Karbonifero

Karboniferoa Paleozoikoko bosgarren garaia da, orain dela 359,2 ± 2,5 Ma eta 299.0 ± 0.8 Ma artekoa. Mendebaldeko Europan aurkitutako ikatz kopuru handitik hartzen du izena (carbon hitzetik, euskaraz ikatza). Estatu Batuetan Mississippiar eta Pennsylvaniar garai moduan izendatzen dituzte. Garai honetan koniferak agertu ziren lehenengo aldiz.

Karbonifero
Karbonifero

Kronologia
Hasieraduela 358.900.000 urte
Amaieraduela 298.900.000 urte
Honen parte daPaleozoiko eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en) Itzuli
OsatutaPennsylvanian (en) Itzuli
Mississippiar
Etimologia
Honen izena daramaHarrikatz
←Devoniar Karbonifero →Permiar

Paleogeografia

Devoniarraren bukaeran egon zen itsas-mailaren jaitsiera azkar errekuperatu zen Karboniferoan. Gertakari honek Mississippiar garian dauden karbonato deposito handiak sortu zituen. Gainera Hego Poloko tenperaturen jaitsiera egon zen eta Gondwana kontinenteak glazioazioa jasan zuen garai honetan. Hala ere tropikoan efektua txikia izan zen.

Karboniferoaren erdialdean egon zen itsas-mailaren jaitsiera batek ammonite eta krinoideoen desagerpen masibo bat sortu zuen. Gertakari honek ere Mississippiarra eta Pennsylvaniarra bereizten ditu Ipar Amerikan.

Karboniferoan zehar orogenia aktiboa egon zen, Pangea superkontinentea batzen hasi baitzen. Hegoaldean Gondwana elkarrekin zegoen eta honek Euramerikarekin kolisionatu zuen. Gertakari honek variskar orogenia (edo Hertziniarra) sortu zuen Europan eta Allegheniar orogenia Ipar Amerikan. Gainera Apalatxeak hedatu zituen Ouachita mendietarate. Gaur egungo Eurasiar plakaren sorrera ere izan zen Uraletatik. Iparraldeko Txina eta Hegoaldeko Txina kontinenteak oraindik bereizita zeuden.

Bi Ozeano nagusi bereizten dira: Pantalasa eta Paleo-Tetis oseanoak. Rea Ozeanoa eta Ural Ozeanoa garai honetan desagertu ziren, azken hau Baltica eta Siberiaren talka dela eta.

Paleozoiko
Kanbriar Ordoviziar Siluriar Devoniar Karbonifero Permiar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.