Sociedad Anónima Española de la Pólvora Dinamítica

Sociedad Anónima Española de la Pólvora Dinamítica -Privilegio de A.Nobel- (SED), La Dinamita izenez ezagunagoa, Bilbon egoitza zuen enpresa izan zen. 1872an Alfred Nobelek eta frantziar eta belgikar enpresari talde batek Galdakaoko Santa Marina mendian jarri zuten martxan enpresa, 250.000 liberako kapital sozialarekin eta Viuda de Errazquin e Hijos merkataritza-etxearen eta Chalbaud familiaren laguntzarekin.[1] 1896an, beste zortzi enpresekin batera, Unión Española de Explosivos sortu zuen eta SED filial bat bilakatu zen.[2] UEE Espainian dinamitaren ekoizpenaren monopolioa zuen. 1948an UEEk SED likidatu eta bere aktiboez jabetu zen.[3]

1974ko uztailaren 2ko arratsaldean, Galdakaoko lantegian izandako leherketa batek 22 langile hil eta hainbat zauritu eragin zituen. Gehiegi berotutako eter-alkoholezko isuri bat izan zen hondamendiaren eragilea. Leherketa bolbora zuriaren sailean gertatu zen eta hainbat kilometro inguruan entzun zen. Gainera, hedapen-uhinak ate-leihoak eraitsi zituen Galdakao eta Basauriko etxebizitza ugaritan. Leherketa bortitzak 200 bat metro luzeko onddoa edo txapela eragin zuen, espektro atomikoaren antzekoa, eta horrek ateratako zarata 25 kilometrora ere entzun ahal izan zen.[4]