Kapare
Kaparea nahiz aitoren seme edo alaba izan ez, hainbat pribilegioren jabe zen pertsona librea izan zen[1].
Kaparetasuna errekonkistan jaio eta Iberiar Penintsulan baino ez zen existitzen. X. mendean "infantzoiak" sortu ziren zaldunen (orduko latinez miles) baliokidea izanik. XII. mendean maila sozial hau itxi eta errekonkistutako herrietan sorturiko zaldunak kapare bilakatu ziren eta baita izena (orduko gaztelaniaz: fijodalgo edo fidalgo) sortu ere[2][3][4][5].
Ondasun askorik ez zuten noble hauek ez zituzten zergak ordaintzen eta armak eramateko eskubidea zuten baina, ekonomikoki, petxerok beste diru zeukaten. Denboraren poderioz, gizarte klase honek Espainiako iparraldean gehiengoa osatu zuen (adibidez, 1740an Kantabrian biztanleriaren %90a baino gehiago osatzen zuten[6]).
Hego Euskal Herrian, berriz, foruen arabera, Bizkaia eta Gipuzkoako biztanle guztiak kapareak ziren, hots, libreak, soldadutza eta zergetatik askeak eta eskubide politikoen jabeak. Doktrina honek kaparetasun unibertsala izena du.
Erreferentziak
- Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Kapare. .
- Sánchez-Albornoz, Claudio. (1965). Estudios sobre las instituciones medievales españolas. Mexiko Hiria: UNAM, 778-787 or..
- Suárez Fernández, Luis. (1970). Historia de España: Edad media. Madril: Gredos, 141-142 or..
- Mackay, Angus. (1977). Spain in the Middle Ages: From Frontier to Empire, 1000-1500. New York: St. Martin's Press, 47-50, 56-57, 103-104, 155 or. ISBN 0-312-74978-31..
- Menéndez Pidal, Ramón. (1967). La España del Cid. (6.. argitaraldia) Madril: Espasa-Calpe, 86-88, 544-545 or..
- Idazle asko. (2007). Historia de Cantabria. Editorial Cantabria S.A. ISBN 84-86420-50-4..
Kanpo estekak
Artikulu hau historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |