Larraine

Larraine ([laraiɲe]) Zuberoako hego-mendebaldeko udalerri bat da, Basabürüa eskualdekoa.

Larraine
 Zuberoa, Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Zuberoa
Administrazioa
Estatua Frantzia
Eskualdea Akitania Berria
Departamendua Pirinio Atlantikoak
ElkargoaEuskal Hirigune Elkargoa
BarrutiaOloroe-Donamaria
KantonamenduaEuskal Mendialdea
Izen ofiziala Larrau
AuzapezaJean-Dominique Iriart
(2020-2026)
Posta kodea64560
INSEE kodea64316
Herritarralarraintar
Ezizenajente karesant, koki handiak eta uhuñak
Kokapena
Koordenatuak43°01′07″N 0°57′21″W
Map
Azalera126,80 km2
Garaiera319-2022 metro
Distantzia30.4 km (Maule-Lextarretik)
Demografia
Biztanleria197 (2018:  −2)
Dentsitatea1,51 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 18,48
Ugalkortasuna[1]‰ 87,1
Ekonomia
Jarduera[1]% 74,34 (2011)
Desberdintasuna[1]% 9,71 (2011)
Langabezia[1]% 0 (2013)
Euskara
Euskaldunak% 73,36 (2010)
Erabilera% 45,35 (2011)

Geografia

Ingurune naturala

Udalerria bera oso menditsua da, Orhi (2.022m), Belozkarre (1.173m), Salhagaina (1.053m), Barazea (1.893m) mendiak udalerri honen lurraldean daudelarik besteak beste. Zuberoako udalerririk zabalena ere bada bere 126,8 km²-ekin. Bertan daude baita, Holtzarteko arroil famatuak.

Bestela, Larraineko mendateak herria Otsagabiarekin (Nafarroa) lotzen du.

Udalerri mugakideak

Iparraldean Altzai-Altzabeheti-Zunharreta, Lakarri-Arhane-Sarrikotagaine eta Etxebarre dira udalerri mugakideak, ekialdean Ligi-Atherei eta Santa Grazi, mendebaldean Lekunberri eta Mendibe Nafarroa Behereko udalerriak eta hegoaldean, Izaba, Uztarroze eta Otsagabia, Nafarroa Garaian.

Aitona bat eta ume bat palan jokatzen Larraineko pilotalekuan

Etxeak eta Auzoak
  • Ekhibegia
  • Ekhialtea-Xipi-Pettarra
  • Inhurritz
  • Buruzieta
  • Herri
  • Zarzaia
  • Urartea
  • Belhaudi-Irati

Historia

Historiaurreko aztarnak topatu dira udalerrian eta 1178ko agirietan irakur daitekeen moduan Sauveladeko monasterioak jaso zuen udalerriaren prioretza, Larraineko jaunaren eskutik. Done Jakue bidea egiten ari ziren erromesentzat ospitale bat ere izan zen Erdi Aroan.

Ekonomia

Laborantza, basogintza, artzaintza eta turismoaren inguruko zerbitzuak dira udalerriko ekonomia jarduera nagusiak.

Demografia
Biztanleriaren bilakaera
179318001806182118311836184118461851
848 813 751 948 1 004 1 157 1 188 1 235 1 170
185618611866187218761881188618911896
1 307 1 190 1 167 1 048 948 886 919 857 861
190119061911192119261931193619461954
846 840 790 897 698 615 600 544 458
196219681975198219901999200920142020
450 405 345 298 241 214 204 195 194

Politika

Alkateak
AlkateaAgintaldia
Marcel Accoceberry1983-2008
Sébastien Uthurriague2008-2014
Jean-Marc Bengochea2014-2020
Jean-Dominique Iriart2020-2026

Azpiegiturak

Hezkuntza

Udalerriak eskola publiko bat du, ama-eskolako eta lehen hezkuntzako ikasketak eskaintzen dituena. Ama-eskola mailan, 2022-2023 ikasturtetik aurrera, ikasleek euskaraz ikasten dute, murgiltze ereduan[2]. Lehen hezkuntzako ikasleek eredu elebidunean ikasten dute[3].

Garraioa

2021etik aurrera Txik Txak autobus sareko 60. lineak zerbitzua ematen dio udalerriari uztailean eta abuztuan, astelehenetik igandera. Linea honek bi geltoki ditu Larrainen: Holtzarteko aparkalekua (Logibar auzoa) eta Aduana zaharra.

Horrez gain, udalerriko biztanleek Txik Txakeko eskaera bidezko garraioa erabili ahal dute urtean zehar, astelehen, asteazken eta larunbatetan, Atharratze-Sorholüzera, Maule-Lextarrera edo Mendikotara joateko.

Kultura

Euskara

Larrainen[6] Basabürüako euskara[7] da nagusi, zuberotar euskalkiaren aldaera.

Maskaradak

Herriak antolatutako azken maskaradak 1997an[8] eta 2010ean[9] izan dira.

Pastoralak

1991an, larraintarrek Xalbador pastorala prestatu zuten (Roger Idiartek idatzia). 2011an Johañe Bordaxarren Telesforo Monzon pastorala antolatu zuten[10].

Kirola

Betzüla trofeoaren esku huskako pilota txapelketaren erdi-finalak eta finalak herriko trinketean jokatzen dira[11].

2015etik 2019ra Xibero Trail mendi lasterketa antolatzen zen udalerriaren[12].

Larra Larrau bizikleta proba Larrainetik pasatzen da[13].

2007ko Frantziako Tourreko 16. etapa, uztailaren 25ean egindakoa eta Orthezetik Aubisquera zihoana, Larrainetik igaro zuen.

Ondasun nabarmenak

Argazki galeria
  • Larraineko eliza
    Larraineko eliza
  • Larraineko pilotalekua
    Larraineko pilotalekua
  • Larraineko iturria
    Larraineko iturria
  • Larraineko etxe bat
    Larraineko etxe bat
  • Holtzarteko zubia
    Holtzarteko zubia
  • Larraineko mendatea
    Larraineko mendatea

Larraintar ospetsuak

Erreferentziak
  1. Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. elkartea, IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA. (2022-06-28). «Hiru murgiltze klase berri idekiko dituzte, eta lehen aldikoz publikoko lehen mailan» Kazeta.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  3. Euskarazko murgiltze edo elebidun saila eskaintzen duten eskolen zerrenda. .
  4. «Behety, Beñat - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-14).
  5. «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-14).
  6. «Larraine - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-22).
  7. «Basabürüa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-22).
  8. aritz. «Zuberoako maskaradak urtez urte» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  9. dantzancom. «Abiatu dira maskaradak Zuberoan» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  10. «"Monzon Pastorala" Larrainen» EKE (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  11. «Larrainen, Betzüla trofeoa arra jiten da !» xiberokobotza.org 2022-08-10 (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  12. SARTZEA | Xibero Trail Holzarte/Orhi. 2016-11-03 (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  13. «IRATI XTREM / LEHIARIK GABEKO MARTXA ZIKLOTURISTA» www.larralarrau.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).
  14. (Frantsesez) Église Saint-Jean-Baptiste. .
  15. (Frantsesez) Croix de procession. .
  16. (Frantsesez) Autel-tabernacle. .
  17. (Frantsesez) Statue : Vierge à l'Enfant. .
  18. «Ibarren handitasunean» Berria 2021-08-28 (Noiz kontsultatua: 2024-03-22).


Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.