Klima ekuatorial

Presio apaleko zerrendan edo ekuatoreko presio beheragunean barrena doan eremuari dagozkio, eta ekuatoretik 10° iparraldera eta 15° hegoaldera dauden latitudeen artean daude kokatuta. Tenperaturak oso uniformeak dira klima horietan, hilabeteko eta urteko tenperaturen batez bestekoa 27° izaten da, urtaro batetik bestera ez dute alde handirik izaten, ezta gorabehera handirik ere egunean zehar, hainbat arrazoi direla eta: egunak eta gauak berdintsu irauten dute, ez dute Iparburuko haize hotzen eraginik izaten, eta aireak hezetasun handia izaten du, eta beraz ez da tenperatura aldaketa handirik izaten; Singapurren, adibidez, tenperaturak 2,1° C- ko gorabehera izaten du, eta Manausen, Amazonasen arroan, 2,3° C-koa. Nolanahi ere, askotan tenperaturak gorabehera gehiago izaten ditu egunean zehar urtean zehar baino; Parako meteorologia estazioan, adibidez, tenperaturak hilabete hotzenaren eta beroenaren artean urte osoan zehar izaten duen gorabehera gradu batekoa izaten da, baina eguerdi aldeko beroaren eta egunsentiko freskuraren arteko gorabehera, berriz, ia zazpi gradu zentigradukoa izaten da.

Eremu hodeitsuak izateak eragin handia du tenperaturak urte osoan zehar ia gorabeherarik ez izate horretan, batez beste bost eta sei okta zeru egoten baitira estalita hilabetero. Eta arrazoi horregatik ez du beroaldiak askorik irauten, ekuatorearen eremu osoan teorian izan litekeen lau mila orduko eguzkialdia baino askoz gutxiago; adibidez, Ekuadorreko Guayaquil hirian eguzkiak 1580 ordutan jotzen du; Macaon (Txina) 1.850 ordutan; eta Doualan (Kamerungo kostaldean) 1270 orduko eguzkialdia izaten dute.Euri asko egiten du haizeen konbergentziaren eta konbekzio esaten zaion gertaeraren eraginez: urtean bi mila milimetrotatik gorako euri kopurua, gehienbat ekaitzen bidez, batzuetan ekaitz horiek oso gogorrak izaten direla (kumuloninbo motako hodei handiek sortuak). Klima ekuatorialak hartzen duen eremu osoan eguraldia Tropiko Arteko Konbergentzia Eremuaren (TAKE) eta urtaroka izaten duten mugimenduaren mende egoten da; nolanahi ere, eguratseko prozesuak berez dira konplexuak. Izate konplexu hori argi eta garbi adierazten du gertaera bera izendatzeko izen asko erabiltzeak, adibidez, Tropiko arteko Konbergentzia Eremua (TKE), Tropiko arteko Elkargunea (TE), Ekuatoreko Presio Beheragunea edo Tropiko arteko Frontea (TF). Konplexutasunak konplexutasun, argi ikusten da Tropiko arteko Konbergentzia Eremua (TKE) itxura askotakoa izaten dela hainbat eragile tarteko (alisioen egonkortasuna, haien konbergentzia, eta alisioek ekuatoreko aire masekin duten harremana, batez ere kontinenteetako eremuetan), eta itxura askotasun horrek elkarren oso bestelako eguraldiak sorrarazten ditu. Kasu horietan guztietan hodei multzoak ikusten dira, zelula konbektibo mesoskalikoek edo banakoek eratuak, ozeanoen gainean paraleloetan barrena luzatuak egoten dira, edo bestela sistema guztiz barreiatuak eta dilatatuak eratzen dituzte kontinenteen gainean, eta oso ondo identifikatzen dira sateliteetatik hartzen diren irudietan.

Klima ekuatoriala da nagusi Amazonas eta Kongo ibaien arroetan, Gineako Golkoko eremu askotan eta Ozeano Bareko erdiko eta mendebaleko uharteetan.

Ekuatoreko eskualdeak berezkoa du aldi lehor bat edo bi izatea eta aldi euritsuez bereiztea aldi lehor horiek; aldi euritsuhoriek aldakorrak izaten dira intentsitatez.

Erritmo hori eguzkia bere zenitetik igarotzeari lotu izan zaio betidanik, baina arrazoibide hori ez da guztiz zuzena, batzuetan baizik ez baita lotura hori egiaztatu ahal izan; erritmo hori, funtsean, ekuatoreko presio beheraguneak urtaroka egiten dituen mugimenduek sortua da, baina orobat, eta batez ere, geografia sustratuak gune eragileetan eta aire masetan duen eraginak sortua, era horretara sortzen direlarik elkarren oso bestelako egoerak. Dena den, ekuatoreko presio beheragunetik zenbat eta gehiago urrundu, orduan eta luzeagoa izaten da urtaro lehorra, eta orduan eta hurbilago egoten da klima tropikalen eremua.

• Klima tropikala