Leonard Cohen
Leonard Norman Cohen (1934ko irailaren 21a, Montreal, Quebec – 2016ko azaroaren 7a, Los Angeles, Kalifornia[1]) kanadar egile abeslari, olerkari, eleberrigile eta margolaria izan zen. 2011n, Letren Asturiasko Printzea saria eman zioten[2]. Berak idatzi eta kantatutako Hallelujah abestiari 300 bertsio baino gehiago egin zaizkio.[3]
Leonard Cohen | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Leonard Norman Cohen |
Jaiotza | Montreal, 1934ko irailaren 21a |
Herrialdea | Kanada |
Bizilekua | Montreal Westmount (Quebec) |
Heriotza | Los Angeles, 2016ko azaroaren 7a (82 urte) |
Hobiratze lekua | Royal mendia |
Heriotza modua | berezko heriotza: erorikoa |
Familia | |
Aita | Nathan Bernard Cohen |
Ama | Marsha Klonitsky |
Ezkontidea(k) | Suzanne Elrod (en) |
Bikotekidea(k) | ikusi
|
Seme-alabak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | McGill University Faculty of Law (en) Pripstein's Camp Mishmar (en) Roslyn Elementary School (en) Camp B'nai Brith (en) Columbia Unibertsitatea Westmount High School (en) McGill Unibertsitatea (1951 - 1955) Artean graduatu |
Hizkuntzak | frantsesa ingelesa |
Irakaslea(k) | Solomon Klonitzky-Kline (en) |
Jarduerak | |
Jarduerak | egile abeslaria, poeta, kale-artista, eleberrigilea, idazlea, musikaria, piano-jotzailea, gidoilaria, zinema aktorea, disko-ekoizlea, abeslaria, kanta-idazlea, autorea eta marrazkilaria |
Parte-hartzailea
| |
Altuera | 1,75 metro |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Jasotako sariak | ikusi
|
Influentziak | Federico García Lorca |
Kidetza | Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia |
Genero artistikoa | rock spoken word (en) folk rock sophisti-popa world musica soft rock pop musika herri-kanta pop rock bluesa |
Ahots mota | baritono baxua |
Musika instrumentua | gitarra pianoa ahotsa |
Diskoetxea | Columbia Records |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | judaismoa budismoa |
leonardcohen.com | |
| |
Bizitza
Leonard Cohen 1934an sortu zen, Montrealen, familia judu batean[2]. 15 urte zituelarik ezagutu zuen Federico Garcia Lorcaren poesia, bizitza osoan eragin ziona[1]. 1956an Let Us Compare Mythologies poema liburua argitaratu zuen[4], 1961ean The Spice Box of Earth, nazioarteko ospea eman ziona[2], eta 1964an Flowers for Hitler. Garai hartan eleberri batzuk ere karrikaratu zituen[2], eta denboraldi batez Greziako Hidra uhartean bizi izan zen, Marianne Ihlenekin[1].
1967an hasi zen jendaurrean kantatzen, Newporteko Folk Jaialdian, eta bere lehenbiziko diskoa kaleratu zuen: The songs or Leonard Cohen. Besteak beste, So Long, Marianne eta Suzanne zekartzan lan hark[1], eta ospe handia lortu zuen berehala mundu osoan. Diskoak nahiko bakan ateratzen zituen arren —hamabiren bat 50 urteko ibilibidean—, bere kanta batzuk iltzaturik gelditu ziren XX. mende amaierako herri oroimenean[1]. Aipagarriak dira Songs from a room (1969), New skin for the old ceremony (1974), Death of a ladies´ man (1977), Various positions (1984), I´m your man (1988) eta The future (1992) diskoak. 1990eko hamarkadan, urte batzuk igaro zituen monasterio zen batean[2].
Kelly Lynch agenteak iruzur egin ziola-eta, diru premiak jota, eszenatokietara itzuli zen 2000ko hamarkadaren erdialdean. 2012an Old Ideas diskoa argitaratu zuen, 2014an Popular Problems eta 2016an You Want It darker. Azken lan hau kaleratu eta hiru aste geroago hil zen, 82 urte zituela[1].
Diskografia
- Songs of Leonard Cohen (1968)
- Songs from a Room (1969)
- Songs of Love and Hate (1971)
- New Skin for the Old Ceremony (1974)
- Death of a Ladies' Man (1977)
- Recent Songs (1979)
- Various Positions (1984)
- I'm Your Man (1988)
- The Future (1992)
- Ten New Songs (2001)
- Dear Heather (2004)
- Old Ideas (2012)
- Popular Problems (2014)
- You Want It Darker (2016)
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- Erostarbe, Gorka. Alanbrea askatu du txoriak. berria.eus (Noiz kontsultatua: 2016-12-8).
- Jimenez, Irati. Abestien dorreko printzea. uberan.eus (Noiz kontsultatua: 2016-12-8).
- «Covers of L. Cohen» web.archive.org 2008-06-07 (Noiz kontsultatua: 2019-07-15).
- Let Us Compare Mythologies. leonardcohenfiles.com (Noiz kontsultatua: 2016-12-8).
Bibliografia
- Cohen, Leonard; Zabala, Juan Luis (itzul.): Leonard Cohenen hamar kanturen hitzak euskaraz. - Egan, 2015-3/4, 219-243.
Kanpo estekak
- Webgune ofiziala, leonardcohen.com
- Leonard Cohen (I): euskarazko arrastoak, uberan.eus
- Jimenez, Irati, Leonard Cohen (II): 'Abestien dorreko printzea', uberan.eus