Kerala

Kerala (malabareraz: കേരളം Kēraḷaṁ) Indiako hego-mendebaldeko estatu bat da. Malabar kostan dago, Indiako penintsularen mendebalean. 38.864 km2 ditu, eta 33.387.677 biztanle. Hiriburua Trivandrum da.

Kerala
 India
Administrazioa
Izen ofizialaKerala
കേരളം
Herrialdea India
ISO 3166-2IN-KL
HiriburuaThiruvananthapuram
Chief Minister of Kerala (en) ItzuliPinarayi Vijayan (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak10°00′N 76°18′E
Azalera38,863 km²
MugakideakTamil Nadu, Karnataka eta Puducherry
Punturik altuenaAnamudi (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria34.523.726 (2017)
1.117.665 (2011)
alt_left 17.378.649 (%50,3) (%46,4) 16.027.412 alt_right
landa eremua
Landa eremua
 15.934.926 (%46.2)17.471.135 (%50.6) 
gizonezkoak
Hiriak
alfabetatuak
alfabetatuak
 28.135.824 (%81.5)5.270.237 (%15.3) 
analfabetoak
analfabetoak
Dentsitatea859 bizt/km²
Informazio gehigarria
Hizkuntza ofizialaMalabarera eta ingeles
Ordu eremuaUTC+05:30
MatrikulaKL
www.kerala.gov.in

Geografia
Munnar Hill estazioa.

Ipar-mendebaletik hego-ekialderantz luzatzen da (550 km) Malabar kostaldearen eta Gath mendien artean.

Mugak

Keralak honako mugakideak ditu: Karnataka iparraldean eta Tamil Nadu hegoaldean eta ekialdean. Mendebaldean Arabiako itsasoa du, izan ere, itsasoa eta Mendebaldeko Ghat mendien artean dago.

Historia

Gaur egungo Keralako estatua 1957an sortu zen, hizkuntza batasunean oinarrituta (malaialama). Lehenbiziko aipamenak, ordea, Asoka enperadorearen garaikoak dira (K. a. III. mendea): Keralaputra izeneko erresuma bat zen orduan. Geroztik ariarrak iritsi ziren Keralara, eta hinduismoa sartu zuten.

VII-VIII. mendeetan merkatari arabiarrek islamismoa eraman zuten. Geroztik Kerala feudo multzo bat izan zen.

1498an portugaldarrak Kalikutera iritsi zirenean, Kerala izan zen europarrak ezagutu zituen Indiako lehenengo estatua.

1790 ondoko urteetan britainiarren esku geratu zen. Indiak askatasuna lortu zuenean, Travancore-Cochin estatua osatu zuen gaur egungo Keralako estatuak, 1957. urtean berriro antolatu zen arte.

Banaketa administratiboa
Biztanle dentsitatearen mapa.

Keralak 14 barruti ditu hiru eskualdetan banatuak: Malabar (iparraldean), Kochi (erdigunean) eta Travancore (hegoaldean):

  • Malabar:
    • Kasaragod
    • Kannur
    • Wayanad
    • Kozhikode
    • Malappuram
    • Palakkad
  • Kochi:
    • Thrissur
    • Ernakulam
  • Travancore:
    • Kottayam
    • Idukki
    • Alappuzha
    • Pathanamthitta
    • Kollam
    • Thiruvananthapuram

Estatuko hiririk handienak
Keralako hiri nagusiak
(2001eko errolda)[1]
Zbk.HiriaBarrutiaBiztanleria

Thiruvananthapuram
Thiruvananthapuram
Kochi
Kochi
Kannur
Kannur

01ThiruvananthapuramThiruvananthapuram744.983
02KochiErnakulam595.575
03KozhikodeKozhikode436.556
04KollamKollam361.029
05ThrissurThrissur317.526
06AlappuzhaAlappuzha187.495
07PalakkadPalakkad130.767
08ThalasseryKannur99.387
09PonnaniMalappuram87.495
10ManjeriMalappuram83.024

Biztanleak
Landaguneko emakumeak.

Proportzioz Indian biztanleriarik handiena duen estatua da, eta analfabetismo tasarik apalena duena orobat.

Hizkuntza nagusia malaialama da.

Erlijio nagusiak hauek dira: hinduismoa (% 50), kristautasuna (% 5,6) eta islamismoa (% 5).

Ekonomia

Lurraldearen heren bat basoz estalia dago: teka, sandaloa, ebanoa, banbua. Elektrizitate ekoizpena handia da, mendi garaietatik datozen ibaietan eraikitako zentral hidroelektrikoetan. Industria Keralako estatuak berak parte hartuz garatu da gehienbat: ongarriak, kimika industria, elektrizitate materiala, zeramika, ehunak, porlana, beira, papera.

Kultura

Unibertsitate bat du Trivandrumen, eta beste batzuk Kotxinen eta Kalikuten.

Erreferentziak
  1. Keralako errolda

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.