzakideekin bilduko zirela adierazi zuten[86]. Bide horretan, EPPKk agiri bat[87] bidali zuen 2011ko otsailaren 27an Gernikako Akordioaren sinatzaileek Donostian egindako ekitaldi nazionalera [88]. 2011ko irailean bat egin zuen Gernikako Akordioarekin hilaren 24an kaleratutako agiri batez [89]

Erreferentziak
  1. (PDF) Lortu Arte: Indar politiko independentisten arteko akordioaren oinarri estrategikoak. Ezker Abertzalea eta Eusko Alkartasuna 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  2. EAk eta ezker abertzaleak elkarlanerako akordio estrategikoa sinatu dute, euskal estatua helburu dutela. Berria (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  3. (Gaztelaniaz) Encuentro de dos ramas distintas del abertzalismo. Gara 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  4. Letona, Xabier. Sinn Fein eta IRAren lorratzean. Argia.com (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  5. (Gaztelaniaz) Otegi, Arnaldo. (2009ko azaroaren 20a). La izquierda abertzale no nació para resistir. Nacimos para ganar. Ezker Abertzalea (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  6. (PDF) Ezker Abertzalearen oinarriak eta borondatea. Ezker Abertzalea 2009ko azaroaren 14a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  7. (Gaztelaniaz) Ulla Jelpke, portavoz de Política Interior del Die Linke, saluda la iniciativa de la Izquierda Abertzale. Ezker Abertzalea 2009ko azaroaren 27a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  8. (Gaztelaniaz) La red Gernika aplaude la iniciativa de la izquierda abertzale. Ezker Abertzalea (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  9. (Gaztelaniaz) El Friendship saluda calurosamente el documento de la Izquierda Abertzale. Ezker Abertzalea 2009ko azaroaren 19a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  10. (Ingelesez) Gerry Adams welcomes Basque Abertzale Left statement. Ezker Abertzalea 2009ko azaroaren 16a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  11. (Gaztelaniaz) Eguiguren (PSE) marca posición ante la iniciativa de la izquierda abertzale. Gara 2009-11-23 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  12. Eusko Alkartasunaren oinarrizko proposamena Euskal Herriaren independentziaren aldeko akordio subiranista sustatzeko. 2009ko azaroaren 21a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  13. Subiranisten arteko akordioaren oinarria izango den plataforma eratzea ezin dela atzeratu esan du Urizarrek. Eusko Alkartasuna 2009ko azaroaren 21a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  14. (Gaztelaniaz) Iriondo, Iñaki. (2009-11-22). Ciabogas hacia el encuentro. Gara (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  15. Ezker abertzaleak "begi onez" ikusten du EAk subiranisten bilgune bat sortzeko egindako proposamena. Berroa 2009-11-23 (Noiz kontsultatua: 2010-06-23).
  16. Zutik Euskal Herria. Ezker Abertzalea 2010eko otsailaren 14a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  17. Etxeberria, Rufi. (2010-02-21). «Apustu hau aldaketa ekarriko digun ziurtasunarekin egin dugu». Berria (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  18. Mugimendu independentista abian jarri dute milaka euskal herritarrek. Gara 2010eko apirilaren 5a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  19. (Gaztelaniaz) EA se suma al Aberri Eguna unitario por la independencia. Gara 2010eko martxoaren 30a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  20. (Gaztelaniaz) Malaina, Guillermo. (2010eko martxoaren 31a). EA ve el Aberri Eguna como el arranque del polo soberanista. Público (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  21. (Gaztelaniaz) EA, Alternatiba y la izquierda abertzale llaman a acudir mañana a Bilbo. 2010eko ekainaren 11a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  22. (Gaztelaniaz) AB, Aralar, Batasuna y EA secundan la marcha por Anza de este sábado. Gara 2010eko apirilaren 14a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  23. Eragile eta norbanako ugari, Hezkuntza Deialdiarekin bat. Euskal Herriak Bere Eskola 2010eko martxoaren 9a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  24. (Gaztelaniaz) Rubalcaba pide a EA "prudencia" en su relación con Batasuna. Publico 2010eko apirilaren 6a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  25. (Gaztelaniaz) Sola, Ramon. (2010-05-01). GARA > Idatzia > Eguneko gaiak MOVIMIENTOS POLÍTICOS EN EUSKAL HERRIA: EA y Aralar de Nafarroa se adelantan a todos cerrando un pacto para 2011. Gara (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  26. (Gaztelaniaz) Ante el acuerdo sobre NaBai entre Aralar y EA. Nafarroako Ezker Abertzalea 2010-05-01 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  27. Nafarroan aldaketa eman dadin eremu independentistaren artikulazioa beharrezkoa dela nabarmendu da mahainguruan. 2010-05-07 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  28. Ezkerreko independentismoa elkarlanerako egitasmoa. Ezker Soberanista Eraikitzen 2009-11-27 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  29. Cambiando Nafarroa Aldatzen. 