Latentzia (teknologia)
Latentzia seinale baten eskaera edo bidalketa eta datuak iritsi arteko denbora da.
Teknologiaren esparruan, besteak beste, mota hauek bereizten ahal dira:
Sareko latentzia
Sare informatikoetan, sareko latentzia sare baten barruko denbora-atzerapenen batura da. Atzerapena gertatzen da sareko paketeen hedapena eta transmisioa atzeratzen direnean.
Sare baten sortasunean eragiten duten beste faktore batzuk hauek dira:
- Transmititutako paketeen tamaina.
- Konektibitate-ekipoen barruan, tarteko memoria edo buffer-en tamaina.
TCP/IP sareetan, latentzia neurtzeko ohikoa da "ping" funtzioaren bidez. Funtzio honek, paketea jaso dela baieztatzeaz gain, milisegundotan (ms) neurtzen du pakete jakin batek helmugara iristeko behar duen denbora.
Memoriako latentzia
RAM memoria baten latentziari deitzen zaio memoriaren osagai desberdinetara sartzean sortzen diren atzerapen ezberdinei. Atzerapen horiek PUZaren memoriarako sarbide-denboran eragiten dute, nanosegundotan neurtzen dena (10^-9 s). Overclocking-aren munduan bereziki interesgarria da balio horiek egokitu ahal izatea sarbide-denbora laburrena lortzeko.
Memoriara sartu nahi denean, ezinbestekoa da kontagailuaren zenbakia, kontagailuaren barruan dagoen errenkada-zenbakia eta errenkada horren barruan dagoen zutabea edo gelaxka-zenbakia adieraztea, ordena horretan.
Memoria behar den posizioan jartzeko behar den denbora nahiko txikia da, nahiz eta memorian hainbeste datu eta argibide gordetzen diren, azkenean prozesua moteldu daitekeela.
Irakurketa eta idazketa asko gertatzen direnez, aldi berean gelaxka asko irakurtzen dituen sistema behar da, datuak garraiatu gabe eta, ondoren, datu eta instrukzio guztiak aldi berean garraiatzea. Zelula asko irakurtzeko eta gero garraiatzeko sistema honi sorta edo segiden busa esaten zaio.
Irakurri zen gelaxka bakoitzeko, datuak/instrukzioak bere helmugara garraiatzen baziren, irakurketa/idazketa memoria prozesu motelegia izango litzateke.
Audio latentzia
Latentzia dago audioa erabiltzen duten teknologietan, hala nola audio digitaletik analogikorako transformadoreetan. Audio-sistema baten latentziaren eragileak izaten dira: analogikotik digitalerako bihurketa, tarteko memoria (buffering-a), seinale digitalaren prozesamendua, transmisio-denbora, digital-analogikorako bihurketa eta soinuaren abiadura transmisio-euskarrian. Atzerapen hori, normalean, milisegundotan (1/1000 s) kalkulatzen da. Audio digitalaren latentzia gehienetan lotuta dago audio-txartelarekin; batez ere, txartel hori ez bada bateragarria ASIOrekin (Audio Stream Input/Output).
Beti dago latentzia jakin bat, baita zero latentziaz hitz egiten denean ere. Kontua da hori ezin dela hauteman 3 ms edo txikiagoa denean.
Transmisio latentzia
Kontinente arteko telebista-seinaleek argiaren abiaduran bidaiatzen badute ere, distantzia handietan atzerapen edo latentzia nabaria pairatzen dute. Hori argi eta garbi nabaritzen da estudio bateko albistegi batean urruti dagoen kazetari batekin hitz egiten ari denean. Seinalea aurkezletik orbita geosinkronoan dagoen komunikazio satelite baten bidez bidaiatzen du berriemailearengana, gero orbita geosinkronoan zehar itzuli eta gero estudiora, ehun mila kilometro baino gehiagoko bidaiaren ondorioz.
