A-15

1991n Mendebaldeko ingurubidea edo Iruñeko mendebaldeko ingurubidea izeneko zatia ireki zuen. Noain eta Berriozar artean doa,  AP-15  autobideari jarraipena emanez, baina  A-15  da bere izena, Iruñeko ingurubideen osatzen duenez, ordainsaririk gabekoa baita. Ibilbide hori ireki zenean, hiria inguratzen duen trafikoak  NA-20  errepidea zeharkatzeari utzi zion.

1995eko maiatzaren 5ean ireki zutenean, sei urte behar zituzten egiteko. Hasieratik proiektuak ingurumen arazoak zituen. Izan ere, alde batetik, Biaizpe izeneko haitzak desegiteko asmoa zuen; eta, bestetik, Leitzaran ibaian (biotopo babestua dena) triskantza sortuko zuela egotzi zitzaion.

Hasieran ingurumenari baizik lotuta ez zegoen gatazka hura, gero gizarte arlokoa eta azkenean politika arlokoa ere bihurtu zen. Lurraldea koordinadora izan zen mugimenduaren bultzatzaile nagusia 1985etik, horren buru Jonan Fernandez izan zelarik. Erakunde publikoekin izandako negoziazio luzeei esker, ikuspuntu ekologikoari jarraituz autobideak eduki zezaketen ibilbiderik egokiena adostu ahal izan zuten azkenean.

Bestela, Euskadi Ta Askatasunak bere aldetik lanak geldiarazi nahi zituenez, sabotajeak egiteaz gain lanekin lotura zuten lau pertsona hil zituen.

Azkenik, Nafarroako tartean egindako lanak ustelkeriak jo zituen,[1] eta orduko segurtasun zuzendari Luis Roldan kondenatua izan zen.[2]

Gipuzkoako Foru Aldundiak 2010ean Donostiako Bigarren Saihesbidea (gaur egungo  AP-1  edo  AP-8 ) ireki zela eta errepide-sarea berrantolatu ondoren, Andoain eta Donostia artean autobia bat eraikitzea erabaki zen,  GI-131  errepideko zirkulazio-arazoak zirela eta. Urumeako autobia deituko litzaioke, izen bereko ibaiaren ibarretik igarotzen baita. 2011n Andoaingo saihesbidea inauguratu zen, eraikuntza berria amaitu zen azken zatia, eta 2013an Hernaniko saihesbidea bitan banatu zen, autobia osoa amaituz. Azken zati hori 2002an egin zen errepide arrunt gisa, eta 2011 eta 2013 artean bitan banatu zen, autobidea alternatiba gisa osatzeko.

Autobia Madril eta Iruñaren arteko komunikazio-ardatz berria da, eta  A-15  autobiaren jarraipena da Espainian. Bere izena, Nafarroako autobia,  AP-15  autobidetik hartzen da (Nafarroako autobidea), nahiz eta bidesaria ez izan, izen hori jasotzen duen. Lehenengo zatia, Almazan eta Cubo de la Solana artekoa, 2008an ireki zuten. 2009an beste bi tarte izan zituen, 2010ean beste bat eta 2015ean azken biak. Horrela osatzen zen Soriako probintziatik igaroko zen lehen autobia. Zehazki, Soria eta  A-2  lotzen zituen Medinacelin, Zaragoza eta Madrilekin loturak ahalbidetuz.

Hala ere, 2007koa den Agredako saihesbidea izan ezik, Soria eta Euskal Herriarekiko mugaren arteko gainerako autobidea, Espainian beste asko bezala, ez zeuden ezta aztertzen ere, finantzazio edo akordio politiko faltagatik. Ondorioz, Nafarroako Gobernuak ezin zuen bere zatia egin, Mendikute eta Tutera artean. Azkenik, 2010eko hamarkadaren amaieran, Espainiako Gobernuak lanak esleitu zituen, eta 2020an gainerako zati guztiak lanen lizitazioaren zain zeuden.