Kertzetina

Orokorrean, elikagaietan bere egitura azukre bati lotuta agertzen da, glukosido gisa. Modu honetan, ahoratzen dugunaren %52 xurgatzen dugu. Kertzetinari lotuta dagoen azukreak molekula hidrofilikoagoa bihurtzen du eta pisu molekularra handiagoa izatea eragiten du. Beraz, difusio pasiboaren bidezko absortzioa txikiagoa izango da, eta honela, garraio aktibo baten menpe egongo da. Horren adibidea glukosa-sodio menpekoaren garraiatzailea (SGLT-1) da, heste meharraren paretan aurkitzen dena.

Bestetik, aglikona glukosidoen zati ez gluzidikoa da, eta honen absortzioari dagokionez (%20), mintzen difusio pasiboaren bidez garraiatu daiteke heste lodian. Kertzetinaren kantitate baxu bat xurgatzen dugu, izan ere, behin liseri hodian dagoela, hesteko mikroorganismoek degradatzen dute, azido fenilazetiko, azido fenilpropioniko eta beste produktu batzuetan eraldatuz.

Behin odol zirkulazioan dagoela, kertzetina albuminari lotzen zaio eta organo ezberdinetara garraiatzen da (heste meharra, kolona, giltzurrunak, gibela). Zenbait metabolito berriz ere liseri hodira garraiatu eta xurgatzen dira, eta ziklo enterohepatikora sartzen dira. Beste metabolito batzuk, aldiz, ehun ezberdinetara garraiatzen dira.[1]

Propietate onuragarriak bere egitura kimikoarekin erlazionatzen dira, antioxidatzaile naturala baita. Babeslea da oxigenoz osatutako konposatu batzuekiko: anioi superoxidoa, oxido nitrikoa, peroxinititoak… Zenbait entzima inhibitzen ditu, hala nola, xantina oxidasa, lipooxigenasa eta NADPH oxidasa, zelularen heriotza eragotziz. Gainera, ikerketek adierazi dute resberatrolarekin konbinatuz zelula adipotsuen produkzioa inhibitzen dutela. [1]

Ez dago dosi zehatzik ezarrita. Hala ere, gizakietan egindako ikerketa batzuek erakusten dute egunean kertzetina gramo bat hartzeak ez dituela ondorio kaltegarriak eragiten osasunean. Hau da, eguneko gramo bateko dosia segurua izango da. [2]

Kontzentrazio altuetan agertzen da O glukosido moduan fruta eta barazkietan, batez ere tipulan. Faktore ezberdinak daude kertzetina edukia baldintzatzen dutenak: begetalaren lokalizazioa, izan ere, kontzentrazio altuenak kanpoko zatietan daude, eta landarea hazten den urtaroak ere garrantzia du (udan hazten direnak flabonoide kantitate altuagoa dute, baina hau ez da denetan gertatzen) baita landarea kultibatzen den argi eta klimak ere (zenbat eta argi gehiago, eduki altuagoa izango dute). Tenperaturak ere eragina du (klima epela kertzetinaren sintesian lagungarria da) eta fruitua zenbat eta helduagoa egon, orduan eta kantitate gehiago edukiko dugu. Sukaldatzerakoan, hauen kantitatea gutxitu daiteke. Gainera, lehen aipatu bezala, kertzetinaren kontzentrazioa kanpoaldean nagusitzen denez, fruta edo barazkia zuritzean galtzen da. Nabarmentzekoa da, adibidez, tipula gorriaren pisu lehorraren %10 kertzetina dela, eta sagarrek, mahatsek, brokoliak eta teak ere asko dute. [1]

Azken hamarkadetan, substantzia antioxidatzaileen ingesta handitu egin da, kertzetinaren kasuan gertatu den bezala. Areagotze hau dietaren bidez egin daiteke baita gehigarrien bidez ere. Animalien bitartez ikusi da gehigarrien bidezko kertzetinaren ingestioak (dosia: 100-200mg/kg/eguneko) osasunean onurak dituela: kataraten eta alergiekiko intzidentzia baxuagoa da, eta efektu analgesikoa eta antibirala du. Pazienteetan (dosia: 500-1500mg/eguneko) efektu ezberdinak ikusi dira, esaterako, patologia ezberdinetan hobekuntzak eman dira, hala nola, prostatitisean eta zistitis interstizialean. Esan beharra dago pertsona osasuntsuetan gehigarriak ez direla baliozkoak gaixotasun kardiobaskular edo neurologikoen prebentziorako.[1]

Hala ere, hainbat ikerketek erakutsi dute kertzetinak hanturaren aurkako ezaugarriak erakusten dituela, eta obesitatearen, hanturaren eta 2 motako diabetesaren tratamendurako onuragarria izan daitekela. [4]

Gainera, kertzetinaren erabilera sustatu izan da minbiziaren tratamendurako, baina ez dago froga zientifikorik hori erakusten duenik [5]