Libe Altuna

Libek Bilboko maistra-eskola normalean ikasi (Bizkaiko Lehen Mailako Irakasle Eskola) eta lehen hezkuntzako irakasle izateko agiria eskuratu zuen.[4] 1937ko martxoaren 18an Mundakako haur-ikastolako irakasle izendatu zuten[5].

Mundakan andereño zela, erbestera joan zen beste andereño batzuekin batera, besteak beste, Pilare Alba, Polixene Trabudua eta Genoveva Leibarrekin. Hasiera batean Donibane Garazira joan ziren, Eusko Jaurlaritzak haurrak gerratik babesteko antolatutako koloniara, La Citadelle izeneko gotorlekuan egokitua. Espainiako gerra amaituta, zenbait hilabete gehiagoz iraun zuen koloniak, Frantziako armadak berreskuratu zuen arte. 1939ko udazkena zen eta orduan euskal umeak Armendaritze, Poyanne, eta Cagnotte bezalako herrietan zeuden beste euskal kolonietan barreiatu zituzten[6]. Libe Poyanne-ra (Landak) joan zen.[2]

Bertan gerraren ondorioz ebakuatuak Izan ziren umeen hezkuntzan jardun zuen. Itzuli zenean Berrizko Mesedeetako Komentuan hasi zen lanean eta irakasten jarraitu zuen Berriz, Markina edo Bilboko zentroetan. Bilboko Begoñazpi Ikastolako zuzendari Izatera iritsi zen.[2] Garai hartako Bilboko apezpikuak 1970ean berrizko moja mertzenarioa zen Libe Altuna izendatu zuen Ikastolako zuzendari. Begoñazpiko lehen andereñoak Lina Arejo, Clotilde Caminos eta Estibalitz Beistegi izan ziren. Eurekaz batera, laguntzaile lanetan Nati Irigoien, Miren Garamendi eta Maria Luisa Llonak jardun zuten.[7][8]

• 
  Donibane Garazin, andereño erbestean umeekin.
• 
  Donibane Lohizunen, Andima nebarekin.

Euskal kulturaren zale porrokatua zen eta 1968an Arantzazuko Batzarrean parte hartu zuten lau emakumetako bat izan zen (besteak Julene Azpeitia, Julita Berrojalbiz eta Miren Goñi izan ziren).[10][11]

Libe Altuna, azken errenkadan, eskuinaldekoa da. (Euskaltzaindiaren Arantzazuko Batzarra, 1968). Bildutakoakː 1) Plazido Mujika. 2) 'Zeleta'. 3) P. Lafitte. 4) L. Villasante. 5) Imanol Berriatua. 6)M. Lekuona. 7) A. Ma Labaien. 8) Jose. A. Arkotxa. 9) Julita Berrojalbiz. 10) Balendin Aurre-Apraiz. 11) Eufronio Agirre (?). 12) Bernabe Berezibar (?). 13) K. Mitxelena. 14) K. Etxenagusia. 15) Andoni Amutxategi. 16) Anbrosio Zatarain. 17) Aita Julian Igorreko eta Gregorio Andueza (Aita Juan Zumarragakoa). 18) S. Onaindia (2). 19) Balendin Lasuen (?). 20) Juan M. Lekuona. 21) Jose Mari Allur (ez G. Aresti). 22) I. Sarasola. 23) M. Zarate. 24)J. Azpeitia. 25) Isidoro Baztarrika. 26) Patxi Altuna. 27) Pertika (semea). 28) Josu Oreg. 29) Oskillaso. 30) P. Xarritton. 31) Eusebio Osa (ez B. Gandiaga) eta Iñaki Beristain. 32) J.M. Torrealdai (?). 33) E. Larre. 34) R. Saizarbitoria. 35) R. Arregi eta Patri Urkizu. 36) J. San Martin. 37) Pedro Berrondo. 38) Libe Altuna.[12][13][14]

Emakume Abertzale Batzako (EABko) kidea zen eta behin oraindik 15 urte zituela mitin batean parte hartu zuen Sorne Unzueta-rekin (“Urtasus”). Eurekin batera zen mitinean Estepan Urkiaga “Lauaxeta” idazlea, herrietako EAB sortzeaz eta emakumezko mitinlariak formatzeaz arduratzen zena.[15][16][3]

Julene Azpeitia Gómez

Libe Altuna, Markinan, 1980ko hamarkadan.

2015: Bizkaiko Foru Liburutegiak 2015eko Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatzeko, bederatzi orri-markatzaile banatu zituen, Bizkaiko beste horrenbeste maistraren biografiaz, Bizkaiko maistrak: etorkizunari bidea zabaltzen lelopean. Bizkaiko Auzo-Ikastolen gaineko erakusketa bat ere antolatu zuen Foru Liburutegiak maistra hauen lanari gorazarre egiteko:[17]

• Juliana de Agirrezabala y Pagola (1854-1912)
• Libe Iñese Altuna Okamika (1916-1993)
• Alicia de Aretxabaleta Mendia (1901-2004)
• Julene Azpeitia Gomez (1888-1980)
• Consuelo Gallastegi Uriarte (1900-1980)
• María Angeles Garai (1930)
• Monika Lekunberri Uriona (1914-1987)
• Juliana Mujika Agirrezabal (1905-1991)
• Polixene Trabudua de Mandaluniz (1912-2004)

• Elbira Zipitria
• Karmele Esnal
• Julita Berrojalbiz