2010eko ekainaren 9a (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  30. Nafarroa: Aldaketa soziala eta politikoa beharrezkoa eta posiblea da. 2010eko ekaina (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  31. La imposición de EA y Aralar sobre el resto de socios resquebraja la unidad de NaBai. Deia 2010-06-15 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  32. Aralar sitúa al PNV fuera de NaBai. Deia 2010-06-17 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  33. El PNV disipa las dudas y reitera su apuesta por una Nafarroa Bai "democrática y abierta". Deia 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  34. Euskal gazte ezkertiar independentisten bilgunea sortu dute: gaztEHerria. Berria 2010-03-11 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  35. (Bideoa) Independentziaren aldarria Bruselan. Argia (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  36. (Gaztelaniaz) La Izquierda Abertzale y EA presentarán el 20 de junio en Bilbao un acuerdo de colaboración. SER 2010eko ekainaren 11 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  37. (Gaztelaniaz) Urizar, Pello. (2010-06-12). «El trabajo de 'cocina' con la izquierda abertzale va bien». El Correo (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  38. Itun estrategiko bat aurkeztuko dute EAk eta ezker abertzaleak gaur zortzi. Berria 2010-06-13 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  39. (Gaztelaniaz) Eguiguren plantea que se facilite una salida política para Batasuna. Europa Press 2010-06-18 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  40. (Gaztelaniaz) Rubalcaba: Eguiguren se equivoca al plantear legalizar Batasuna. Europa Press 2010-06-18 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  41. (Gaztelaniaz) López no comparte las palabras de Eguiguren. Europa Press 2010-06-18 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  42. (Gaztelaniaz) PP advierte a López de que su apoyo es "para derrotar a ETA". Europa Press 2010-06-18 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  43. (Gaztelaniaz) Erkoreka habla de "una puesta en escena muy calculada". Europa Press 2010-06-18 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  44. (Gaztelaniaz) Subiranotasunaren aldeko apustua bide baketsuen bidez egingo dela ikusiko da igandean. Eusko Alkartasuna 2010-06-14 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  45. (Gaztelaniaz) Acuerdo independentista histórico entre la izquierda abertzale y EA. Gara 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  46. Nazioarteko gonbidatuak. Ezker Abertzalea 2010-06-16 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  47. (Gaztelaniaz) Izquierda abertzale y EA buscan abrir el acuerdo a otras fuerzas. Gara 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  48. (Gaztelaniaz) PSE cree que el documento "ha decepcionado incluso a su gente". Europa Press 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  49. (Gaztelaniaz) PP destaca que el documento no recoge "ni condena, ni siquiera mencióna" a ETA. Europa Press 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  50. (Gaztelaniaz) EB cree que el documento de EA y la izquierda abertzale es "un paso positivo", pero "no el definitivo". Europa Press 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-20).
  51. EAk eta ezker abertzaleak 'bat egingo dute hauteskundeetan', dio H1!ek. EiTB 2010-06-20 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  52. (Gaztelaniaz) Eguiguren ve una "esperanza de cambio" en el acuerdo EA-Batasuna. Libertad Digital 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  53. Aresek ez luke nahi EAk estaldura ematerik Batasunari siglak utzita. EiTB 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  54. (Gaztelaniaz) Ares y Caamaño avisan a EA de que actuarán si "da cobertura con sus siglas" a la izquierda abertzale. Gara 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  55. (Gaztelaniaz) PSE y PP se aferran al discurso de que no hay condena a ETA. Gara 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  56. (Gaztelaniaz) Batasuna no tiene dudas de que estará en los comicios y Caamaño pide hechos y no palabras. RTVE 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  57. (Gaztelaniaz) UPyD dice que "sobran circos mediáticos y exige "la condena de la violencia por parte de Batasuna". Europa Press 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  58. (Gaztelaniaz) NaBai afirma que es "un paso más en el proceso de normalización política". Gara 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  59. Aralarrentzat ezker abertzalearen bateratzeak bakea, ezkerra eta burujabetzaren aldeko apustu tinkoa eskatzen du. Aralar 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  60. (Gaztelaniaz) Alternatiba valora el acuerdo como camino hacia unidad izquierda soberanista. ABC 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  61. Urizar, Pello. (2010-06-21). "Badakigu batzuentzat inoiz ez dela urrats nahikorik izango". EITB (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  62. (Gaztelaniaz) (MP3) Txelui Morenori elkarrizketa Info7 irratian. Info7 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  63. Batasuna: 'Gobernuak badaki hauteskundeetan parte hartuko dugula". EiTB 2010-06-21 (Noiz kontsultatua: 2010-06-21).
