Hendrik Lorentz
Hendrik Antoon Lorentz (Arnhem, Herbehereak, 1853ko uztailaren 18a - Haarlem, Herbehereak, 1928ko otsailaren 4a) 1902an Pieter Zeemanekin batera Fisikako Nobel Saria jaso zuen herbeheretar fisikari eta matematikaria izan zen. Albert Einsteinek 1905ean plazaratutako erlatibitatearen teoria berezian erabili zituen bere izena duten transformazioak aurkitzeagatik ere da ezaguna.
Hendrik Lorentz | |||
---|---|---|---|
| |||
Bizitza | |||
Jaiotzako izen-deiturak | Hendrik Antoon Lorentz | ||
Jaiotza | Arnhem, 1853ko uztailaren 18a | ||
Herrialdea | Herbehereetako Erresuma | ||
Lehen hizkuntza | nederlandera | ||
Heriotza | Haarlem, 1928ko otsailaren 4a (74 urte) | ||
Hobiratze lekua | Algemene Begraafplaats Kleverlaan (en) | ||
Familia | |||
Ezkontidea(k) | Aletta Lorentz-Kaiser (en) | ||
Seme-alabak | ikusi
| ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Leidengo Unibertsitatea | ||
Hezkuntza-maila | doktoretza | ||
Tesi zuzendaria | Pieter Rijke (en) | ||
Doktorego ikaslea(k) | Adriaan Daniel Fokker (en) Johannes Droste (en) Leonard Ornstein (en) Geertruida de Haas-Lorentz Hendrika Johanna van Leeuwen (en) H. Bremekamp (en) Edward August Otto Was (en) Abraham Cornelis van Rijn van Alkemade (en) M. J. H. Houba (en) Willem van Loghem (en) Pieter Coenraad Frederik Frowein (en) J. E. Couvée (en) H. van der Kamp (en) Evert Jan Evers (en) H. C. Los (en) Daniël Raymond Thierry (en) D. P. A. Verrijp (en) Johan Adriaan Vollgraff (en) Pieter Gerlof Tiddens (en) August Winter (en) H. A. B. Bockwinkel (en) J. Reudler (en) Eva Dina Bruins (en) Hendrika Johanna van Leeuwen (en) Johannes van Slingelandt (en) W. van den Berg (en) | ||
Hizkuntzak | nederlandera | ||
Ikaslea(k) | ikusi
| ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | eduki-editorea, fisikari teorikoa, katedraduna, matematikaria, fisikaria, unibertsitateko irakaslea eta botanikaria | ||
Parte-hartzailea
| |||
Lantokia(k) | Leiden | ||
Enplegatzailea(k) | Leidengo Unibertsitatea Leidengo Unibertsitatea (1877ko azaroaren 17a - Leidengo Unibertsitatea (1912ko irailaren 25a - 1923ko irailaren 17a) | ||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Kidetza | Royal Society Sobietar Batasuneko Zientzien Akademia San Petersburgoko Zientzien Akademia Frantziako Zientzien Akademia Suediako Zientzien Errege Akademia Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Zientzien Errusiar Akademia Prusiako Zientzien Akademia XL izeneko Zientzien Akademia Nazionala Zientzien Bavariar Akademia Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Accademia delle Scienze di Torino | ||
Biografia
Lehen urteak
Hendrik Lorentz Arnhem herrian jaio zen. Bere gurasoak Gerrit Frederik Lorentz (1822 – 1893), dendaria, eta bere ama Geertruida van Ginkel (1826 – 1861) izan ziren. 1866tik 1869ra Arnhemgo institutuan ikasi zuen; ondoren, 1870ean orduan unibertsitatean ikasteko derrigorrezkoak ziren hizkuntza klasikoko azterketak gainditu zituen.
Lorentzek fisika eta matematika ikasi zituen Leidengo Unibertsitatean. Azkenean, Frederik Kaiser astronomia irakasleak bultzatuta fisikari bilakatu zen. Titulua eskuratu eta gero bere jaioterrira itzuli eta matematikako irakasle moduan egin zuen lan institutuan. Halere, irakasten ibili zen bitartean ikasten jarraitu zuen doktoregoa lortzeko asmoarekin. 1875ean Lorentzek doktore titulua eskuratu zuen. Bere tesia argiaren islapen eta errefrakzioaren zituen gaitzat; bertan James Clerk Maxwellen teoria elektromagnetikoa fintzen zuen.
1881ean Hendrik Aletta Catharina Kaiser-rekin ezkondu zen. Alaba bat izan zuten, Geertruida Luberta Lorentz izenekoa, zeina fisikari bilakatu zen.
Kanpo estekak