Karlsruhe

Karlsruhe[1] Alemaniako Baden-Württemberg estatuan dagoen hiria da, Alemania eta Frantziaren arteko mugan dago. Karlsruhe eskualdeko hiriburua da. 2009. urtean 291.959 biztanle zituen.

Karlsruhe
Karlsruhe
hiri-barrutia
Administrazioa
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Baden-Württemberg
AlkateaFrank Mentrup (en) Itzuli
Izen ofizialaKarlsruhe
Jatorrizko izenaKarlsruhe
Posta kodea76229, 76131, 76137, 76133, 76135, 76139, 76149, 76199, 76185, 76187, 76189, 76227 eta 76228
Udalerri kodea08212000
Geografia
Koordenatuak49°01′N 8°24′E
Map
Azalera173.42 km²
Altuera115 m eta 118 m
MugakideakKarlsruhe, Germersheim (en) Itzuli, Ettlingen eta Waldbronn
Demografia
Biztanleria308.707 (2022ko abenduaren 31)
2.205 (2021)
alt_left 151.154 (%49) (%51) 157.553 alt_right
alt_left 150.707 (%48,8) (%51,1) 157.729 alt_right
Dentsitatea1.780,11 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1715eko ekainaren 17a
Telefono aurrizkia0721
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakVinnytsia, Nancy, Nottingham, Krasnodar, Timișoara, Halle (Saale) eta Torfaen
MatrikulaKA
karlsruhe.de eta stadt-karlsruhe.de

Geografia
Hiriaren planoa

Karlsruhe Rhin ibaiaren ekialdeko ertzean kokaturik dago, 100 metrotako garaieran. 49º paraleloak zeharkatzen du hiria. Frantziarekiko mugatik 15 kilometro eskasera dago.

Karlsruheko jauregia erdian dago eta 32 kale ateratzen dira bertatik, gurpil baten erradioen gisa. Gaur egun alde zaharrak antzinako planoari darraio, baina auzo berriek patroi praktikoagoari darraizkio.

Historia

Karlsruhe izenak "Karlosen atsedena" esan nahi du alemanez, Karlos Gilen Baden-Durlacheko Mangraveak amets egin baitzuen bere burua alegiazko hiri hau fundatzen. Karlos bera izan zen Durlachko biztanleekin arazoak izan ondoren 1715ean Karlsruhe sortu zuena. Eraikitako jauregiaren inguruan sortu zen hiria Baden-Durlacheko hiriburu bihurtu zen 1771ean eta Badengo estatuaren hiriburu izaten jarraitu zuen 1945 arte.

Klima
    Datu klimatikoak (Karlsruhe)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 4 6 11 15 20 23 26 25 22 15 9 5 15.0
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -1 -1 2 5 9 12 14 14 11 7 2 -0 6.1
Pilatutako prezipitazioa (mm) 56 53 53 61 79 86 71 66 53 58 66 66 770
Iturria: [2]

Ondasun nabarmenak

  • Karlsruhe jauregia (Karlsruher Schloss): 1715ean Karlos Gilen Baden-Durlach Mangravekoak eraikitako jauregi barroko eta neoklasikoa. Lorategi ederrak ditu.
  • Merkatu plaza (Marktplatz): Jauregiaren hegoaldean kokaturik dago eta bertan daude udaletxea (Rathaus), Eliza luteranoa (Evangelische Stadtkirche) eta Karlos Gilenen hilobiaren gaineko piramidea.
  • Dukerri Handiko Hilerriko Kapera: 1889 eta 1896 artean eraikitako mausoleoa.

Zuzenbidea

Hiri honetan Alemaniako Konstituzio Auzitegiaren egoitza kokatzen da.

Kirolak

Bi futbol talde ditu, biak ere Alemaniako txapeldunak izanak. Karlsruher SC-k 1909ko txapelketa eta bi kopa irabaziak ditu eta Karlsruher FV-k 1910ko txapelketa. Gaur egun bietatik inor ez dabil Ligako lehen mailan.

Karlsruhetar ezagunak

Hiri senidetuak

Karlsruhe ondorengo hiriekin senidetuta dago:

Iruditegia

  • Aireko ikuspegia
    Aireko ikuspegia
  • Udaletxea
    Udaletxea
  • San Bonifazio eliza
    San Bonifazio eliza
  • 2010eko Fest Karlsruhe jaialdia
    2010eko Fest Karlsruhe jaialdia

Erreferentziak

  1. Euskaltzaindia. 157. araua: Europako hiriak. .
  2. http://www.intellicast.com/Local/History.aspx?location=GMXX0063 Intellicast

Demografia

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.