  64. (Gaztelaniaz) (Audio) Pello Urizar (EA). Info7 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  65. (Gaztelaniaz) Urkullu: la izquierda abertzale pretende instar a ETA a un alto el fuego. Europa Press 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  66. EA "bere azken proiektuan" egon daitekeela esan du Urkulluk. EiTB 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  67. (Gaztelaniaz) Caamaño afirma que el acuerdo entre EA y la izquierda abertzale es "político" y no caben "valoraciones de otro tipo". Gara 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  68. Rubalcabak ohartarazi du legedia aldatuko dutela ezker abertzalea bozetan ez izateko. Berria 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  69. (Gaztelaniaz) El PP dice que las listas que incluyan miembros de ETA deben ser "anuladas". Europa Press 2010-06-22 (Noiz kontsultatua: 2010-06-22).
  70. Perez Rubalcaba, Alfredo. (2010-06-24). Ez dut nik inor ikusten EA legez kanpo uzten. Berria (Noiz kontsultatua: 2010-06-24).
  71. (Gaztelaniaz) Nace la suspensión cautelar de electos y su examen continuo. Gara 2010-06-30 (Noiz kontsultatua: 2010-06-30).
  72. Etxeberria, Rufi. (2010-06-22). «Mugimendu independentista izango da indar erabakigarria». Berria (Noiz kontsultatua: 2010-06-23).
  73. Urizar, Pello. (2010-06-22). «Honek sor dezakeen ilusioak mapa politikoa aldatzea ekar dezake». Berria (Noiz kontsultatua: 2010-06-23).
  74. EA: "Igandeko akordioaren ostean, ETAk erantzunen bat eman beharko du". Berria 2010-06-25 (Noiz kontsultatua: 2010-06-25).
  75. Ezker Abertzaleak eta Eusko Alkartasunak gutuna helarazi diote Aralarri. Ezker Abertzalea 2010-06-23 (Noiz kontsultatua: 2010-06-23).
  76. Aralarrek onartu egin du EArekin eta Batasunarekin hitz egiten hastea. 2010-06-30 (Noiz kontsultatua: 2010-06-30).
  77. (Gaztelaniaz) «El fin digno de ETA es el cese unilateral de la violencia; no cabe otra negociación como la de Loyola». El Correo 2010-07-05 (Noiz kontsultatua: 2010-07-05).
  78. Ezker Abertzalea. Bake Bidean. Ezker Abertzalea (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  79. Maruri, Ibai. (2010-09-26). Gernikako agiriaren sinatzaileek bake biderako oinarriak finkatu dituzte. Berria (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  80. (Gaztelaniaz) Urizar entrega al PNV el documento consensuado con la izquierda abertzale sobre las "condiciones mínimas" de un proceso. Europa Press 2010-09-07 (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  81. Sola, Ramon. (2010-09-25). Izquierda abertzale, EA, Aralar, AB y Alternatiba acuerdan impulsar un escenario de paz y diálogo político. Gara (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  82. Aralar considera "importante" el documento de EA y la izquierda abertzale. Europa Press 2010-09-04 (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  83. Izquierda abertzale y EA cerrarán este mes su documento para un proceso de paz. Europa Press 2010-09-08 (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  84. Bake Bidean. (Noiz kontsultatua: 2010-10-11).
  85. Gernikako Itunaren sinatzaileekin harremanetan jarri nahi du EPPK-k berria.info
  86. EPPK-ko kideekin bilduko da Gernikako Akordioaren ordezkaritza bat berria.info
  87. EPPK-ren oharra Gernikako akordioko ekitaldi nazionalerako etxerat.info
  88. Los firmantes trabajarán para lograr el cumplimiento total de Gernika
  89. Gernikako Akordioa. Urteurrena. EPPKren agiria Berria 2011.09.24

Ikus, gainera

Kanpo estekak
Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Zutik Euskal Herria
Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Bake bidean. Aterabide demokratikoen akordioa

  1. 2010eko irailaren 25a
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.